De Spaanse griep rond 1918 mag dan lang geleden zijn
Maar bijna iedereen heeft een voorouder die er aan overleden is, zo stellen deskundigen. Dan is het toch weer dicht bij. Ook de massale sterfte door kinderziekten lijkt in de Westerse wereld uit het collectieve geheugen te zijn verbannen. Met dank aan de succesvolle vaccinatieprogramma’s. Maar blijft dat zo? Vaccinatie heeft iets van de vanzelfsprekendheid verloren. De Anti-Vax beweging vormt een risico volgens gezaghebbende instanties (zoals de WHO, de World Health Organisation).
Heidi Larsson
Op 8 februari 2019 interview ik in Ieper (Belgie) een deskundige. Zij verzorgde een lezing over de rol van geruchten en onvolledige informatie tijdens epidemieën in heden en verleden (zoals de Spaanse Griep een eeuw geleden). Heidi Larson is verbonden aan de London School of Hygiene and Tropical Medicine.
Waarom aarzelen zorgverleners om vaccinatie aan te kaarten.
Een probleem dat we ook kennen in Nederland.Volgens mij is het een mix van problemen, waarom gezondheidswerkers zelf aarzelen. Eh, ik denk dat het enigszins te maken heeft met het feit dat ze worden geconfronteerd met een spervuur aan vragen en zorgen van ouders. Ze merken dat ze niet echt de antwoorden hebben op sommige vragen. Ze beginnen zelf online te gaan en dingen te zien waar ze normaal niet naar zouden kijken. Ik denk dat dat ze daarom aarzelen. Het gaat meestal niet om alles, maar om één enkel aspect. Maar ik denk ook dat ze meer ondersteuning nodig hebben. Omdat ze soms weten wat de patiënt bedoelt. Het is niet in het belang van het kind of de persoon, maar omdat dit maar een van de vele dingen is waar die patiënt voor naar ze komt, willen ze die vertrouwensrelatie niet verliezen. Zij neigen ertoe om ze maar gelijk te geven. Tja, misschien is het dan maar beter als er niet gevaccineerd wordt. Maar ik hoop dat ik ze en hun gezin in de praktijk kan houden. Het is een probleem omdat ze een rol te spelen hebben in de wijk of de gemeenschap. Ze hebben een rol in onze instellingen, aldus Heidi Larson
In het ziekenhuis is niet-vaccineren een probleem
Nou, in het algemeen ben ik geen grote fan ben van mandaten. Maar wel wanneer ze in zekere zin legitiem zijn. Wanneer iemand zich niet laat vaccineren, kan de gezondheid van het publiek of groepen worden geschaad. Daarom zijn er mandaten verbonden aan schoolbezoek. Daarom zijn mandaten in de sfeer van zorginstellingen. Als je wordt geboren, betekent dit niet dat je per se een vaccin moet krijgen. Maar als je naar school wilt gaan en in een schoolklas wilt zitten of je gaat werken in een ziekenhuis waar je een gezondheidsrisico kunt vormen voor je patiënten. Dan wordt het anders. Dat is wat ik bedoel. Het zou een ideale wereld zijn als we vaccineren alleen maar zouden kunnen aanbevelen. Dat weet je toch! Zoek dan een andere baan. Ideaal is dit niet, maar als je problemen begint te krijgen, zoals we nu zeker hebben rond mazelen, dan moet je wat. Maar stel dat we nu een ernstige pandemie hebben, zoals Ebola; zodra we een vaccin krijgen dat door de registratie komt, dan moeten we een duidelijke lijn trekken.
In griepperiodes heeft het ziekenhuis extra problemen vanwege personeel dat niet gevaccineerd is
Nou, dat is nog een reden dat het ziekenhuis (met toch al weinig personeel) een onderbezetting zal hebben door ziek personeel. Verplichting? Die redenering is vanuit het oogpunt van het mandaat iets moeilijker te rechtvaardigen. Ik denk dat het pas anders is wanneer je een risico vormt voor anderen, je vaccinatie kunt legitimeren. Het feit dat we minder personeel hebben, is meer een management kwestie.
Zouden medisch professionals de helden moeten zijn ten aanzien van vaccinatie
In principe. Eerlijk gezegd zijn ze dat al, ehm. Nog steeds wanneer u enquêtes uitvoert over wie mensen vertrouwen en waar ze hun informatie krijgen, staan werknemers en beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg bovenaan de lijst. Anderzijds denk ik dat die vertrouwensrelatie ook afhankelijk is van de veronderstelling dat gezondheidswerkers je de waarheid vertellen. Als mensen het gevoel hebben dat hun behandelaar in de gezondheidszorg of professional te veel propaganda bedrijft. En te vaak zegt dat het het tegenwoordig 100% goed is, zou dat kunnen betekenen dat mensen zich zorgen maken dat ze niet het volledige verhaal te horen krijgen. Dus ik denk dat we ze nodig hebben om de voorhoede te vormen en tot steun te zijn. Maar we zullen ze ook steeds meer nodig hebben om in de verwarrende communicatie ook deze risico’s te bespreken. Daarin moeten we ze steunen. Omdat ze daar niet over leren op de verpleegstersopleiding. Waar ze wel leren hoe ze misschien een moeilijke diagnose kunnen stellen. Maar je bent niet onderwezen in risico inschatting. Sommigen van hen zijn daarin instinctief wel beter dan anderen. Maar voor degenen die dat willen, dient er een soort van ondersteuning zijn.
In het verleden had je 24 uur de tijd voor een reactie op (nep)nieuws. Nu bent u slechts 24 minuten (quote: Frank Peters, Virtus)
Als je geluk hebt. Ja. Omdat het nieuws zich verspreidt. Ik bedoel, het is een-te-veel-soort van communicatie. Waar je met één klik duizenden mensen kunt bereikt hebben.
Je zou snel reageren. Meteen?
Ja. En ik denk dat het in die mate ook snel kan zijn. Maar soms -zelfs als je niet het exacte bewijs hebt- een punt maken. Dat dit wordt onderzocht, maar er is nog geen bewijs van een probleem of iets.