WAAR HEBBEN WE HET OVER?
Tekst: Redactie
Goedendag allemaal, deze week beleven wij de generale repetitie van ons permablog. Het thema van de week is een in de ogen van Mark Rutte ‘idiote discussie’: de graaicultuur bij financiële instellingen en de semi(overheid). Dit is het tweede deel van het liveblog (woensdagmiddag-vrijdag), het eerste deel vindt u hier. In dit deel zullen ondermeer berichten komen van Sjoerd Blankevoort over de ‘golden hello’ en van Sido Scholten over de geschiedenis van het grote graaien. Verder schrijft Ties Joosten over de opheffing van de HFC en bericht Annika Elschot over grootverdieners in het koningshuis. De graaicultuur dus, deze week bij DNP.
Vanaf volgende week, als we live zijn, mag iedereen die dat wil dit permablog trouwens in zijn of haar eigen site of app in laten lopen (als u de bron erbij zet natuurlijk, en niet als u een al te malle aluhoedjes-site hebt of handelt in filmpjes en foto's van blote mensen). Wie niet kan delen, kan ook niet vermeningvuldigen tenslotte, om met onze ex-grootaandeelhouder te spreken. Hier alvast voor wie wil het adres van de feed: http://reportersonline.nl/onderwerpen/live/feed/.
Imams komen binnenkort weer gewoon uit het Midden-Oosten, want de Nederlandse Imam-opleiding stopt. Ondertussen naderen de Franse en Malinese legers de Algerijnse grens. Maarten van Roozendaal tenslotte wil geen aandacht voor zijn ongeneeslijke ziekte. Daarom aandacht voor zijn schitterende muziek: om te janken zo mooi.
CORRUPTE IN ZUID-EUROPA – EEN OVERZICHTJE
Tekst: Menno Grootveld / 8 feb – 15:45
Sinds de crisis van 2008 is de corruptie in Zuid-Europa een probleem waar veel mensen, zowel in de getroffen landen zelf als in Noord-Europa, kwaad om zijn. Afgelopen zaterdag nog werd het partijkantoor van de regerende Partido Popular in Madrid belegerd, toen een rapport naar buiten was gekomen over ongeoorloofde betalingen van vastgoedmagnaten aan diverse partijfunctionarissen. In Italië zou je zelfs kunnen spreken van geïnstitutionaliseerde corruptie, nu Silvio Berlusconi al vijftien jaar met succes aan een veroordeling wegens corruptie is ontsnapt dankzij de parlementaire onschendbaarheid die hij geniet. En in Griekenland barstte onlangs een schandaal los over de zogenoemde 'Lagarde-lijst,' waarop de namen zouden prijken van tweeduizend vermogende Grieken die de belasting hebben ontdoken. Een kort overzicht van de drie landen.
Spanje – Premier Rajoy onder vuur
De conservatieve Spaanse premier Mariano Rajoy heeft vorig weekend met klem ontkend steekpenningen te hebben aangenomen van bouwbedrijven in zijn land, nadat het dagblad El País fragmenten had gepubliceerd uit een geheime boekhouding van Lúis Barcenas, de penningmeester van Rajoy's Partido Popular. Daaruit zou het bestaan blijken van een eveneens geheim fonds, waaruit jarenlang bedragen zouden zijn betaald aan hoge figuren binnen de partij, waaronder Rajoy zelf. In een opiniepeiling van El País zegt 96 procent van de Spanjaarden te geloven dat de 'politieke corruptie' erg groot is.
Het is geen geheim dat er altijd nauwe banden hebben bestaan tussen de Spaanse politiek en de vastgoedsector van het land. Zo was de vroegere burgemeester van Marbella Jesús Gil-y-Gil tevens bouwondernemer. Hij werd tijdens zijn carrière steevast beticht van corruptie. In de jaren vóór de crisis nam de Spaanse bouwsector een hoge vlucht, maar nu staat een groot deel van wat er toen is gebouwd leeg.
Italië – De zoveelste terugkeer van Berlusconi
Silvio Berlusconi is als de kat met negen levens. Toen de mediamagnaat ruim een jaar geleden onder druk van de Europese Unie als premier van Italië tot aftreden werd gedwongen, omdat het tekort op de begroting uit de hand was gelopen en Berlusconi niet in staat bleek hervormingen door te voeren, werd hij opgevolgd door de technocraat Monti. Het leek erop dat dit de definitieve aftocht van Berlusconi van het politieke toneel was, maar niets was minder waar. Sinds kort is hij weer helemaal terug met een populistisch, anti-Europees programma.
