Nora: ‘Toen mijn zoons Milo en Mees drie en anderhalf jaar oud waren besloten we een gastouder voor ze te zoeken. Onze oude oppas hield er mee op en de keuze voor een gastouder die de jongens in ons eigen huis zou opvangen was snel gemaakt. Dat leek me prettiger voor ze dan een massaal kinderdagverblijf waar ze misschien zouden ondersneeuwen. Vier dagen opvang, hadden we nodig. We wilden er zeker van zijn dat ze in goede handen waren.
Via een gastouderbureau kwamen we in contact met Iris, een jonge vrouw. Ze had ruime ervaring en zelfs als een soort nanny gewerkt in een gezin ze vier kinderen onder haar hoede had. Er werd een afspraak gemaakt om kennis te maken bij ons thuis, in het bijzijn van een medewerker van het gastouderbureau. Onze eerste indruk was positief. Mijn man en ik zeiden achteraf wat lacherig tegen elkaar dat Iris ons niet iemand leek die ‘het licht had uitgevonden’, om het oneerbiedig uit te drukken. Maar dat vonden we niet het belangrijkste, waar we waarde aan hechtten was dat ze lief en enthousiast overkwam. Ze vertelde dat ze van knutselen hield en welke leuke dingen ze wilde doen met de jongens, zoals naar de speeltuin, of het bos. Ze vroeg of ik wat specifieke knutselspulletjes zou kunnen aanschaffen en wat ze daarmee wilde maken. Én ze was flexibel in haar werktijden; ideaal dus.
De eerste weken leek alles op rolletjes te lopen. Bepaalde dingetjes vond ik wel opmerkelijk, zoals dat ze een keer aangaf ons huis een rommeltje te vinden. Dat zou zij heel anders aanpakken als ze moeder was. Ze wilde dat als Milo met iets speelde, hij dat zou opruimen alvorens het volgende speelgoedje te pakken. Ook kon ze nogal overdreven reageren als bijvoorbeeld wat klei op de grond viel tijdens het knutselen. Ik zei dan dat ik dat niet zo’n probleem vond, een kind moet vrij kunnen spelen. Dan lachte ze een beetje schamper. Ik liet het maar zo; we zijn tenslotte niet allemaal hetzelfde. Er leken verder geen problemen te zijn. Toen nog niet.
Raar gevoel
De eerste keer dat ik een raar gevoel kreeg was toen ik zag dat Iris de nageltjes van de jongens tot bloedens toe had kortgeknipt. Milo was overstuur, het deed ‘au’, huilde hij. Ik heb Iris gezegd dat dat ik zelf hun nageltjes wel zou knippen. Ik ging er vanuit dat ze mijn zoons niet met opzet pijn had gedaan, maar vond het natuurlijk wel vervelend. Helemaal toen ze nogal beledigd reageerde. Ze vond het onzin dat ik het liever zelf deed, sputterde ze. Zij zou haar kinderen ‘heel anders aanpakken.’ Ik deed het af als een incident.
Niet lang daarna begon Milo ’s ochtends te huilen zodra hij hoorde dat Iris zou komen. Ik vond dat opmerkelijk; Milo is een kind dat iedereen aardig vindt. Met onze oude oppas waren er nooit problemen. Het zat me niet lekker, maar tegelijkertijd wist ik niet goed wat ik er mee moest. Thuisblijven was geen optie. Mijn salaris was nodig en het was druk op de zaak; verlof vragen zou niet in goede aarde vallen. Ik ben actief op een internetforum waar ik chat met andere ouders en daar heb ik om advies gevraagd. De reacties waren eenduidig; Milo had de leeftijd om wat eenkenniger te worden, daar zou zijn plotselinge “verlatingsangst” mee te maken hebben. Een ‘fase’, was de eensgezinde mening. Ik vond het nog steeds naar dat Milo zo verdrietig was als ik wegging, maar wilde geen tuttige moeder zijn en was enigszins gerustgesteld door het idee dat andere moeders dit ook hadden meegemaakt. Tot die ene dag.
Ik was onverwacht eerder klaar met werken en kwam vroeg thuis. Blijkbaar had Iris me niet horen binnenkomen. Ik stond in de hal mijn jas uit te doen en hoorde haar ineens verschrikkelijk schreeuwen, iets over dat Milo zijn drinken moest opdrinken ‘want anders!’.. Milo huilde hartverscheurend. Ik verstijfde. Ik begrijp nog steeds niet waarom ik niet naar binnen ben gestormd; Ik denk dat ik in een soort shock was. Ik geloofde mijn oren niet; hoe kon ze zo schreeuwen tegen mijn kind? Helemaal om zoiets?
Hakkelen
Ik liep de woonkamer binnen, Iris schrok zichtbaar; ze had me overduidelijk niet horen binnenkomen. Uit haar reactie maakte ik op dat ze niet wist of ik haar had gehoord of niet. Ze stond wat zenuwachtig te lachen en te hakkelen. Ik kapte haar af en heb haar zo snel mogelijk de deur uitgewerkt. Het enige waar ik aan kon denken was dat ik haar mijn huis uit wilde hebben. Iris was -of deed- verbaasd, maar vertrok. Ik nam de nasnikkende Milo op schoot, Iris’ vingerafdrukken stonden nog in zijn armpje! Ik heb hem direct gezegd dat hij nooit meer bij Iris hoefde te blijven. Milo reageerde heel blij. Toen Anton thuiskwam heb ik alles uit de doeken gedaan. Hij was woest, en heeft het gastouderbureau ingelicht.
