Marstypes willen altijd winnen. Jupitertypes zijn conflictvermijdend. Een typische Venus? Die is rustig, ietwat slordig en vooral snel tevreden. Monica Wardenaar, auteur en trainer op het gebied van menstypes en relaties, praat erover alsof het de normaalste zaak van de wereld betreft. ‘Mijn man en ik zijn allebei Mars-types’. En: ‘Jij bent echt een Mercurius-Saturnus.’ Ze schreef een boek dat singles helpt ontdekken welk type man of vrouw het beste bij hen past.
‘Ik kreeg veel vragen van singles die zich afvroegen waarom ze steeds de verkeerde man of vrouw uitkozen. Of van mensen bij wie het maar niet lukte om een partner te vinden. Het boek helpt hun om uit te zoeken welk type ze zelf zijn en kritisch te kijken naar de personen met wie ze daten.’
Het enneagrammodel waarop Wardenaar haar wijsheid baseert, is niet van gisteren. ‘Ennea’ betekent ‘negen’ in het Grieks. Hoe en wanneer het enneagram precies is ontstaan, is lastig te zeggen. Maar volgens de overlevering gebruikten de Soefies (van Soefisme, een mystieke stroming binnen de Islam) het symbool al als getallenschema om de kosmos mee te duiden. Latere denkers verbonden de punten in het enneagram aan menselijk gedrag en persoonlijkheidstypes.
Al jarenlang is het model ongekend populair onder coaches, werkgevers en andere geïnteresseerden. Welke persoonlijkheid heb jij? Welke sterke eigenschappen vallen daarmee samen? Wat betekent het voor de samenwerking met je collega’s en in je persoonlijke relaties? Google ‘enneagram’ en ‘persoonlijkheid’ en de sites met persoonlijkheidstests of verwijzingen vliegen je om de oren. En echt niet alleen spirituele webpagina’s of de welbekende damesbladen. Denk serieuze carrièresites als ‘Carrièretijger’ en ‘the Art of Management’.
Menstypes op basis van uiterlijk
Monica Wardenaar gaat nog een stapje verder. Zij gelooft in het idee dat verschillende menstypes op basis van uiterlijke kenmerken te onderscheiden zijn. Een man of vrouw met een rond hoofd en een korte, kleine neus? Duidelijk een Maantype. Een lang en smal gezicht wijst in de richting van Saturnus. In haar boek maakt de auteur de vergelijking met hondenrassen.
Een poedel en een herdershond zijn twee totaal verschillende type honden, betoogt de auteur. De ene is klein en schattig, de ander groot, sterk, betrouwbaar en loyaal. Later, aan de telefoon: ‘Zo kun je verschil in eigenschappen tussen honden dus al aan het uiterlijk aflezen. En dat geldt precies zo voor mensen.’
Of er dan ook een evolutionaire verklaring te vinden is voor de relatie tussen uiterlijk en innerlijke eigenschappen, durft Wardenaar niet te zeggen. Maar het zou natuurlijk kunnen: iemand met een grote neus heeft die ‘vroeger’ meer nodig gehad dan andere mensen. Zoals zeenomaden die door generaties lang op water te leven onder water beter kunnen zien dan daarboven.
Hoe zit het met zaken als opvoeding, opgedane ervaringen, de ontwikkeling die je als persoon doormaakt? Is het niet veel te simpel om iemands karakter te kwalificeren enkel en alleen op basis van genen? ‘Nee’, zegt de auteur resoluut.‘Iemands persoonlijkheid verandert uiteráárd onder invloed van opvoeding en persoonlijke ontwikkeling. Maar bij menstypes gaat het om onderliggende essentiële basiseigenschappen waarmee iemand geboren wordt.’
Eerste date? Check je partner!
Wie bij basiseigenschappen denkt aan karaktertrekken als lief, zorgzaam of avontuurlijk, heeft het mis. De auteur van het boek doelt met de term op de kern die daar onder zit: ben je meer actief of passief aangelegd? Sta je over het algemeen positief in het leven of zie je eerder de negatieve kant van dingen? ‘Gedrag kun je aanleren of afleren’, licht Wardenaar toe. ‘Maar aangeboren eigenschappen niet. Juist daarom is dit model zo interessant: het helpt ons in te zien wie wij in essentie zijn en wie er werkelijk bij ons past.’
