Oké, die Friezen zijn altijd al een eigenaardig volkje geweest dat lijdt aan het nattedroom-syndroom zodra er een dun laagje ijs op de plassen verschijnt. Maar dit keer komt de winterse zotheid niet uit Friesland, maar uit Den Haag. ‘Misschien kan er iets met topschaatsers? We zijn er mee bezig’, hoorde ik demissionair premier Rutte gisteren tijdens de persco zeggen. Ik viel van mijn stoel van verbazing. Het land bevindt zich in de grootste crisis sinds de Tweede Wereldoorlog, ondernemers gaan failliet, het volk zit gevangen tussen lockdown en avondklok, mensen overlijden aan Covid-19 en de demissionaire premier verklaart doodleuk dat er wellicht een Elfstedentocht mogelijk moet zijn, alleen voor topsporters – dat dan weer wel – en zonder publiek.
Ik zie het bruggetje bij Bartlehiem al in de verte oprijzen als was het de iconische Nihonbashi-brug bij Tokio. Die vergelijking is niet geheel toevallig, want vanaf vandaag is Bartlehiem het nieuwe Tokio, waar de machthebbers ook (nog) van geen wijken willen weten als het om de Olympische Spelen gaat. Sport moet doorgaan: of de wereld nu in brand staat of niet. We zullen turnen, basketballen, hockeyen en fietsen. En nu dus ook schaatsen: van Sneek tot Stavoren en van Bolsward tot Leeuwarden. Met zijn allen klapschaatsen we vrolijk de apocalyps tegemoet.
Een ferm ‘It Giet Net Oan’ van Rutte was beter op zijn plaats geweest
Waar al die topsporters en beroepsvoetballers hun uitzonderingspositie aan te danken hebben is mij al de gehele corona-periode een raadsel. Ongetwijfeld dankzij stevig lobbywerk van de sportkoepel NOC-NSF. Dat krijg je in een over-geliberaliseerde samenleving: dan trekken de lobbyisten aan de touwtjes. Zou dat ook in de kwestie Elfstedentocht het geval zijn geweest? Ik zie het al voor me: de ijsmeester die in het torentje met rood aangelopen friezenkop met zijn vuisten op tafel slaat en met bevroren stem ‘It Giet Oan’ uitroept. Het zal de geïmponeerde demissionaire liberaal aan de andere kant van de tafel ongetwijfeld aan het denken hebben gezet. Wat zou er in zijn hoofd zijn omgegaan? Zag hij zichzelf al het grote wak bij Bartlehiem inrijden, met de partijkameraden in zijn kielzog. Zou een verbod zijn verkiezingswinst niet doen smelten? Nog meer opstand in het land kan hij er, zo vlak voor de verkiezingen, niet meer bij hebben. En dus stelde hij het volk gerust, prevelde iets met topsporters, een bubbel en een drone en nam zo zijn toevlucht tot een aloude tactiek: geef het volk brood en spelen.
Rutte mag dan demissionair zijn, hij is nog altijd de leider van dit land. En van een leider mag je verwachten dat hij de toestand van het land begrijpt en daarnaar handelt. Iets dat het bestuur van de Koninklijke Vereniging De Friesche Elf Steden overigens wel doet. Zij lieten al weten helemaal af te willen zien van een mogelijke Elfstedentocht. Een ferm ‘It Giet Net Oan’ van Rutte was dan ook beter op zijn plaats geweest. Uit respect voor de zorgmedewerkers, uit empathie met alle slachtoffers, met het volk, met de ondernemers die een hoge prijs betalen, met de jongeren, ouderen, schoolkinderen en studenten. Dat zo ondertussen niemand meer iets snapt van alle routekaarten en wel en niet genomen maatregelen is nauwelijks verbazingwekkend: het is het netto-resultaat van dit soms ondoorgrondelijke en halfzachte beleid dat van compromissen aan elkaar hangt. Ondertussen kan Rutte weinig anders doen dan hopen dat de dooi inzet. Dan is zijn probleem letterlijk als sneeuw voor de zon opgelost.
