Een volle aula in het Hoofdgebouw van de Vrije Universiteit te Amsterdam
En applaus na het uitreiken van het proefschrift en vertrek van het cortège. Titel van het proefschrift (vertaald uit het Engels) Op de weg naar nul zelfmoorden. Implementatie (toepassing) studies van de aanpak van het instituut 113 zelfmoordpreventie (voorheen 113 online). Volgens de rector magnificus in zijn inleiding, is dit een unieke combinatie voor een promovendus. Een combinatie van zowel bedrijfsmatige als wetenschappelijke activiteiten. De kans bestaat dan wel dat er vooroordelen ontstaan bij het onderzoek. Dit is een interessant uitgangspunt. Als belangstellende (die eerder al eens een artikel publiceerde over deze hulpdienst) heb ik zoveel belangwekkende discussiepunten gehoord, dat ik denk er goed aan te doen dit hier weer te geven. Hier en daar is jargon niet te vermijden. Excuses. Voor meer achtergrondinformatie is het proefschrift te downloaden via de website van 113 zelfmoordpreventie.
Vragen van opponenten aan de promovendus
Is er wel gerandomiseerd (redactie : steeksproefgewijs) onderzoek verrichtIn de psychiatrie is dat niet gerealiseerd. Mijn waarden: de omslag van geloof naar onderzoek; van zekerheid naar twijfel. Nee het is zelfs zo dat dit onderzoek mij ook wel bezorgd gemaakt heeft. Want er zijn grote onderlinge verschillen in resultaten tussen instellingen onderling. In die zin heb je al een soort natuurlijke verdeling. Opmerkelijk: er wordt in de contacten onvoldoende gevraagd of/hoe suïcidaliteit aan de orde komt. Een pijnlijke ervaring. Een tweede is dat het gespreksforum onderzoek met lotgenoten eigenlijk ook niet gelukt. Er werd steeds minder gebruik van gemaakt. De hulpverleners vroegen zich af of dit nog wel door moest gaan. Bovendien kwam de vraag: kan het kwaad? Uiteindelijk is dit initiatief gestopt.
Voldoende afstand nemen. Is dat wel gelukt? Vooral randomisatie zou een ethisch probleem hebben opgeleverd. Dat was onhaalbaar. Er is bij de GGZ sowieso eerder al onderbehandeling aangetoond. Het was al belangrijk genoeg om te kunnen zien of toepassen van een best practice tot betere resultaten zou leiden. 15 GGZ-instellingen vormden een soort living lab/ levend lab GGZ Nederland. Er waren bovendien de voorbeelden uit de Verenigde Staten waarbij goede resultaten werden geboekt met een dergelijke aanpak.
Herkenning van een psychose. Er is volgens de promovendus sprake van een tordering (redactie: verdraaiing) van de realiteit. We spreken dan ook liever niet over psychose, maar een verstoorde realiteitszin. Men is de draad kwijt. Het levert een vertekend patroon op ten aanzien van herinnering en schuldgevoel.
Bezwaarlijk dat zo weinig blijkt dat richtlijnen hebben bijgedragen. Neem nou eens het voorbeeld van Semmelweis uit 1850 waarbij optreden van de kraamvrouwenkoorts van 18% naar 2% terugloopt dankzij strikte hygiëne. U bent op zoek naar dit soort cijfers. De promovendus zegt dat het gehele land eigenlijk als observatie-eenheid zou kunnen dienen.
in de periode 2012-2017 is het aantal suïcides is op zijn best gelijk is gebleven (opportunistisch) of zelfs hoger (pessimistisch). De promovendus erkent dat dit inderdaad verontrustend is. Eerst waren er allerlei bezwaren vanuit de instellingen tegen de aanpak. Dat noemt men implementatie barrières. Aanvankelijk was ook de landelijke bekendheid laag. Maar 1% van de burgers had van 113 gehoord. Er was trouwens onvoldoende capaciteit bij 113 online zodat men het ook niet had kunnen waarmaken. Nu is er sprake van een tipping point (keerpunt)? GGZ verkeerde nog lange tijd in nostalgie. Terecht dat overheid en verzekeraars bezwaren begonnen te maken. Volgens de promovendus was in 30 jaar een steeds groter budget (gegroeid van van 2 naar 6 miljard) in de GGZ gestopt zonder enig aantoonbaar effect op de suïcide getallen. Dat heeft zeker impact gehad.