Verliefdheid is in dat proces een slechte raadgever. ‘Verliefd zijn is natuurlijk leuk en fijn, maar het zegt niet of iemand een goede partner voor je is. Voor een bestendige relatie die werkt, moet je iemand hebben die in essentie bij je past. Daarom is het juist in het begin zo zinvol om te checken welk menstype je date is en geen energie te steken in iemand van wie je zeker weet: hij of zij past niet bij mij.’
Leuk bedacht, maar hoe doe je dat dan: de essentie van je partner ontdekken op een allereerste date? Het advies van de schrijfster: ‘Kijk als eerste naar de lichaamsbouw, vorm van het hoofd, de ogen, neus en mond. Dat vertelt je al heel veel. Als je iemand via een online datingsite leert kennen, kun je dat al van tevoren doen.’ Ontmoet je daarna iemand ‘in real life’, let dan op houding, gedrag, uitstraling en manier van praten.
De ideale match
Met die informatie op zak kun je proberen te bepalen welk menstype je aan de haak hebt geslagen. En welke types voor jou de ideale match zouden zijn. In het boek worden zeven klassieke types onderscheiden: Maan, Venus, Mercurius, Saturnus, Mars, Jupiter en Zon. In vier stappen leidt de auteur je allereerst naar jouw eigen type. Stap 1: Lichaamsbouw. Is die peervormig, appelvormig of recht? Stap 2: Basiseigenschappen. Ben je actief of passief? Negatief of positief ingesteld? Stap 3 gaat over specifieke uiterlijke kenmerken. Vorm en lengte van de ogen, mond, neus, houding, handen en voeten. Stap 4 ten slotte: karaktereigenschappen. Ben je charmant en een geboren entertainer (Mercurius)? Bedachtzaam en perfectionistisch (Saturnus)? Ambitieus en strijdlustig (Mars)?
Als je hebt ontdekt tot welk type je zelf behoort, vertelt het enneagram je wie jouw ideale match is. Een Marstype (recht door zee, alles of niets) matcht bijvoorbeeld perfect met een typische Venus (rustig, warme persoonlijkheid). Een ‘Saturnus’ (zelfverzekerd, perfectionistisch) gaat goed samen met een ‘Maan’ (fijngevoelig, trouw). Met jouw ideale match heb je een ‘maximale aantrekking’. In de kern gaat dat over balans: positief en negatief trekken elkaar aan, net als actief en negatief. ‘Een magnetische werking’, noemt Monica Wardenaar dat.
Maar ook een relatie met iemand die op hetzelfde menstype uitkomt als jij kan geweldig zijn, vertelt ze in haar boek. Voordeel: je begrijpt elkaar als geen ander en voelt elkaar perfect aan. Nadeel: voorspelbaarheid ligt op de loer. De keuze tussen die twee potentieel ideale matches is er een die je zelf moet maken: kies je voor de opwinding van de tegenstelling of ga je voor de rust en stabiliteit van de herkenning?
Als je al een relatie hebt
Ook als je al een (gelukkige) relatie hebt, kun je de informatie over menstypes en ideale matches goed gebruiken. ‘Als je weet wie jij en je partner in essentie zijn, krijg je veel meer begrip voor elkaar’, zegt Wardenaar. ‘Je leert dat sommige eigenschappen onveranderbaar zijn en gewoon bij iemand horen.’
Wat nou als uit de informatie in het boek blijkt dat jouw partner onverhoopt totaal niet bij je blijkt te passen? Kwestie van ermee stoppen of gloort er hoop achter de horizon? Monica lacht. ‘Sowieso is het altijd een keuze. Het is nooit simpel en zwart-wit. Mensen kunnen ook samen blijven als ze weten dat ze niet perfect voor elkaar zijn. Stellen kunnen leren leven met imperfectie.’
Monica Wardenaar, Jij past echt bij mij (2017), BoekBizz.
Weten wat jouw type is? Check www.menstypes.nl