Berlusconi heeft zich door de jaren heen gespecialiseerd in politieke comebacks. Iedere keer dat de grond hem te heet onder de voeten wordt, omdat hij nu toch echt voor de rechter dreigt te moeten verschijnen wegens corruptie en seks met minderjarigen, probeert hij weer voor de nodige tijd onder de druk uit te komen door zich verkiesbaar te stellen, zodat hij zich kan beroepen op zijn parlementaire immuniteit. Ook deze keer lijkt het hem weer te gaan lukken. De Italianen gaan op 24 en 25 februari naar de stembus.
Griekenland – De affaire rond de 'Lagarde-lijst'
In oktober publiceerde het Griekse weekblad Hot Doc een lijst met tweeduizend namen van prominente Grieken, die via een Zwitserse bankrekening de belastingdienst in hun land voor miljoenen euro's zouden hebben opgelicht. Op deze zogenoemde 'Lagarde-lijst,' vernoemd naar de voormalige Franse minister van Financiën, Christine Lagarde, die hem aan haar Griekse collega had gegeven, prijkten de namen van veel zakenlieden, maar ook die van een paar politici. Pikant is dat het cd'tje waarop de lijst stond vervolgens een tijdlang spoorloos is verdwenen, om enige tijd later in ietwat gewijzigde vorm weer op te duiken (drie namen van familieleden van oud-minister van Financiën George Papaconstantinou waren van de lijst geschrapt). Inmiddels is Papaconstantinou uit de socialistische Pasok-partij gezet, omdat hij geen bevredigende verklaring voor deze gang van zaken kon geven.
De ophef vanochtend over de verminderde EU-korting voor Nederland, van 1 miljard naar 650 miljoen euro, was iets te voorbarig, de korting blijft behouden door een verminderde BTW afdracht. Toch zal ieder EU-land iets moeten inleveren. De EU-begroting is van 993 naar 960 miljard euro gedaald. In Tunesië waar het relatief rustig was, zijn gisteravond bendes aan het plunderen geslagen. De crisis wordt veroorzaakt door de dood van oppositieleider Chokri Belaid en in India heeft de varkensgriep de kop opgestoken, wat in de afgelopen 5 weken al 94 mensen het leven gekost heeft.
De overvallers die de Haagse juwelier Stratmann april doodschoten en daarmee een regelrechte volkswoede veroorzaakten, hebben 13 en 11 jaar cel gekregen. Het OM had 18 jaar geëist. Ondertussen proberen de jongeren van GroenLinks de volkswoede om de graaicultuur in petitievorm te gieten. Opmerkelijk nieuws kwam uit Zuid-Afrika: daar is een skateboarder geflitst met 110 kilometer per uur (filmpje!).
LEKKERE BINNENKOMER
Tekst: Sjoerd Blankevoort / 7 feb – 16:00
Flink cashen voordat je ook maar één dag voor je nieuwe werkgever hebt gewerkt? Het kan dankzij de ‘golden hello’, de tekenbonus die veel bedrijven uitkeren om topmanagers aan te trekken.
Douwe Egberts betaalde Michel Herkemij deze zomer 6 ton contant plus een half miljoen aan aandelen om hem weg te lokken bij Heineken. Unilever gaf bestuursvoorzitter Paul Polman bij zijn aantreden een welkomstbonus van 1,3 miljoen in aandelen. Polman stapte over van directe concurrent Nestlé. Bestuurvoorzitter Büchner toucheerde na zijn transfer van Sulzer naar AkzoNobel 1 miljoen euro contant. Koploper op het gebied van golden hello’s is de Nederlandse topman van Marks & Spencer Marc Bolland. Hij ontving in 2009 een aandelenpakket van 3,6 miljoen pond.
Door veel vraag en weinig aanbod aan toptalent liepen de bedragen de laatste jaren op, ondanks de crisis. De golden hello’s werden verhoogd om de riante prestatiebonussen, die topmanagers aan hun werkgever moesten binden, te overstijgen. Topmanagers zijn hierdoor mobieler geworden en zijn zich zeer bewust van hun onderhandelingspositie. Zo maakte Jean Marc Huët, de huidige financieel directeur van Unilever, al drie keer een lucratieve overstap. Van Goldman Sachs ging hij naar Numico, waar hij een overnamepremie incasseerde toen het bedrijf werd overgenomen door Danone. Na de overname ging hij aan de slag bij Bristol-Myers Squibb, waar hij werd weggekocht door Unilever.
