Geschiedenisboeken staan vol met verhalen over mannen. Gelukkig worden in de moderne media steeds vaker verhalen belicht van historische vrouwen. Zoals het verhaal van Harriet Tubman, een vrouw die in de 19e eeuw ontsnapt uit slavernij en tientallen anderen helpt naar vrijheid via een ondergronds netwerk. En het verhaal van Maria Stuart, die zich staande probeert te houden als koningin van Schotland in de 16e eeuw ten tijde van religieuze onrust en burgeroorlogen.
Harriet
Deze inspirerende en spannende film vertelt het verhaal van Harriet Tubman, een iconische Amerikaanse vrijheidsstrijder die ontsnapt uit slavernij en vervolgens honderden anderen bevrijd via een ondergronds netwerk.
De film geeft een indrukwekkend en genuanceerd beeld van de slavernij in het 19e eeuwse Amerika en de verdeeldheid tussen noord en zuid. Harriet Tubman (1823 –1913) heeft naar schatting dertien reizen van het noorden naar het zuiden van de Verenigde Staten gemaakt om minstens 300 slaven te helpen om te ontsnappen naar het noorden of naar Canada, via de Underground Railroad.
Tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog werkte ze als verpleegster, kok en later als (gewapend) verkenner en spion voor de Union Army. Zo leidde Harrriet op 2 juni 1863 de Combahee River Raid, waarbij ze de leiding had over 150 zwarte, vrijwillige soldaten, en bevrijdde ze meer dan 700 slaven.
Tijdens de burgeroorlog die begon op 12 april 1861 vluchtten honderdduizenden slaven vanuit het zuiden naar het noorden, waar President Lincoln had verklaard dat ze voortaan vrije burgers zouden zijn. De burgeroorlog duurde vier jaar en kostte een half miljoen slachtoffers voor op 18 december 1865 eindelijk de slavernij officieel werd afgeschaft.
Na de oorlog trok Harriet ze zich terug in Auburn (New York), waar ze haar bejaarde ouders verzorgde, die ze zelf had helpen ontsnappen uit het zuiden. Op latere leeftijd was ze fervent voorvechter van vrouwenrechten en stemrecht voor vrouwen.
Harriet is geregisseerd door Kasi Lemmons (bekend van de series ‘Self Made: Inspired by the Life of Madam C.J. Walker’ en ‘Luke Cage’). Met Cynthia Erivo, Leslie Odom Jr. en Joe Alwyn in de hoofdrol.
Mary Queen of Scots
Deze film vertelt het turbulente levensverhaal van de 16e-eeuwse Mary Stuart uit Schotland. Op haar zestiende werd ze koningin van Frankrijk om twee jaar later als weduwe terug te keren naar Schotland waar haar broer de leiding had. Schotland viel onder de heerschappij van haar nicht Koningin Elizabeth I (The Virgin Queen) en met twee koninginnen op het grondgebied raken de verhoudingen op zijn zachtst gezegd gespannen.
Essentieel in het conflict tussen de twee koninginnen was het feit dat Mary katholiek was, en Elisabeth protestant. Koningin Elisabeth, de dochter van Hendrik de Achtste en Ann Boleyn, was de eerste protestantse vorst die Engeland ooit gekend had. De katholieken wilden het land weer terugbrengen onder het gezag van Rome. Het conflict tussen de twee koninginnen eindigt met de tragische dood van Mary.
Scenarist Beau Willimon (House of Cards) maakte met deze film een uitstekend drama dat onder de regie van Josie Rourke het leven van Mary mooi en theatraal weergeeft vanuit vrouwelijk perspectief met twee machtige dames op de voorgrond. De rol van Mary wordt fantastisch gespeeld door de Ierse Saoirse Ronan; de getergde koningin Elizabeth I word overtuigend neergezet door Margot Robbie.
Zoals we al eerder zagen in de serie Bridgerton, is ook in deze productie rekening gehouden met diversiteit: we zien edellieden van kleur voorbij komen en ook homoseksualiteit komt aan bod.
De film mary Queen of Scots is een kostuumdrama en hier en daar wat zwaar gedramatiseerd. Maar dat de twee koninginnen een gecompliceerde relatie hadden en onder zware politieke en emotionele druk stonden, is een feit. Historica Kate Williams beschreef in haar boek ‘The Betrayal of Mary, Queen of Scots: Elizabeth I and Her Greatest Rival’ uit 2018, hoe Elizabeth geschokt reageerde op het nieuws van Mary’s dood: woedend en in tranen schreeuwde ze dat ze nooit had gewild dat het doodvonnis daadwerkelijk zou worden uitgevoerd…
Elizabeth weigerde vervolgens jarenlang een erfgenaam te benoemen: hét punt van discussie tussen de twee vrouwen. Toen ze in 1603 op 69-jarige leeftijd stierf, werd ze opgevolgd door de meest voor de hand liggende naaste verwant: de zoon van Mary’s, koning James VI van Schotland. Hij is de voorouder van alle monarchen die Groot Brittannië sindsdien heeft gekend, inclusief de huidige koningin Elizabeth II.
Geschiedenis
Bij historische en biografische films hebben we altijd te maken met de interpretatie van schrijvers en makers. Objectiviteit bestaat niet, geschiedenis is een verhaal. Het zal nooit helemaal precies gegaan zijn zoals het verhaal vertelt. Maar veel te lang werden onze historische verhalen verteld vanuit één en hetzelfde perspectief, namelijk dat van de witte, rijke man.
Deze films vertellen de geschiedenis vanuit een nieuw en andere perspectief. Dat van de vrouw. Ze laten zien dat er altijd krachtige en leidinggevende vrouwen zijn geweest en brengen de verhalen van deze vrouwen naar buiten. Ze dragen bij aan onze historische beeldvorming en zijn een eerbetoon aan deze indrukwekkende vrouwen.
Let wel: films op televisie komen met reclames (hele lange blokken!) en je mag niet doorspoelen dus dat is minder. Maar ze tonen ook previews waar je anders geen weet van had…
