Uitgevers zijn schrapers en uitvreters. Ze romen de inkomsten af van mooie journalistieke producten, investeren dat geld verkeerd, lunchen elke dag met champagne en rijden rond in Audi’s van de zaak. Opgeruimd staat netjes. Gautier: “Is de uitgeverij niet zozeer het slachtoffer dan wel de oorzaak van de veronderstelde journalistieke crisis?”
De journalist wordt zelf een merk, zelf uitgever. Zonder uitgever word je rijk, beroemd en gelukkig. Gautier: “u zult in veel gevallen zowel journalist als uitgever zijn.”
Maar wie nee tegen uitgevers zegt, zegt ook nee tegen media. Een medium – een krant, een website, een omroep – is een nieuwsmerk dat meer is dan een naam, het is een bedrijf met een reputatie (vertrouwen en kwaliteit), een marketingorganisatie, een verkoper van abonnementen en advertenties, een juridisch vangnet.
Gautier illustreert zijn verhaal met voorbeelden van traditionele uitgeverijen van kranten en tijdschriften. Dat zijn inderdaad logge operaties die weinig innovatief zijn en een behoorlijke – beter: onbehoorlijke – overhead creëren.
Maar kan je als journalist zonder zakelijke meedenkers en kan je zonder media-merk? Gautier geeft als voorbeeld De Correspondent, maar De Correspondent heeft ook een uitgever. Hij noemt ook De Groene, een blad dat het dankzij z’n journalisten zo goed doet. Hier is hij te bescheiden. Het zijn de directeuren van De Groene – Gautier en zijn voorganger Paul Disco – die de noodlijdende titel uit het moeras hebben getrokken, niet de journalisten. Hij noemt ook The Guardian als voorbeeld – de uitgever van die krant heeft de afgelopen jaren honderden miljoenen in het verliesgevende digitale avontuur gestoken “for three years running, the Guardian has been losing £100,000 a day” (Economist).
Afstralen
Nogal wat journalisten zijn populairder op sociale media dan het merk waarvoor ze werken. Maar ze zijn natuurlijk ook populair dankzij dat merk. Werken voor NOS, RTL, NRC, Volkskrant, Telegraaf en de Correspondent straalt af op de journalist – en omgekeerd natuurlijk.
Betekent de opmars van de journalist als merk dat media met uitgevers gaan verdwijnen? Zouden beide vormen niet naast elkaar kunnen bestaan? Sommige journalisten kunnen prima de zakelijke (en juridische) kant van hun bestaan zelf regelen, maar een eigentijdse uitgever van een medium met een goede reputatie is op z’n minst een prettig alternatief.
Maar het gaat wel over uitgevers nieuwe stijl – een slanke en flexibele organisatie, gericht op innovatie en niet bang om risico’s te nemen.