Zijn via 113 wel de (risicogroep) mannen van middelbare leeftijd bereikt. Nu heeft men misschien de wel erg makkelijke doelgroep van vrouwen en meisjes onder de 18 jaar. Dat heeft iets te maken met taalgebruik een uitstraling volgens de promovendus. Dat is inmiddels aangepast. Misschien ook het digitale medium niet goed ingezet door deze doelgroep.
Deelname van instellingen bij het monitoren. Vier van de tien aandachtspunten zijn verbeterd. Echter de variatie is enorm. Wat zegt dit. Het gaat ook nog eens om gemiddelden. Relevantie van de keuze van de variabelen. Misschien zinvol om te kijken hoe het traject per instelling is verlopen. Wellicht krijg je dan wel betere resultaten. Misschien kan dat alsnog?
Is er sprake van subjectiviteit? Volgens promovendus valt dat mee. Een aantal getrainde professionals is hierbij betrokken geweest. Deel selfreport.
Is nou eigenlijk wel zo’n aparte hulpdienst als 113 nodig. promovendus : Waarom moet het of/of zijn? Het gaat om het opzetten van een strategie. Er wordt ook training verzorgt voor medewerkers van Slachtofferhulp en Kindertelefoon. Maar ook aan GGZ instellingen.
Zou er een telefonische Hulpdienst voor van alles moeten zijn. Training is echter geen sinecure volgens de promovendus. Dat vraagt deskundigheid. Er zijn 140 vrijwilligers en 200-300 stagiairs per jaar. Maar er is ook veel verloop. Dat zijn de feiten.
Het platform opgeheven. Wel 13% (43 individuen) spreekt op platform zelf over suïcidaliteit. Past dit wel een beleid van zero suicide? Het platform was volgens promovendus ge-outsourced. Het bijhouden van chats 7/24 is ontzettend veel werk. Het is een keuze. Op een gegeven moment besloten we om er geen energie meer in te stoppen.
Is het wel verantwoord om zero suicide na te streven. Kost heel veel geld? Volgens promovendus valt dat alleszins mee. Misschien zijn die kosten helemaal niet zo hoog.
De toegang tot de zorg bottleneck . Dat staat niet in de richtlijnen. Wachttijden. Had je daar iets over moeten zeggen. Volgens promovendus: We wilden de instelling enthousiast maken. Onderwerpen die hen aangingen. Wachttijden zien ze niet als hun eigen verantwoordelijkheid want daaraan kunnen ze niet veel doen.
De cijfers. Sterfte van 1500+ per jaar. Suïcidepogingen bijhouden zou ook belangrijk aspect zijn. Dat levert meer informatie op. Dat moet je wel bijhouden. Het begrip poging lijdt overigens ook wel onder een definitie probleem. Hiervoor is nu supranet-GGZ opgezet.
Richtlijnen wel effectief?
De instellingen krijgen tweemaal per jaar een tweetal kwartiermakers op de bezoek. Dat is al een vrij grote inspanning. Instellingen zijn wel degelijk geïnteresseerd in richtlijnen. En ze komen ook met nieuwe variabelen. Dit is dan iets voor supranet-GGZ. Vergelijk het met het voorbeeld van roken. Er is regelgeving gekomen dat je niet in de auto mag roken. Maar de promovendus vindt niet dat dit past bij concept van zero suicide. Het werkt niet door angst te zaaien. Gedisciplineerd werken is feitelijk al aan de gang. Hij ziet steeds meer positieve resultaten.
Links
https://www.113.nl/
https://www.113.nl/actueel/verdediging-jan-mokkenstorm
https://reader.ogc.nl/5d511d09-97ef-4e22-9f82-795127265e44.epub/
Dit artikel las je gratis. Vond je het de moeite waard? Dan kun je jouw waardering voor JT laten zien door een kleine bijdrage te doen.