Uiteraard gaven we aan dat we Iris nooit meer over de vloer wilden, maar waarschuwden ook dat zij niet bij een ander gezin geplaatst zou mogen worden. De medewerker van het gastouderbureau schrok; ze hadden nooit eerder klachten over Iris gehad. Ze zou intern overleggen hoe ze dit gingen aanpakken. Ik zou dan geïnformeerd worden welke stappen er werden ondernomen.
De volgende dag raakte ik in gesprek met mijn buurvrouw. Omdat het me hoog zat vertelde ik wat er zich had afgespeeld. Zij zei toen dat ze ook haar twijfels had gehad bij Iris; een tijdje terug had ze haar zien wandelen met de jongens. Mees zat in zijn wagentje, Milo wilde Iris een handje geven. Dat wil hij altijd; hij voelt zich zekerder als iemand zijn hand vasthoudt buiten. De buurvrouw had gezien dat Iris op ruwe wijze zijn handje van zich had afgeschud waarna Milo er huilend achteraan liep. Ze wist nog dat ze het zielig vond, maar kon niet vertellen waarom ze mij niet had ingeseind. Ze dacht dat hij misschien stout was geweest. Had ze het maar wel gezegd…
Stukje bij beetje probeerde ik uit te vissen wat er was voorgevallen. Soms zei Milo ineens, out of the blue: ‘Iris niet lief; en begon te huilen. Mijn hart brak op zulke momenten. Het zette me ook aan het denken over de vele blauwe plekken die ik had gezien… Iris zei dan dat hij wild had gespeeld, maar was dat wel zo?
Bekertje
Gelukkig was onze oude oppas beschikbaar om in te springen. Zij vertelde me dat Milo erg angstig reageerde. Als hij iets liet vallen, zoals een stukje brood of een bekertje ging hij van ellende onder tafel zitten, en zei ‘Iris niet komen? Milo niet naar schuur!’ Klaarblijkelijk had ze hem voor straf in onze schuur gezet, een kind van drie! Een schuur die ijskoud was in de winter! Dat verklaarde waarom hij zo vaak ziek was geweest en waarom zijn handjes soms zo koud aanvoelden als ik thuiskwam… hoe kon ze?!
Op het internetforum waar ik nog steeds chatte kwam op een dag een topic voorbij over negatieve ervaringen met gastouders. Onder een schuilnaam heb ik toen wat verteld over onze ervaringen. Ik dacht dat ik andere ouders kon waarschuwen. De volgende dag keek ik of er nog reacties waren gekomen. Tot mijn schrik stond er een reactie van iemand die schreef dat ik geen leugens moest verspreiden en dat ‘hij me zou weten te vinden.’ Uit de berichten begreep ik dat het de vriend van Iris betrof. Iris moet, toen ze nog bij ons werkte, in mijn computer hebben gezien dat ik vaak op dit forum zat. Waarschijnlijk lazen ze al die tijd al mee. Een andere verklaring heb ik niet, want ik heb die jongen nooit ontmoet en de kans is wel heel klein dat hij dit per toeval op deze posting was gestuit… Ik heb de moderators van het forum gevraagd hem te blokkeren, zodat hij geen berichtjes meer kon sturen.
Helaas stopte het daar niet. Iris had natuurlijk nog steeds mijn email adres, waarop de bedreigingen doorgingen. Niet een keer, maar meerdere keren per week. Hij mailde bijvoorbeeld dat als we niet zouden ophouden met ‘leugens’ verspreiden hij ons dat hoogstpersoonlijk zou komen afleren.. we overwogen aangifte te doen, maar wisten dat de politie eigenlijk niets met dit soort dingen kán, tenzij er iets fysieks is voorgevallen. We besloten geen aangifte te doen.
Sloten vervangen
Wel hebben we alle sloten vervangen. We vonden het een angstig idee dat hij ons adres had, zeker omdat Iris onze sleutel nooit had teruggegeven. Deze terugvragen via het gastouderbureau bleek onmogelijk; Iris had ontslag genomen voordat ze haar hadden kunnen aanspreken. We voelden ons bedreigd; stel, het bleef het niet bij e-mailen en die jongen zou ineens in ons huis staan?! We kenden hem niet persoonlijk, dus het was moeilijk in te schatten of hij in staat was zijn bedreigingen waar te maken. Ook op straat was ik angstig, ik wist niet hoe hij eruitzag en daarom zag ik overal potentieel gevaar… De mails bleven nog een aantal maanden komen, we hebben nooit een reactie gegeven. Uiteindelijk stopte het, gelukkig . Al bleef ik nog lange tijd huiverig om mijn mailbox te openen.
Toen onze oude oppas aangaf te willen stoppen besloten we niet meer met een gastouder in zee te gaan. We durfden het niet meer aan. Na deze ervaring vond ik de controle en transparantie die op een kinderdagverblijf is veel aantrekkelijker.
Een tijdlang heb ik me schuldig gevoeld; ik had Milo serieuzer moeten nemen, zijn verdriet niet als fase of eenkennigheid moeten afdoen. Als hij, of Mees, nu met zoiets zou aankomen neem ik het bloedserieus en zal de onderste steen bovenkomen. Milo is inmiddels acht jaar en heeft het er nóg over. Hij zegt dan dat Iris niet lief was, vooral het incident met zijn nageltjes passeert regelmatig de revue. Het doet me pijn als ik bedenk welke impact deze ervaring heeft gehad. Mees was te klein om er veel van te merken, gelukkig. Op hem lijkt de hele periode geen sporen te hebben nagelaten. Wat ik hiervan heb geleerd is dat ik voortaan altijd mijn eigen gevoel zal volgen, en niet meer afga op wat anderen zeggen.
Beeld:
Women’s eNews / Day care 1977/ Rita Henley Jensen
Flickr/CC
