Kimmy Reef uit Hengelo, dirigent van vier amateurorkesten in de regio, saxofonist, docent
“Samenspel, het woord zegt het al, is nu het hele probleem.
Er bestaat geen online alternatief voor muziek maken in een orkest. Daarom verheug ik me ook zo op het moment dat ik al die mensen weer in de ogen kan kijken. Hun emoties kan aflezen, ze kan zien genieten. De onrust groeit met elke dag dat dit langer duurt.
Gelukkig zijn deze week de lessen bij Oyfo in Hengelo weer hervat. Het is even wennen, met looproutes en handhygiëne, maar afgezien van het plexiglas scherm dat tussen mij en de leerling in staat is de les eigenlijk gewoon de les. Tussendoor moet er gepoetst worden: lessenaars, stoelen, deurkrukken. Ik ben nu ook een halve interieurverzorgster, ha ha.
Een dip in de ontwikkeling heb ik niet kunnen bespeuren. De klank viel me zeker mee. Dankzij de online lessen is er geen dag uitgevallen, ook niet bij Da Capo in Dinkelland. Het was een positieve ervaring, maar ik zie dat digitale onderwijs niet als iets blijvends. Hooguit biedt het een alternatief wanneer bijvoorbeeld een leerling of docent fysiek niet in staat is om naar de les te komen.
Je vraagt je af wat ze aan het doen zijn
Wat ik als dirigent nu doe, bij de Koninklijke Enschedese Burgerharmonie en bij het Twents Jeugd Harmonie Orkest en Armonia in Hengelo, heeft in de kern nog maar weinig met dirigeren te maken. Je maakt studieschema’s waarmee mensen thuis aan de slag kunnen – in de hoop dat ze de discipline opbrengen. Je bedenkt muziekquizzen voor sociaal contact met een vleugje educatie. Bij TJHO hebben we een test gedaan met een online repetitie. Zit je met 40, 50 man in een Skype-sessie. Er waren nieuwe stukken geregeld, want het is niet leuk om verder te werken aan concertrepertoire dat in de ijskast is gezet.
Het werd een soort college. We hebben samen geluisterd naar een opname, ik heb wat over het stuk verteld, ritmes gezongen, aanwijzingen gegeven. En dan komt het moment dat je ze – ieder voor zich – een stukje laat spelen. Je zit in stilte achter je laptop en vraagt je af: ‘Wat zijn ze aan het doen?’ Een heel rare gewaarwording, zulk eenrichtingsverkeer. Voor mij is de conclusie dat ritmisch samenspelen op deze manier onmogelijk is. We hebben het nog met akkoorden geprobeerd maar dat viel ook tegen.
Elk orkest probeert op zijn eigen manier om in contact te blijven. Die sociale kant telt zwaar. Ik speel zelf bij Wilhelmina in Glanerbrug, ik weet hoe het voelt om het te moeten missen. Gelukkig is iedereen creatief. Bij Armonia kon iedereen via een video meebeleven hoe jubilarissen thuis werden gehuldigd. Met collega’s wissel ik ook wel ideeën uit. Je kunt niet aan het quizzen blijven. Maar wat je het liefste wilt, met al die mensen lekker repeteren, dat kan nou net niet.
Ook heel raar: sinds april ben ik dirigent van Concordia in Sibculo. Op afstand. Niemand die weet wanneer het allemaal weer kan. Wat het extra lastig maakt is dat blazers vermoedelijk voor een verhoogd besmettingsrisico zorgen. Daar wordt nu eerst onderzoek naar gedaan. Ideaal zal het voorlopig toch niet zijn. Zolang het mooi weer is kun je nog buiten repeteren, op afstand van elkaar. En misschien in twee ploegen. Een uur repeteren met de ene groep, een uur hetzelfde programma met de andere groep. En tussendoor een pauze om de hele handel te desinfecteren. Niet optimaal, maar dan speel je toch met een orkest.
Ik mis de kick van concerten
Zo zou je ook naar concerten kunnen kijken. Twee keer een uurtje spelen met telkens een beperkt aantal bezoekers. Al blijft het puzzelen, ook qua kosten. Live-streams van een concert zijn dan eigenlijk het enige alternatief. Het helpt om alvast naar zulke dingen te kijken, ook al zal het vermoedelijk neerkomen op een kerstconcert. Maar dan heb je tenminste weer een doel om naartoe te werken. Nu dat overal ontbreekt is het moeilijker om motivatie te vinden, ook voor mezelf. Concerten zijn ook kickmomenten. Die mis ik.
Terwijl dit normaal hoogseizoen is. Met Armonia zouden we op concertreis gaan naar België. Er waren nieuwe projecten in de maak met Samoen en Quatre Femmes – ensembles waar ik zelf in speel. Ik ben maar gestopt met in mijn agenda kijken. Eigenlijk valt nu pas goed op hoe vol ook de weekeinden altijd waren.
Ook al vallen al die extra’s weg, dankzij mijn lespraktijk en het feit dat ik bij de orkesten word doorbetaald, is de financiële schade voor mijzelf beperkt. Voor menig collega, zeker degenen die het van hun uitvoeringspraktijk moeten hebben, ligt dat anders. De muziek en het amateur-orkestleven komen er qua aandacht een beetje bekaaid af. Er is meer dan sportscholen. Je hebt het gezien op 4 mei. De koning sprak op een lege Dam, maar de muzikanten stonden er wel. En op Bevrijdingsdag klonk dankzij amateur-muzikanten in het hele land toch het Wilhelmus.
