Waarom het goed is dat het Holland Festival de focus op Afrika zet, en niet kiest voor een enkele artistiek leider.

Het is best een prestatie om tot de wereldtop te behoren, terwijl je het budget hebt van een derdeklasser amateurclub. Het Holland Festival mag dan voor Nederlandse begrippen jaloersmakend veel subsidie krijgen, die paar miljoen is een fractie van het bedrag waar collega-festivals in Wenen, Salzburg, Berlijn en Avignon het mee kunnen doen. Dat het Holland Festival tot die elite is toegelaten heeft te maken met anciënniteit (het was een van de eerste) en kwaliteit. Het koos altijd voor vernieuwing en avant-garde, en wist daar ook een groot publiek voor te vinden.

Zwaargewichten

Ruth Mackenzie was feitelijk al een maatje te groot voor Nederland. Het was voor haar onaantrekkelijk om langer te blijven in de part-time baan bij het Holland Festival. Een aanbod van een theater in Parijs, dat met een veelvoud van het programmeringsbudget van het Holland Festival het hele jaar door een topprogrammering kan neerzetten, is gewoon niet te weigeren.

Bestuur en directie van het Holland Festival zagen de bui al een tijdje hangen. De kans op een onverwachte grote naam uit het circuit als opvolger voor Mackenzie zou klein zijn, en er was al helemaal weinig kans dat die persoon zich voor langer dan vier jaar in een parttime baan aan het festival zou willen committeren. Het alternatief zou een relatief onbekend figuur zijn uit het Nederlandse kunstwereldje, zoals tot nu toe gebruikelijk, maar er loopt op diot moment kennelijk niemand rond van het kaliber Ivo van Hove of Pierre Audi: voorzien van een groot internationaal netwerk en met voldoende gezag in die wereld om grote namen aan zich te binden.

En ondertussen zit er natuurlijk een fantastische staf bij het festival, die feitelijk natuurlijk al jaren het gezicht van het belangrijkste podiumkunstgebeuren van Nederland bepaalt: Annemieke Keurentjes en Jochem Valkenburg. Deze twee programmeurs zagen alles, en maakten de keuzes, natuurlijk vaak op instigatie van, en altijd in overleg met de artistiek leider van dienst. Met een sterke zakelijk leider in de persoon van Annet Lekkerkerker stond de basis van het festival als een huis.

Dat Annet Lekkerkerker in 2017 benoemd werd tot algemeen directeur, was een logische stap in deze ontwikkeling. Ik vermoed ook dat Ruth mackenzie er een hand in heeft gehad: haar vermogen om de mensen om zich heen te ’empoweren’ en motiveren is beroemd. Zij zal wellicht het zetje hebben gegeven aan de herenclub die zo’n festivalbestuur doorgaans is, om te kiezen voor een sterke vrouw aan het hoofd, boven de artistiek leider.

Waarom het goed is dat het Holland Festival deze algemeen directeur krijgt. #HF17

Afrika in opkomst

Het resultaat van de vergeefse zoektocht naar een artistiek leider voor vier jaar is opmerkelijk en waanzinnig spannend. Afrika is geweldig in opkomst als factor in de internationale kunstscene. Vooral in landen als Kenia en Zuid-Afrika gebeuren spannende dingen. Het continent ontworstelt zich op cultureel gebied steeds meer van het koloniale juk en de folklore die daar omheen hangt. Het gaat dan al lang niet meer om de muziek, vanouds de invloedrijkste trekker van dat continent. Het  is ook te merken in de letteren, waarin Afrikaanse schrijvers steeds meer in zicht komen.

Writers Unlimited laat een nieuwe generatie Afrikaanse auteurs zien #wu12

William Kentridge is een internationaal vermaard kunstenaar wiens werk overal ter wereld diepe indruk maakt. Het is ook nog eens werk dat niet alleen in trek is bij een elite: het spreekt iedereen aan. Zijn werk is al regelmatig in Nederland mee te maken. Hier een overzicht.

Faustin Linyekula kan gezien worden als een van de grondleggers van de crossover tussen westerse en afrikaanse danstradities. Zijn versie van la Creation du Monde baarde opzien tijdens het Holland Festival van 2012.

Faustin Linyekula enscèneert met “La Création du Monde” (Fernand Léger, Darius Milhaud) de “fundamentele gelijkenis tussen negers en ballerina’s”, #HF12.

De aanstelling van Kentridge en Linyekula is voor één jaar: 2019. Het jaar daarop zal een nieuw stel associate artists benoemd worden.

Bekijk het persbericht hier.