Ik mis Boudewijn Buch. De man die de hele wereldbol over reisde op zoek naar die ene unieke landkaart, dat zeldzame boekje waarvan nog maar één exemplaar op een obscuur eiland verborgen lag. Onderwerpen waarvoor niemand zich interesseerde, maar waar je door de continu met ADHD-enthousiasme uit beeld stuiterende kleine presentator wel moest kijken.
Zeitgeist
NRC-columnist en boekenschrijver Bas Heijne pakt het anders aan. Hij straalt rust en filosofische diepgang uit en kuiert peinzend langs Gods wegen. Als iemand Louis Couperus kan doorgronden, dan is het wel deze denker, deze fijnproever van de Zeitgeist (tijdsgeest, mag ik ook even interessant doen?). Al dertig jaar leest de Amsterdammer de Hagenees, negen maanden werkte hij aan de televisiedocumentaire Louis Couperus – Niet te stillen Onrust. De docu wordt dinsdagavond 1 oktober om 23.00 uur uitgezonden door de NTR in Het Uur van de Wolf. Zie de trailer:
Louis Couperus – Niet te stillen Onrust (Trailer)
Stille kracht
Couperus staat bij uitstek bekend als een Haagse schrijver, maar leefde vrijwel zijn hele leven buiten Nederland. Vooral in Italië en voormalig Nederlands Indië. Dus reist Heijne af naar Passoeroean op Java, waar Couperus in korte tijd meesterwerken als De Stille Kracht schreef. We zien Heijne op straat lopen, naar Indonesiërs kijken, maar veel ontdekt hij niet. Alleen de vondst van de residentie, waar Couperus zijn boeken schreef, levert interessante beelden op. Als Bas door het verlaten gebouw struint, voelt hij toch een speciale kracht. Voor de lokale Indonesiërs zijn de dagen van Couperus te lang geleden, zij kunnen Bas niet verder helpen. Dus ligt hij voortdurend in rode boxershort op zijn hotelkamer de boeken van Louis te herlezen. En te peinzen, veel te peinzen. Overigens vertelde Heijne op de voorpremière in De Rode Hoed, dat hij absoluut niet in onderbroek in beeld wilde, maar dat de regisseur daarop aandrong.
?
Javaan
Alhoewel Heijnes inzicht best wel interessant is – de anti-koloniale roman De Stille Kracht handelt over een botsing van culturen, het Europese verlichtingsdenken tegenover de meer spirituele, emotionele mentaliteit van de Javaan – blijft het mager voor een half uur Indonesië in beeld. Ook Italië levert veel ideeën op (over Couperus’ vermeende homoseksualiteit), maar weinig spannende beelden. Eerlijk is eerlijk: dat is vooral de verantwoordelijkheid van regisseur en cameraman Jan Louter.
Boxershort
Bas Heijne produceert de ene vloeiende volzin na de andere, maar vertelt eigenlijk weinig nieuws over Couperus. In beeld krijgen we alleen maar vage wazige shots van het Italiaanse strand. Veel woorden, weinig daden. Dan duurt een uur erg lang en kun je geen rode boxershort meer zien. Overigens mooie benen, die Bassie. Dat dan weer wel. Tegelijk verschijnt er een boek van Bas over Louis, waar beider talenten waarschijnlijk beter tot hun recht komen. Het boek is beter dan de film. Altijd.
Bas Heijne: Louis Couperus – Niet te stillen Onrust, dinsdag 1 oktober, 23.00 uur, Nederland 2, NTR/Het Uur van de Wolf
Bas Heijne: Angst en Schoonheid. Louis Couperus, de mystiek der zichtbare dingen, uitg. De Bezige Bij
