De hoofdpersoon van Bambi lust je rauw, de 16-jarige Hilda, of Bambi, zoals haar bijnaam luidt, groeit op in armoede met een alcoholistische moeder. Door met haar vriendinnen welgestelde mannen te verleiden denkt ze een beter leven voor zichzelf te creëren, en daarbij schuwt ze geweld niet. Een realiteit die steeds vaker voorkomt, ziet de Belgische schrijfster Caroline De Mulder in Frankrijk, waar ze woont en werkt. ‘Meisjesbendes vind ik een interessant hedendaags fenomeen. Het rukt op in de banlieues van Parijs of Marseille. Vaak zijn die meiden klein en tenger, ze hebben nog iets kinderlijks. Dus als die in zo’n gewelddadige, brutale gang stappen, is dat een heftig contrast. Over geweld tegen vrouwen is genoeg geschreven, maar gewelddadigheid van vrouwen is nog altijd een taboeonderwerp. Dat vond ik spannend om over te schrijven.’
Waarom komen meisjesbendes in met name Frankrijk zoveel voor?
‘In de buitenwijken van de grote steden van Frankrijk is er sowieso veel geweld, ook tegen vrouwen. Om zich te verdedigen en zich staande te houden in die gewelddadige omgeving voegen jonge vrouwen zich steeds vaker samen tot een team. Ook in België zijn meisjesbendes in opmars. Het komt nog niet zo vaak voor als in Frankrijk, maar er is wel het één en ander aan de hand. Zo was er een paar jaar geleden een bende in Brugge die heel wat schade aan heeft gericht. Vrouwen kunnen heel gewelddadig worden als ze in verkeerde omstandigheden verkeren.’
U combineerde het met een ander hedendaags fenomeen, het zogenoemde sugar dating. Iets wat in Frankrijk en België speelt, maar ook in Nederland.
‘Om research te doen heb ik me ingeschreven op websites voor sugar dating, als sugardaddy én als ‘sugarbaby. Studentes denken dat ze via die site een rijke man ontmoeten die hun studie betaalt, maar eigenlijk is het een gemaskerde vorm van prostitutie. De man achter de site richmeetbeautiful.com ontkent dat; hij beweert dat mensen gewoon samen naar een restaurant gaan en dat de sugardaddy af en toe een cadeautje geeft. Maar uiteindelijk willen die mannen – of vrouwen – meestal toch echt wel iets anders dan alleen dineren of een wandelingtje maken.’
Vijftig tinten grijs
Weten de jonge vrouwen die zich daarvoor aanmelden niet waar ze aan beginnen?
‘De een is naïever dan de ander, maar ik merkte dat veel van die meiden de hoop hebben dat ze niet zoveel hoeven terug te doen voor wat ze willen krijgen. Er hangt een sfeer van glamour omheen. Ik denk dat dit in de hand is gewerkt door het succes van de roman Vijftig tinten grijs dat in de hand heeft gewerkt; daarin zie je een verhouding tussen een bankier en een studente. Maar op de datingsites en forums waar sugarbaby’s met elkaar chatten ben ik geen enkele glamour tegengekomen.’
Wat hebben vrouwen in die bendes en sugarbaby’s met elkaar gemeen?
‘Het zijn vrouwen die denken dat ze makkelijk aan geld kunnen komen. Ze zoeken naar het geluk dat ons wordt voorgeschoteld in de media, dromen van mooie merkkleding en stranden in Thailand. Die meiden denken: waarom zou ik geen mooi en makkelijk leven kunnen hebben? Ze denken dat alles beter wordt als je maar centen hebt.’
Tegelijkertijd komt ook de andere kant aan bod: vrouwen die in opvanghuizen en klinieken terechtkomen.
‘Ik heb me inderdaad ook verdiept in opvangcentra waar dat soort meiden worden opgevangen als het misloopt. Dat is een harde werkelijkheid, hoor. Vooral in Frankrijk denken veel jonge vrouwen dat het allemaal wel makkelijk zal zijn, en dan zonder het in de gaten te hebben verzeild raken in de prostitutie. Deze vrouwen, meiden als Bambi en haar vriendinnen, zijn absoluut niet feministisch. Zowel de sugarbaby’s als de jonge vrouwen in de bendes hebben nepdromen voor ogen. Ze waarderen zichzelf niet genoeg. En die vrouwen in bendes staan eerder weigerachtig tegenover hun vrouwelijkheid, ze gedragen zich als jongens en zijn heel brutaal.’
