Een tekst, ik wist het niet (moest het opzoeken) van rapper Lil’ Kleine uit 2015. De titel van dit nummertje: “Liegen voor de rechter.”
Rappen & meppen
De werkelijkheid heeft de fictie ingehaald. Het was vorige week maar een klein berichtje, maar met grote gevolgen. Lil’ Kleine zou zijn verloofde Jaimie Vaes hebben mishandeld in een hotel op Ibiza in aanwezigheid van hun liefdesbaby. Een ooggetuige vertelde aan Shownieuws hoe zij daarna rond 23.30 uur om een taxi zou hebben besteld bij de receptie, vermoedelijk om aangifte te doen tegen haar partner. De Spaanse politie zou vervolgens om 01.30 uur bij het hotel zijn gearriveerd. “Hij verstopte zich in een van de hotelkamers.” Het personeel van het OKU-hotel zou de politie vervolgens hebben geassisteerd met het zoeken naar de rapper.
Leedvermaak is ook vermaak
Ik stuit weleens vaker op privé-omstandigheden van de sterren in de koppen van de nieuwsplatforms. Meestal ken ik ze niet en meestal laat ik het links liggen. Of het nu ‘goede tijden’ of ‘slechte tijden’ betreft. Het laatste verkoopt voor de roddelbladen trouwens beter, maar dat terzijde. Ik werk al te lang in de wereld van de media om te weten dat (veel) artiesten niet schuwen hun persoonlijke leven erop te grabbel te gooien en diezelfde media vervloeken als het nieuws is wat hen niet welgevallig is. Dus laat ik alles over de families Borsato en Hazes voor wat het is: aandachttrekkerij in de vorm van respectievelijk gejuich en gejank. Het recente voorval op ‘sterreneiland’ Ibiza was echter hét gesprek bij de koffiemachine, euh bij de waterkoeler, nee op social media, die in deze post-coronatijden nog steeds gloeiende overuren maken. De Telegraaf maakte er hun ‘Gesprek van de dag’ van en met name vrouwelijke columnisten deden hun (overigens terechte) zegjes.
Uitgesproken
Woensdagavond sprak Fidan Ekiz zich in ‘De Vooravond’ uit over de geruchten. Ze vond het in eerste instantie moeilijk er wat over te zeggen, omdat er weinig bewijs was en het nooit duidelijk is wat er exact is voorgevallen. Maar na een column van Angela de Jong in het AD sprak ze zich toch uit. Want het is voor voornoemde vrouwen wel duidelijk dat er geweld is gebruikt. Fidan roept Jaimie op om te nokken. “Ik kom vaak vrouwen tegen die in een gewelddadige relatie blijven zitten. Ik denk gewoon: stap er alsjeblieft uit.”
Waarom blijft ze?
Ook Olcay Gulsen, die een serie maakt over huiselijk geweld, roept Jaimie via Instagram Stories op voor zichzelf te kiezen en bij de rapper weg te gaan. “Kies voor jezelf en je zoontje. Je bent zo’n prachtige sterke vrouw.” Dat laatste is uiteraard social media-geslijm, maar als zijnde vrouw met (ervarings-)deskundigheid op het gebied van geweld tegen vrouwen, heeft Olcay uiteraard wel een punt. Of het zal helpen is een tweede. Want de vraag ligt op bijna ieders lippen als we horen over dit soort kwesties: “Waarom blijft zij in hemelsnaam bij die man?”
De cirkel van geweld
Het antwoord komt van Leslie Morgan Steiner. In haar boek en haar veelbekeken Tedx-talk rekent ze af met het vooroordeel dat alleen laagopgeleide en sociaal gemarginaliseerde vrouwen slachtoffers zijn van partnergeweld. Vaak volgt na periodes van geweld en ‘koude oorlog’ juist een korte periode van ‘love-bombing’. Daardoor gaat het slachtoffer denken dat het inderdaad aan haar- of hemzelf ligt (‘gaslighting’), of denken dat het allemaal best wel meevalt, totdat de nieuwe cirkel begint. Het relatiepatroon van afwisselend de hemel ingeprezen worden versus de grond ingeboord worden (letterlijk dan wel figuurlijk) maakt dat er een zogenaamde trauma-band ontstaat. Voor beide partners kan dit heel intens voelen. De voortdurende afwisseling van genot en pijn, kan zelfs verslavend zijn. Uiteraard hebben deze emoties weinig met wederkerige liefde te maken, maar het is exact de reden waarom slachtoffer en dader op elkaar geplakt blijven. Zelfs zodanig dat een al gedane officiële aangifte (omgeving opgelucht), weer ingetrokken wordt (daar gaan we weer). Het is namelijk weer even pais & vree.
‘Verraden’
Daarbij doet de dader een zwaar beroep op de loyaliteit van de andere gezinsleden. Verraders worden niet geduld, sterker nog: afgestraft en dat voelt ieder gezinslid perfect aan. Deze zogenaamde ‘intieme terreur’ heeft de eigenschappen van een sekte. Het melden van huiselijk geweld heeft immers grote, negatieve consequenties, zoals vervreemding, uitsluiting, verstoting. Deze nadelen wegen voor het gevoel van het slachtoffer niet op tegen positieve gevolgen van een onzekere en onduidelijke toekomst. Het gezin valt uit elkaar, er is financiële onzekerheid en/of angst om alleen te zijn dan wel zielig gevonden worden.
Slachtoffer – Dader
Auteur Saskia Noort wijst op de ‘influencer-functie’ van beide BN’ers. “Wanneer vrouwen met zoveel volgers en macht al teruggaan of blijven bij hun gewelddadige partner, wat vertelt dit dan over al die andere, minder gefortuneerden?”, vraagt zij zich af. “Dat het bij echte grote liefde hoort. Ware passie. Echte mannelijkheid. En zij, de ontvangers van de agressie, zijn groot in hun vergevingsgezindheid. Pure vrouwen, hun hart gevuld met liefde.” Saskia wijst tevens op het verschijnsel ‘blaming the victim’. “Al snel is de schuld gelegd bij het slachtoffer. Zij is hysterisch. Zelf ook geen katje om zonder handschoenen op te pakken. Ze sloeg zelf ook. Ze houdt wel van een beetje brute seks. Ze zat te flirten, wordt nu ook over Vaes gezegd. Maakt dat iets uit? Mag je dan iemand verrot slaan?”
Voorbeeldfunctie
Met een bekende kop en de paparazzi op de hielen (weliswaar over zichzelf afgeroepen) is het voor het slachtoffer, in casu Jamie Vaes, extra lastig om op te staan en een eind te maken aan deze geweldsspiraal. Maar dat zou ze inderdaad moeten doen. Daarmee redt ze niet alleen zichzelf en haar kind, maar laat ze alle vrouwen, jong en oud, zien dat geweld niets te maken heeft met liefde. De statistieken laten zien dat met name partnergeweld sluimerend begint, in 9 van de 10 gevallen escaleert en helaas zelfs dodelijk kan zijn.
Niemand weet het
De zaak Kleine-Vaes is inmiddels geseponeerd door de Spaanse politie wegens gebrek aan bewijs en de twee ontkennen de geruchten over mishandeling. Wel zou de rapper inzien dat bepaalde dingen anders moeten. Het tweetal bracht na een paar dagen wel een verklaring naar buiten dat hun relatie hoogte- en dieptepunten kende. Tsja. Lul Kleine bood excuses aan voor alle commotie. De vraag wat er exact is gebeurd in de hotelkamer op Ibiza, heeft nog geen van de partijen beantwoord.
Dus toch een persoonlijk advies
Wie ben ik om Jaimie Vaes van advies te dienen? Nu, net als veel andere vrouwen zeg ik toch “Maak de wegwezer, met jezelf en jullie peutertje!” Als de hand die jou s’ nachts streelt dezelfde is als die jou overdag pijnigt, is het code zwart!
Wat te doen?
Maak je je zorgen om iemand? Kijk wat jij in zo’n situatie kunt doen. Ben je zelf slachtoffer?: in alle gevallen kun je via 0800-2000 terecht bij Veilig Thuis. Is het in jouw situatie lastig om te bellen dan kun je ook chatten met Veilig Thuis of bij de apotheek het codewoord ‘masker 19’ zeggen. Bel bij direct gevaar altijd 112 en verlaat zo nodig het huis. Dit mag ook als het thuis onveilig voelt, maar er geen direct gevaar is. Kijk of je bij iemand terecht kunt, bij voorkeur in de buurt.
Illustratie: UN Women