De gouden handdruk werd in 2004 door de Commissie Tabaksblat aan banden gelegd. De vertrekpremie mag bij beursgenoteerde bedrijven nu maximaal een jaarsalaris bedragen. Voor de welkomstpremie zijn er echter geen regels. Het zijn de aandeelhouders die bepalen of ze al dan niet akkoord gaan met een extra betaling.
In september ontstond er maatschappelijke onrust over de welkomstpremie van de nieuwe topman van Van Lanschot bankiers. Karl Guha, afkomstig van Unicredit, zou een welkomstpremie krijgen van 7,5 ton in contanten, plus een vergoeding voor de huur van zijn appartement in Milaan, die kon oplopen tot 58.500 euro, terwijl bij de bank flink gereorganiseerd moest worden. Vlak voor de aandeelhoudersvergadering werd de overeenkomst aangepast. Guha zou nu 250.000 euro van zijn tekengeld gebruiken om aandelen van te kopen, de huurvergoeding werd geschrapt. Het leek erop dat de bank de regeling had aangepast onder maatschappelijke druk, al werd dit tegengesproken. Volgens de bank was de onderhandeling over de beloning gewoon nog ‘in progress’ geweest.
Feit is wel dat de golden hello ter discussie staat. De Vereniging van Effectenbezitters (VEB) noemde de golden hello van Guha voordat deze werd aangepast ‘niet zo’n tactische zet’ en de huurvergoeding ‘een doorn in het oog’. De Deutsche Bank maakte onlangs bekend dat ze gaan stoppen met de entreebonus. James Cullens, directeur bij beloningsexpert Hays in Londen, denkt dat de welkomstpremie op zijn retour is. In maart zei hij in de Volkskrant: ‘Het is tegenwoordig moeilijker om zoiets te rechtvaardigen. Er is angst mensen te veel te betalen en belachelijke voordelen te gunnen.’ Wel vindt hij dat de golden hello kan blijven bestaan als afkoopsom. ‘Als de man die je hebben wilt een bonus moet laten schieten als hij bij jou komt, kun je hem die vergoeden met contanten.’ Dit was volgens een woordvoerder van Douwe Egberts ook ‘ongetwijfeld’ het geval bij de golden hello van 1,1 miljoen van Herkemij: het afkopen van gemiste voordelen bij Heineken.
BELASTINGPARADIJZEN: WAAR MOETEN DE GRAAIERS NAAR TOE?
Tekst: Florian van Velthoven / 7 feb – 14:00
Dat is ook lekker: heb je net een jaarsalaris van 550.000 euro verdiend, mag je gelijk 52% inkomensbelasting afstaan. En als het aan die malle Plasterk ligt (let wel: uitspraak deed meneer toen hij nog in de race was voor PvdA-leider), moeten de topinkomens 60% afstaan. Nee, als 'graaier' kom je er niet goed vanaf in Nederland. Om je centjes zoveel mogelijk te behouden moet je naar het buitenland. Kortom: waar moeten de graaiers naartoe?
Het is niet zo moeilijk om daarachter te komen. De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) heeft een lijstje gemaakt met landen die worden gezien als belastingparadijzen. Hieronder vindt u de lijst:
Andorra
Belize
Bermuda
China: Speciale Economische Zones, alsmede Hongkong en Macau
Cyprus
Gibraltar
Kaaimaneilanden
Luxemburg
Man
Marshalleilanden
Monaco
Naura
Panama
Vanuata
Verenigde Arabische Emiraten
Zwitserland
Een uitgebreide toelichting hoe u uitgebreid gebruik kunt maken van deze belastingparadijzen geeft de OESO helaas niet. Iven de Hoon, fiscaal- en juridisch adviseur, doet dat wel. Hij heeft zelfs een uitgebreide website hiervoor (wij vinden het niet chique om deze website bekend te maken, maar mocht u topman zijn bij een bank, of presentator zijn van dat 'leuke' televisieprogramma om half acht: klik dan even hier.)
