De Griekse regering onderhandelt met de Europese instellingen over het openbreken van lopende contracten en over nieuwe afspraken. Deze regering is gekozen op grond van de belofte dat zij ervoor zal zorgen dat ze de extreem zware bezuinigingsprogramma’s die het land zijn opgelegd zal verlichten. Zij stelt zich bij de onderhandelingen zo hard op dat het niet meer is uitgesloten dat Griekenland uit de euro moet stappen. Werd dit een paar jaar terug nog als een grote ramp gezien, dezer dagen wordt er wat luchtiger over gedaan. Griekenland gaat dan weer terug naar de Drachme, die devalueert ten opzichte van de euro. Griekenland versterkt met zijn goedkope munt zijn concurrentiepositie en herstelt zich op den duur. De Europese instellingen blijven zitten met de niet terugbetaalde leningen.
Midden in de hard gevoerde onderhandelingen verschijnt er op 18 februari in de New York Times (overgenomen in NRC Handelsblad, 18 feb) een artikel van de hand van Yanis Varoufakis, de Griekse minister van Financiën en de toponderhandelaar van hun kant. Varoufakis pakt het in dit artikel heel slim aan. Hij laat weten dat zijn voorstel geen bluf is. Hij is immers econometrist en speltheoreticus. En hij weet uit bestudering van de speltheorie dat bluffen bij dit soort onderhandelingen niet werkt.
De speltheorie gaat over strategische situaties waarbij beide partijen moeten beslissen welke stap zij zullen zetten, zonder dat ze weten welke stap de ander van plan is te doen. Wanneer een terzake bij uitstek deskundige, Varoufakis, beweert dat bluffen daarbij geen zin heeft, dan zal de argeloze lezer hem geloven. Hij heeft immers net gehoord van iemand die het weten kan dat bluffen niet werkt. Dus wat Varoufakis bij de onderhandelingen op tafel legt is geen bluf.
Helaas wordt de argeloze lezer hier bij de neus genomen. In de speltheorie speelt bluffen namelijk wel degelijk een rol, bij de zogeheten geloofwaardige dreiging. Het is mogelijk in de onderhandeling door middel van een geloofwaardige dreiging de uitkomst van het spel naar jouw hand te zetten.
Een voorbeeld is het spel ‘golden balls’ waar het gaat om ‘split’ or ‘steal’. Zie bijvoorbeeld dit filmpje.
Het artikel van Varoufakis is dan ook duidelijk een onderdeel van zijn strategie; hij probeert de tegenpartij op het verkeerde been te zetten.