Agressieve dieren
Wat voor iemand is Bambi?
‘Ik wilde een sterk vrouwelijk personage in mijn roman. Bambi is zeker niet perfect; ze maakt veel fouten en er schort veel aan haar inschatting van de wereld. Ze is niet sympathiek, maar ik hoop wel dat ze empathie opwekt bij de lezer als die haar begint te begrijpen. Uiteindelijk is Bambi eigenlijk nog een kind, dat dénkt dat ze al een vrouw is. Dat zie je bijvoorbeeld in de relatie met haar moeder, van wie ze eigenlijk niet losraakt. Bambi reageert agressief op een omgeving die gewelddadig is tegenover haar. We leven in een gewelddadige maatschappij, waarin veel mensen iets weghebben van een agressief dier. Dat willen we alleen niet graag zien.’
Hoe was het om in de huid van zo’n vrouw te kruipen?
‘Ik vind Bambi een moeilijk en onsympathiek maar ook onroerend personage, aan wie ik toch wel ben gehecht geraakt. Ik kan haar woede begrijpen. Bambi is een gekwetst vogeltje. Een geváárlijk gekwetst vogeltje, dat wel. Maar ondanks alles verdedigt ze haar moeder, die haar niet goed behandelt, door dik en dun en ze is ook trouw aan haar vriendinnen. Dus ze heeft ook een mooie menselijke kant. Het schrijven van deze roman was voor mij als een soort catharsis. Ik kon er de donkere, agressieve kanten in mijzelf in uitwerken zonder iemands hoofd in te slaan.’
Slachtoffer en beul
U zei net dat geweld door vrouwen nog een taboeonderwerp is. Hoe zijn de reacties op de roman?
‘Verrassend positief, al waren er ook wel mensen die het boek te donker vonden. Maar dat is een kleine minderheid. Ook in de Franse pers is het goed ontvangen. Veel journalisten beschouwden Bambi als een slachtoffer. Ik legde dan uit dat het ingewikkelder is: ze is slachtoffer – en dan vooral van zichzelf – maar ook beul. Dat ligt moeilijk, merk ik, en dat heeft met dat taboe te maken: vrouwen worden voornamelijk als slachtoffer beschouwd. Dat vind ik eigenlijk een beetje onfeministisch en neerbuigend. Slachtofferschap en daderschap liggen vaak dicht tegen elkaar, ook bij vrouwen. Vrouwen kunnen net zo goed gewelddadig zijn.’
Maar het ís toch waar dat vrouwen veel vaker slachtoffer worden van fysiek of seksueel geweld?
‘Absoluut, en dat valt niet goed te praten. Maar ik denk dat het percentage mannen dat wordt mishandeld door hun vrouw hoger ligt dan we weten. Welke man durft te zeggen dat hij wordt geslagen door zijn echtgenote? Er zijn ook genoeg vrouwen die hun kinderen slaan, zoals de moeder van Bambi ook doet.’
Franse straattaal
U bent tweetalig, maar schrijft alleen in het Frans. Waarom vertaalde u het niet zelf naar het Nederlands?
‘Omdat ik mijn schoolopleiding in het Frans heb genoten, is mijn geschreven Nederlands te houterig. Ik had het niet zo goed kunnen vertalen als vertaalster Petra van Caneghem heeft gedaan. Maar omdat Nederlands wel mijn moedertaal is, heb ik er wel gevoel voor. Soms wrong dat een beetje, als ik andere ideeën over woorden en zinnen had dan zij, maar globaal gezien verliep de samenwerking vlot.’
Was het lastig zijn om die Franse straattaal te vertalen naar Nederlandse slang?
‘Ja, Petra heeft onderzoek gedaan naar straattaal en met straatwerkers gesproken. Er zijn ook allerlei woordenboeken die continu worden bijgewerkt en andere online bronnen. Zo heb ik zelf veel op YouTube en chatforums geluisterd naar de manier van spreken van de jonge mensen die ik beschrijf. Het was intens werk, maar ook boeiend. Alsof ik een nieuwe taal leerde, met andere beeldspraak en een ander ritme. Ik heb niet alleen geprobeerd de realiteit van die taal weer te geven, maar vooral ook de poëzie ervan.’
Caroline De Mulder, Bambi lust je rauw. Horizon, 205 p., € 22,99