De Hoon vindt het niet meer dan logisch dat hij advies geeft over deze gebieden, zo schrijft hij op zijn website: “Wie zal er in de toekomst nog bereid zijn om in België te wonen, er na jarenlang hard werken een uitvinding te doen en meer dan 50% van de winst af te staan aan de staat? De kernboodschap die we u willen meegeven, is dat werken via zogenaamde belastingparadijzen geenszins tegen de fiscale regels dient in te druisen. Het is gewoon gebruik maken van de creatieve fiscale mogelijkheden die zich aanbieden op internationaal niveau. Zoals een boekhouder gebruik maakt van een patrimoniumvennootschap of van een constructie met vruchtgebruik, zo doet een internationaal georiënteerde fiscalist een beroep op grensoverschrijdende structuren. Dit is dus zeker geen handleiding tot belastingontduiking. Integendeel, onze betrachting is om op een toegankelijke manier aan te geven wie op welke manier zijn fiscaal voordeel kan doen buiten België.”
Volgens De Hoon hebben de belastingparadijzen genoeg toekomst: “Volgens sommigen is er geen toekomst meer voor belastingparadijzen, juist door het steeds kleiner worden van de wereld, de voortschrijdende informatisering en dito informatie-uitwisseling. Dit is misschien voor een stuk zo, maar dan wel alleen voor de amateurs die inderdaad de wereld afschuimen met hun koffertje vol zwart geld. Deze 'kofferreizigers' zullen voortaan zo goed als overal wandelen worden gestuurd. Voor belastingplichtigen die gewoon hun recht opeisen om de minst belaste te kiezen, zijn er internationaal echter nog tal van mogelijkheden.”
Die geeft De Hoon volop. Hij bestempelt 41 gebieden als 'belastingparadijs'. Om die nu allemaal te beschrijven, gaat ons even te ver, maar een paar landjes pikken we er even uit:
Andorra
Het ultieme land voor de graaier. Andorra kent namelijk een bankgeheim, misschien zelf het strengste ter wereld. Voor de beste klanten zijn zelfs genummerde rekeningen beschikbaar, alleen gekend door de rekeninghouder en de bankier. Inbreuken op de bankwetgeving worden bestraft met boetes in geval van lichte, en het tijdelijk opheffen van bankvergunningen in geval van zwaardere overtredingen. Belastingontduiking is niet strafbaar in Andorra.
De Eilanden
Bij ruim 20 belastingparadijzen betreft het hier om eilanden. De Bahama's, Malta, Seychellen, Guernsey: de graaier komt hier ruimschoots aan zijn trekken. Zo heeft de Bahama's geen inkomstenbelasting of bedrijfsbelasting, noch roerende voorheffing of BTW en zo is de inkomstenbelasting in St. Vincent niet hoger dan 40 %, ook voor buitenlanders. Dit lijstje met eilanden is ook goed voor uw topografische kennis, want, even eerlijk, had u ooit eerder van het eiland Vanuata gehoord?
Luxemburg
De hoogste schijf van inkomstenbelasting bedraagt 38%, en geldt vanaf een inkomen dat hoger ligt dan 125.000 euro per jaar. Er is geen vermogensbelasting meer, deze bedroeg 0,5%.
Zwitserland
Het bankgeheim in Zwitserland staat onder steeds grotere druk, maar het bestaat nog wel. Ook omdat Zwitserland zijn status als 'belastingparadijs' probeert te beschermen. Voor hoge inkomens bestaat de belasting uit ruim 30%, voorwaarde is wel dat u minimaal 90 dagen in een Zwitsers bergdorpje gaat wonen.
Nederland roomser dan de paus?
Voor wie denkt dat Nederland wel een brave klerk is: vergeet het maar! Buitenlandse bedrijven en popgroepen zijn namelijk heel blij met onze regels. De Rolling Stones, Johnnie Walker, U2 Ikea en Nike staan ingeschreven als Nederlandse bedrijven. Zij staan ingeschreven als 'brievenbusvennootschap'. Op deze manier wordt door hen erg veel belasting bespaard. En het is ook goed voor de Nederlandse Bank, want door deze brievenbusmaatschappijen haalt de bank 1,5 miljard euro op aan belastingen. Vraag is natuurlijk of al deze informatie voor de graaiers nieuws is. Wij denken van niet.
Mensen die in het bezit zijn van zogeheten ‘participatiecertificaten’ (een soort achtergestelde obligaties) van SNS Reaal krijgen misschien toch hun geld terug. Ondertussen onderhandelen PvdA en VVD met het CDA over het gigantische woningmarktdossier. De christendemocraten zijn in de Eerste Kamer nodig voor een meerderheid. Tenslotte concludeerde de Rekenkamer vandaag (opnieuw) dat er te weinig controle is op het Europese noodfonds EFSF.
