We treffen Nyks aan in een artikel in het Volkskrant-archief van 24 augustus 1995 waarin wordt verhaald van de voorzetting van de bankroete Nederlandse Federatie van Senioren BV (NFS) in Haarlem. NFS ’dook…in het gat dat ouderenmarkt heet’, schrijft de krant.
In korte tijd koppelde de organisatie zo’n 35.000 aangemelde leden aan circa 800 bedrijven die hun producten en diensten gericht op ouderen aanbieden.
NFS-leden betalen 35 gulden, terwijl bedrijven jaarlijks 500 gulden moeten neertellen om toegang tot de lucratieve doelgroep te krijgen. De krant schrijft dat dit een inkomstenstroom van 1,4 miljoen gulden oplevert.
Toch loopt het mis. De Federatie van Senioren gaat op 11 juli 1995 bankroet met een schuld van 2,5 miljoen gulden bij PTT Post en drukkerij Senefelder. Folders laten drukken en adresseren per postduif vreet geld, terwijl de respons van ouderen op de geweldige aanbiedingen slechts 3 procent bedraagt.
We treffen nog een advertentie aan in De Telegraaf van 11 juni 1994: de NFS wil iedereen die dat jaar ‘Abraham of Sarah ziet’ de gratis NFS Geschenkenbox aanbieden, te bezorgen door PTT Post.
‘Bankroet was doorgestoken kaart’
De NFS maakt via curator Ton Tekstra te Haarlem reeds drie weken na het bankroet een doorstart als de Nederlandse Federatie van Senioren II, ook een BV. Genoemde Volkskrant: ’De nieuwe investeerders, de zakenlieden H. Koopmans en J. Nyks, zouden ‘op Amerikaanse wijze’ als voorwaarde voor hun participatie hebben gesteld dat NFS schuldenvrij zou worden opgeleverd’.
De ‘Amerikaanse wijze’ van handelen door Nyks en Koopmans wekt na het avontuur met onder meer Infotech in de VS geen grote verbazing. Ook is aan de eis van schuldenvrij opleveren (‘schoon aan de haak’) inmiddels niets Amerikaans meer. Dat is in Nederland ook gebruikelijk.
In een commentaar, geuit via zijn advocaat, bestrijdt Nyks de berichtgeving in de krant destijds en vindt ook dat hij niet ouderen als doelwit had: ‘De heer Nyks en zijn partners zijn op geen enkele manier betrokken geweest bij de activiteiten van NFS en InterEurope voorafgaand aan hun faillissement noch betrokken geweest bij deze faillissementen en hebben evenmin eisen gesteld. Zij hebben simpelweg activa gekocht die de curator te gelde diende te maken. Het doel daarvan was ook absoluut niet, zoals u stelt, de exploitatie van ouderen.’
In een eigen commentaar, verstrekt met het kort geding van 8 november 2016, formuleert Nyks het anders: ‘Tezamen met Roger Craver, Henk Koopmans en Richard Schmidt heb ik in 1995 in Nederland vanuit een prepackaged bankrupcy twee bedrijven overgenomen, de Nederlandse Federatie Senioren en Inter Europe.
In 1995 startte de DEM groep met 12 werknemers en moesten de activiteiten van de grond af aan opnieuw worden opgebouwd. Binnen enkele jaren trokken Koopmans en Schmidt zich uit de DEM groep terug.’
Oud-directeur Lakeman noemt faillissement en doorstart van NFS echter doorgestoken kaart, aldus de krant. De crediteuren worden het bos ingestuurd om met een schone lei met NFS II te kunnen beginnen.
Curator Tekstra wijt de beschuldiging van Lakeman aan rancune; hij verloor zijn baan als NFS-directeur. Maar ’in de ‘brede schouders’ van de nieuwe financiers heeft de curator alle vertrouwen’.
Het grootste journalistieke euvel, geheugenverlies, speelt de nieuwe eigenaren van NFS (II) in de kaart. Nooit meer iets vernomen over NFS II in de pers. Zo dreigen we het spoor van Hans Nyks toch weer kwijt te raken.
