‘Op sociale media zie ik allerlei influencers voorbij komen die desinformatie over anticonceptie verkondigen.’ Zo begint de post op Linkedin die ik in mijn feed tegenkom. Een arts van de Nederlandse Internisten Vereniging promoot een krantenartikel waarin artsen zeggen te ‘gruwelen’ van de misinformatie over anticonceptie. Mij ontsnapt op zo’n moment een diepe zucht. Hier maak je het niet beter mee. Als je ‘twijfelaars’ wilt bereiken, doe je dat niet met deze hooghartige toon. De arts die ‘ach mevrouwtje toch’ zucht en wel even zal vertellen hoe het zit. Geen vrouw die denkt: ‘Nou, ik voel me nu echt serieus genomen en ga naar jullie luisteren’. Deze Linkedin-post is preken voor eigen parochie.
Blijkbaar zijn er influencers op social media die onzin over de anticonceptiepil vertellen. Ik moet je eerlijk zeggen: ik heb het nog nooit gelezen. Maar ik geloof dat dat gebeurt. En natuurlijk mag je als arts dan – moet je zelfs – vertellen hoe het wél zit. Dat je niet onvruchtbaar wordt van de pil en dat het een van de meest betrouwbare manieren is om zwangerschap te voorkomen. Ik hoop ook dat mijn dochter later haar keuzes maakt op basis van betrouwbare informatie. Waar ik moeite mee heb, is de toon van deze artsen en de aanname dat de medisch beste keuze ook altijd de juiste keuze is. Want dat is niet zo.
Domme dozen
Allereerst die toon: ‘we ‘gruwelen’ ervan’…ik vraag me dan af: wie wil je bereiken? Als je wilt dat die jonge vrouwen naar je gaan luisteren – diezelfde jonge vrouwen die ook luisteren naar die influencers – wens ik je veel sterkte met dit taalgebruik. Want eigenlijk noem je ze domme dozen dat ze naar die ‘onzin’ luisteren. Ten tweede erger ik me aan de manier waarop deze artsen willen vertellen wat voor een individu de juiste keuze is. Alsof er maar één goede optie is (hun optie). Dat is niet zo. De juiste keuze is namelijk niet altijd de medisch-wetenschappelijk beste keuze. De juiste keuze is immers de keuze die bij jou past. En dat is soms wat anders dan wat medisch het beste is. Fietsen is gezonder dan de tram pakken, maar ik ben een dromer en fiets standaard in de tramrails of tegen een boom. Dus is voor mij de tram pakken veel verstandiger. Het is geen one size fits all.
Op de Linkedin post van de arts reageert een collega, een huisarts en seksuoloog. Hij lijkt dezelfde irritatie te hebben als ik. Hij zegt dat ook in het artikel dat influencers bekritiseert ‘desinformatie’ zit. Zo is er vooralsnog geen verband aangetoond tussen de daling van anticonceptiegebruik en het stijgend aantal abortussen. ‘Een mythe veroorzaakt door abortusartsen’, noemt deze arts dat. Hij werpt ook een interessante vraag op: is een stijging van het aantal abortussen überhaupt een slecht teken? ‘Een abortus is niet slecht voor ‘hart en geest’, wat een paternalisme. Laat je niet bang maken vrouwen’, schrijft deze arts. Hear hear.
Dedain
Verder zijn er heus wel betrouwbare methoden om niet zwanger te raken buiten de anticonceptiepil om, zegt deze man. Hij noemt Sensiplan. Het laatste punt van deze huisarts vind ik essentieel: ‘Daarnaast wordt gedacht dat vrouwen hun keuze alleen willen laten baseren op betrouwbaarheid’. Dat is het precies. Zelf ben ik ooit na vijftien jaar pil slikken – waar ik geen last van had, ik vind het een fantastische uitvinding – gestopt omdat ik weet dat het niet per se super-gezond is om het hele lange tijd achter elkaar te slikken. Ik ben toen overgestapt op condooms. Misschien iets minder betrouwbaar ja, maar dat nam ik voor lief. Ik moet er wel bij zeggen: dat is een makkelijkere keuze om te maken als je gesetteld bent met een relatie en carrière. Een ongewenste zwangerschap was geen ramp geweest voor mij. Maar ik denk dat sommige artsen vergeten dat mensen soms bewust voor lief nemen dat hun methode niet de meest betrouwbare of wetenschappelijk onderbouwde is. Dat kun je dom vinden, maar ze hebben dat recht.
Waarom ik me hier zo druk over maak? Aan het begin van deze column zei ik: ‘Hier maak je het niet beter mee’. Het gaat nog verder: het zou me niet verbazen als je het er erger mee maakt. De huisarts-seksuoloog die op Linkedin reageerde zegt: ‘Ik denk dat als de huisarts onbevooroordeeld het gesprek aangaat en aansluit bij verwachtingen van de vrouw en daar de juiste informatie over geeft dat zij ieder geval niet wegvlucht het internet op. Maar het paternalisme wat dit ademt, jaagt jonge vrouwen de spreekkamer uit’.
We leven gelukkig in een samenleving waarin je je eigen keuzes mag maken, hoe medisch onverstandig ook. Door die keuzes met dedain te benaderen, trek je niemand over de streep, stoot je ze juist van je af. Wie belt de Twijfeltelefoon – die deze arts op Linkedin wil promoten met zijn post – als je vooraf al weet dat de mensen aan de andere kant van de lijn je gaan vertellen dat zij weten wat de beste keuze voor jou is? Hoe weten ze dat? Kennen ze jou? Gaan ze wel echt luisteren naar wat de ‘twijfelende’ vrouw aan de andere kant van de lijn wil? Ik hoop het. Alleen dan geef ik die Twijfeltelefoon kans van slagen.