ROYALE SALARISSEN
Tekst: Annika Elschot / 7 feb – 11:30
Van alle monarchieën in West-Europa is dat van ons het rijkst of beter gezegd het duurst. De kosten van het koningshuis bestaan uit het salaris van de koningin, het salaris van de troonopvolger en zijn vrouw, kosten voor personeel en materieel van de hiervoor genoemde personen, luchtvaartuigen, reizen naar het Caribisch deel van het Koninkrijk, de RVD, het onderhoud van De Groene Draeck, het kabinet van de koningin en het militair huis. Dit alles bij elkaar kostte in 2012 39,4 miljoen euro en Nederland haalt daarmee het Verenigd Koninkrijk in, die in 2011 de duurste monarchie was. Dit blijkt uit het onderzoek 'De kostprijs van de monarchie in Europa', van de Belgische hoogleraar Herman Matthijs.
Voor dit jaar zijn de totale kosten begroot met 39,9 miljoen euro. De stijging komt door de materiële en personele onkosten die Beatrix, Willlem-Alexander en Máxima krijgen vergoed. Het salaris van koningin Beatrix, Willem-Alexander en Maxima gaat wel omlaag. Beatrix zal het met 5000 euro minder moeten doen en ontvangt 825.000 euro en haar zoon en schoondochter ontvangen ieder 245.000 euro, dat is 1000 euro minder ten opzichte van vorig jaar.
De Rijksvoorlichtingsdienst zegt dat deze daling niet vanwege de crisis is maar vanwege de nullijn die geldt voor het Koninklijk Huis. In tegenstelling tot de Spaanse koning Juan Carlos die 21.000 euro inlevert vanwege de crisis. De situatie in Nederland zou niet te vergelijken zijn met die van Spanje en daarom hoeft het koningshuis niets extra’s in te leveren.
De koningin bedankt echter wel voor een nationaal geschenk. De troonwisseling moet sober zijn, “binnen de financiële grenzen van de huidige economisch moeilijke tijd”. Dat is dan wel weer aardig.
Daar kan de koningin van België iets van opsteken. Koningin Fabiola richtte een private stichting op om haar erfenis veilig te stellen. Sinds de dood van haar man in 1993 heeft Fabiola een kleine 27 miljoen euro dotaties ontvangen, maar erfde ze ook nog van haar overleden echtgenoot. Zonder erfgenamen, want Fabiola en Boudewijn kregen geen kinderen, zouden de successierechten op haar fortuin oplopen tot 70 procent, maar de stichting hielp haar deze te ontduiken. Inmiddels heeft ze de stichting opgezegd, maar er hangt haar wel een flinke daling van haar toelage boven het hoofd. De Belgische premier Di Rupo wil haar toelage korten met ongeveer een derde, dat betekent dat ze er 500.000 euro op achteruit zal gaan.
KLEINE GESCHIEDENIS VAN HET GROTE GRAAIEN
Tekst Sido Scholten / 7 feb – 10:30
Sinds het uitbreken van de economische crisis in 2008 is de nadruk steeds meer komen te liggen op de bonussen en salarissen van bestuurders en topmannen. Een korte geschiedenis van het graaien in crisistijd.
Terug naar het najaar van 2008, het begin van de economische malaise. Fortis en ABN Amro worden in oktober door de Nederlandse staat van een faillissement gered. De voormalige CEO’s van het Belgisch-Nederlandse Fortis, Herman Verwilst en Jean-Paul Votron alsook topman Gilbert Mittler, komen onder vuur te liggen omdat ze royale vertrekpremies en bonussen hebben gekregen ondanks het instorten van de bank. Ze betalen het geld niet terug.
Regeringspartij PvdA roept de De Nederlansche Bank (DNB) op een regeling in te voeren om dergelijke vergoedingen te kunnen invorderen bij banken die door staatssteun overeind zijn gehouden, een verzoek dat DNB inwilligt.
2009
Minister Wouter Bos van Financiën zegt in maart 2009 in een interview met RTL-Z dat banken ‘terughoudend’ moeten zijn met bonussen. “Als je in deze tijden de woorden bank en bonussen in een en dezelfde zin gebruikt, dan bekt dat niet lekker”, zegt Bos. Nog in dezelfde maand sluit Bos een ‘herenakkoord’ over bonusregelingen bij banken en verzekeraars. Even lijkt de bonussencultuur tot staan te zijn gebracht, maar in juni weigeren twee voormalig directieleden van DNB hun vertrekbonus af te staan. Er komt een discussie op gang over het feit of de overheid wel mag ingrijpen in de bonussen. DNB-hoofd Nout Wellink vindt persoonlijk van wel, maar staat vooralsnog machteloos, zo blijkt in september 2009.
Ex-ABN-topman Jan Peter Schmittmann stapte eind 2008 naar de rechter, omdat hij zijn vertrekpremie van 2,4 miljoen euro niet voldoende vindt. De kantonrechter stelt hem in oktober 2009 in het ongelijk en naar zijn geëiste 7,5 miljoen euro kan hij fluiten.
2010
Toch passen de banken en bedrijven zich wel aan: SNS Reaal verlaagt in november 2009 de salarissen in de top, omdat het bedrijf staatsteun heeft gekregen eerder dat jaar. ABN Amro stelt in januari 2010 zelfs striktere eisen op dan de Code Banken van minister Bos voorschrijft. President-directeur Bert Meerstadt van NS stuurt zijn bonus naar het door natuurgeweld getroffen Haïti, twee andere directeuren houden het geld wel op zak. De maximale bonus in de top van ING wordt verlaagd in maart 2010, in diezelfde maand wordt bekend dat tegen de regels in financieel directeur David Cole van ABN Amro toch een bonus krijgt.
Rijkman Groenink, die bij zijn vertrek bij ABN Amro liefst 26 miljoen euro toucheerde voordat de crisis uitbrak, verklaart in juni 2010 dat een deel van zijn verkregen geld naar goede doelen is gegaan. De Europese Unie scherpt de regels voor bonussen aan en bepaalt onder meer dat nog slechts 30 procent van bankiersbonussen cash mag worden uitbetaald. De salarissen in de onderwijstop zijn de pan uit gerezen en dus volgt er in oktober 2010 een spoeddebat. Er volgt een oproep aan de Kamer om in te grijpen waar nodig. Het zou nog twee jaar duren voordat er van enige verandering sprake zou zijn. Uitgever Wegener geeft voormalig bestuursvoorzitter Joop Munsterman in december 2010 een vertrekpremie mee van 2,3 miljoen euro.
2011
Uit onderzoek van business-universiteit Nyenrode blijkt dat Nederlandse directeuren van beursgenoteerde bedrijven beduidend meer geld verdienen dan hun Amerikaanse collegae: gemiddeld 958.000 euro tegenover 716.000 euro. De top van ING claimt in maart een jaarbonus. Dat leidt tot grote verontwaardiging in de Tweede Kamer. Daarop besluit bestuursvoorzitter Jan Hommen en zijn medebestuurders om afstand te doen van het geld. Andere werknemers van ING incasseren het extraatje wél. Minister van Financiën Jan Kees de Jager zegt in oktober nog scherper te gaan toezien op bonussen bij door de staat gesteunde banken. Aanleiding hiervoor is het nieuws dat de meeste banken nog steeds buiten hun bonusboekje treden.
2012
De top van verzekeraar ASR, dat met staatssteun overeind bleef, werd in eerste instantie nog buiten schot gehouden, maar de bestuurders krijgen in februari alsnog geen bonus over 2011. Een Kamermeerderheid steunt de motie om ook de bonussen bij verzekeraars die in overheidshanden zijn, aan banden te leggen Woningcorporatie Vestia komt in grote problemen en directeur Erik Staal, een grootverdiener, stapt op. Hij krijgt 3,5 miljoen euro mee.
Uit onderzoek van Abvakabo FNV blijkt dat 41 bestuurders in de zorg de Balkenendenorm overschrijden. Als gevolg van de ophef over hoge salarissen in het onderwijs en de zorg, wordt besloten dat zij niet meer mogen verdienen dan 130 procent van een ministerssalaris, de Balkenendenorm. RTL ontdekt dat de salarissen van bestuurders zijn gestegen bij door de staat gesteunde bedrijven, waarvan de top geen bonus meer mag ontvangen. De bestuurslaag wordt deels gecompenseerd met een hoger loon. Vijf grootverdieners in de top van de politie leveren ‘vrijwillig’ salaris in. Per 1 januari 2013 verdienen zij niet meer dan een minister.
2013
RTL-Z berekent vorige maand dat er in publieke sector voor 6,5 miljoen euro aan ontslagvergoedingen is uitgekeerd aan 25 vertrokken topmensen in de zorg, bij verzekeraars en in het onderwijs. SNS wordt met staatsgeld van de ondergang gered. Er ontstaat ophef als het salaris van de nieuwe bestuursvoorzitter Gerard van Olphen bekend wordt. Van Olphen gaat 550.000 euro verdienen, slechts een fractie minder dan zijn falende voorganger Ronald Latenstein. Het kabinet verdedigt Van Olphen’s honorarium, de oppositie is verbolgen.
De overheid draait de kraan steeds verder dicht, maar het geld blijft stromen in top van het
Nederlandse bedrijfsleven: crisis of geen crisis.
GARANTIE TEGEN GRAAIEN
Tekst: Laura Klompenhouwer / 6 feb – 17:00
Europarlementariërs, eurocommissarissen, euroambtenaren; allemaal verdienen ze volgens een groeiend leger Europese burgers te veel vergeleken met de gewone man. Niet alleen krijgen ze vaak een riant salaris, ook maken ze als medewerkers van de Europese Unie gebruik van een soepel belastingsysteem. In plaats van aan hun eigen lidstaten, betalen ze hun taks direct aan de EU. Daarnaast ontvangen ze dikwijls ruime vergoedingen voor schoolgaande kinderen en kunnen ze een 'expatcompensatie' krijgen die afhankelijk is van de afstand van hun woonplaats Brussel tot hun thuisland.
De afgelopen week is de discussie over EU-salarissen opgelaaid. Van de 56 duizend EU-ambtenaren blijken er minstens drieduizend maandelijks meer loon bijgeschreven te krijgen dan de 144 duizend euro waar premier Mark Rutte op mag rekenen. Mogelijk gaat het om veel meer dan drieduizend ambtenaren, afhankelijk van of je het bruto- of nettosalaris berekent. In Groot-Brittannië en Duitsland is eveneens ophef ontstaan over het aantal EU-grootverdieners dat meer verdient dan de nationale staatshoofden.
Tegelijk gingen dinsdag veel medewerkers van EU-instituties, zoals de commissie en de raad, juist de straat op om te staken tegen een dreigende daling van de salarissen. Rijkere noordelijke lidstaten als Duitsland, Nederland en Groot-Brittannië willen allemaal dat de lonen in de EU omlaag gaan. De maatregel wordt donderdag en vrijdag besproken tijdens gesprekken over de meerjarenbegroting van 2014 tot 2020.
De vraag is of de ambtenaren van de EU net als de bankiers bij bankroete banken en topmannen van instortende woningcorporaties behoren tot de categorie graaiers waar wij ons zo machteloos boos om kunnen maken. PVV-leider Geert Wilders startte onlangs nog een campagne om de 'Europese Zakkenvullers', zoals hij ze noemt, te stoppen. Zijn er ook goede redenen voor de salarissen en vergoedingen die zij krijgen? Is er bijvoorbeeld iets wat de EU-ambtenaar kan, dat de gemiddelde nationale ambtenaar niet kan?
Vast staat dat niemand zomaar bij de EU binnenkomt. Elk jaar strijden duizenden Europeanen via een strenge selectieprocedure om een baan bij een van de instituties. Naast de eigen moedertaal, moeten kandidaten minstens een goede beheersing hebben van het Frans, Engels of Duits. En om echt goed mee te draaien, moet de ambtenaar in spe eigenlijk zowel het Frans als het Engels goed beheersen. En liefst ook een beetje Spaans en Duits. Wat deze kwalificatie betreft, wordt van de gemiddelde EU-medewerker misschien meer verwacht dan van bijvoorbeeld een ambtenaar bij Rijkswaterstaat.
Die ene extra taalvaardigheid alleen lijkt toch nog niet voldoende reden voor alle voordelen van het werk bij de EU. Eurocommissaris voor institutionele relaties Maroš Šef?ovi? kwam vorig jaar voor zijn medewerkers en hun salaris op. Hij benadrukte in een toespraak het belang van een onafhankelijke en neutrale ambtenarij. Zonder dergelijke instituties zouden commissarissen, parlementariërs en nationale ministers hun werk in Europa niet kunnen doen, zei hij. Zelfs al zijn EU-ambtenaren onvermijdelijk ook burger van een EU-lidstaat, worden zij geacht de nationale belangen te overstijgen en op te komen voor het Europese belang.
De neutrale en onafhankelijke positie van EU-ambtenaren en -parlementariërs moet ook worden gegarandeerd ten opzichte van de enorme zakelijke lobby in Brussel. Het goede salaris en de zekerheden die het werken bij de EU met zich meebrengt, zouden een manier zijn om medewerkers immuner te maken voor de verleidingen van de eurolobby. Het riante EU-salaris kan dan ook gezien worden als garantie tegen het grote graaien. Dat lukt niet altijd, getuige de schandalen die zo af en toe de kop opsteken. De vraag is of met geld gierigheid kan worden bestreden.
Als Mark Rutte, David Cameron en Angela Merkel deze week hun zin krijgen, is het in elk geval de tweede keer in tien jaar dat er fors wordt bezuinigd op de EU-ambtenarij. In 2004 werden al hervormingen ingevoerd die tot 2020 moeten zorgen voor een besparing van acht miljard euro. Net als bij de failliete banken en omgevallen woningcorporaties, zal moeten blijken of de grootste klappen vallen aan de top of onderaan de ambtenarenpiramide.
Nou, het grote SNS-debat is begonnen. Het belooft een lange zit te worden, die je hier live kan volgen. Het Duitse kabinet heeft zich vandaag ondertussen uitgesproken voor straffen voor bankdirecteuren en –managers die zich niet aan regelgeving houden. En de Royal Bank of Scotland kreeg vandaag een forse boete van een half miljard euro vanwege zijn rol in het schandaal rond de Libor-rente.
POLITIEKE MIDDELVINGER
Tekst: Ties Joosten / 6 feb – 15:00
Vandaag werd bekend dat het Holland Financial Center (HFC), de financiële lobbyclub waar tot voor kort oud SNS-topman Sjoers van Keulen aan het roer stond, zichzelf gaat opheffen. Op zichzelf is deze stap niet zo verrassend, zowel de private als de publieke pijler van de HFC stonden al langer op instorten. De krachtige taal waarmee politici nu afstand nemen is echter toch opmerkelijk.
De HFC werd in 2007 op voorspraak van toenmalig minister van Financiën Wouter Bos opgericht als publiek-private instelling om de Nederlandse financiële industrie te versterken. Topbedrijven moesten worden aangetrokken, topmensen moesten worden opgeleid, topbanen moesten worden gecreëerd. Vijf jaar later zijn deze doelen verder weg dan ooit. Driekwart van de Nederlandse systeembanken eet uit de staatsruif, ook de buitenlandse deelnemers aan de HFC (Deutsche Bank, Royal Bank of Scotland en Royal Bank of Canada, om er een paar te noemen) kampen met de gevolgen van de eurocrisis en hebben een versterking van de Nederlandse financiële sector dus ook niet bovenaan hun lijstje staan en de gedroomde banengroei werd een verlies aan banen. De private poot van de HFC brokkelde dus al langer af.
Het omvallen van de HFC is op zichzelf dus niet zo opvallend. Wat wel opmerkelijk is, is de ferme taal waarmee politici de publieke poot onder de lobbyclub vandaan schopte. Vrijdagochtend, de dag dat SNS Reaal genationaliseerd werd, stelde Dijsselbloem al dat Sjoerd van Keulen als voorzitter van HFC zou moeten aftreden. Een ongekende opmerking in een land waar politici en financiële bestuurders hun geschillen voorheen liever aan grote ronde tafels (en vooral zonder camera’s!) uitpraten. Daar kwam deze week nog bij dat de financiële woordvoerders van VVD en PvdA, ook al publiekelijk, aangaven dat zij de rolvermenging bij de HFC tussen overheid, financiële toezichthouders en banken niet langer wenselijk achtten. Om kort te gaan: dikke middelvinger van de politiek, die het na miljardenslurpende reddingsoperaties van ABN Amro, Fortis, ING, Aegon en SNS helemaal gehad heeft met de financiële sector.
Het bericht Graaicultuur – deel 2 verscheen eerst op DNP.
Waardeer dit artikel!
Dit artikel las je gratis. Vond je het de moeite waard? Dan kun je jouw waardering laten zien door de auteur een kleine bijdrage te geven. Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand te houden.