Koopmans kent de details niet precies meer: ‘Ik deed meer de financiële kant en Hans met zijn marketingkennis de inhoudelijke. Er waren nog meer personen bij betrokken; Richard Schmidt, die we nog kenden van HCS, en Roger Craver. Die had ik in Amerika al ontmoet, hij was een zakenrelatie van Hans Nyks uit de marketing.’
Doelwit Delphi
Nyks en Craver gaan door met Delphi, marketingbedrijf voor goede doelen. Rick Blom, journalist voor Nieuwe Revu, onderwerpt Delphi en haar oprichting aan onderzoek dat in januari 1997 wordt gepubliceerd onder de titel ’Het goede doel als harde handel’.
Revu schrijft dat de eigenaren van Delphi betrokken waren bij bankroete ondernemingen Inter Europe Direct Communications (Inter Europe) en Nederlandse Federatie van Senioren (NFS). Een van de oorzaken van het faillissement van Inter Europe was de 1,4 miljoen gulden voorfinanciering van de Nederlandse Federatie van Senioren BV (NFS). Dat was, aldus Revu, op hetzelfde adres in Haarlem ingeschreven.
Het weekblad beschrijft een spelletje gespeeld door de Nederlandse Federatie van Senioren II BV en Inter Europe, resulterend in Delphi Communications. De onderneming Deus Ex Machina BV met bestuurders Johan Nyks en Henk Koopmans vormt de spil volgens Nieuwe Revu.
Rechtszaak verloren
Tegen de publicatie beginnen Nyks cs. prompt een kort geding. Na verlies volgt hoger beroep, dat Revu wederom wint. De rechters vinden het terecht dat Blom in Revu die link legt tussen Delphi, NFS en de failliete tent Inter Europe. Maar dat Delphi om die reden als onbetrouwbaar is omschreven, is ongegrond. De rechtbank gaf immers toestemming voor de overdracht van activiteiten uit het faillissement. Revu mag de suggestie wekken van vestzak-broekzak, maar er was geen illegale transactie hoe dan ook in het spel.
De grootste grief tegen het artikel luidt dat Blom schrijft dat Delphi werkte voor een serie ‘dubieuze goededoel-instellingen’ die zich niet hadden aangesloten bij het Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF). Dat was inderdaad het geval, maar Revu noemt ook een aantal namen van goede doelen waarvoor Delphi niet werkt.
Revu kan dus volgens het Hof niet bogen op vlekkeloze berichtgeving: ‘Het hof oordeelt in hoger beroep dat de uitlatingen over Delphi in verband met de goede doelen weliswaar onjuist zijn, maar niet onrechtmatig.
De suggestie dat Delphi onbetrouwbaar is, vindt onvoldoende steun in het beschikbare feitenmateriaal en is onrechtmatig, maar leidt evenmin tot vernietiging van het vonnis van de rechtbank’.
Dus ouderen
Senioren waren het doelwit van de marketingbedrijven die Hans Nyks mede begon vanaf 1995. Met als continuüm: op het scherpst van de snede handelen, strijd met onthullende media en wederom rechtszaken.
Zonneklaar uit deze geschiedenis is dat Hans Nyks met NFS (II) interesse had in ouderen als te exploiteren doelgroep. Nyks zelf ontkent dit overigens via zijn advocaat. Ook in de media in de jaren erna keerden ouderen steeds terug als doelwit van Pretium en Privilege en vormden die ouderen voor de marketing voor goede doelen van Delphi een hele belangrijke doelgroep.
De nadruk van Pretium cs. op ouderen als doelgroep is juridisch moeilijk te staven, ondervond onder meer Tros Radar in rechtszaken. Hard bewijs ontbrak dat ouderen de overwegende doelgroep vormden. Maar Tros won uiteindelijk in het pleit daarover bij de Hoge Raad.
Dus is het niet onjuist om op grond van dit laatste oordeel en de hier geschetste geschiedenis te beweren dat de portemonnees van ouderen de belangstelling van Nyks hadden met zijn activiteiten.
*) Deze artikelenserie kwam mede tot stand met steun van het Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten
