Het voorstel, door mensenrechtengroeperingen de ’tijdlimiettruc’ genoemd, stelde dat inheemse volkeren die niet konden aantonen dat ze op hun land woonden vóór 5 oktober 1988 (de datum waarop de huidige grondwet werd ondertekend), geen recht hadden op de afbakening en bescherming van hun land.
Als het Hof het voorstel had goedgekeurd, zouden honderdduizenden inheemse mensen hun land kunnen verliezen en ongecontacteerde stammen bedreigd worden met uitroeiing.
Rechter Edson Fachin, een van de rechters die tegen stemde, zei: “Volgens de Grondwet worden de oorspronkelijke territoriale rechten van inheemse volkeren erkend, maar deze hebben betrekking op de periode vóór de afkondiging van de Grondwet.”
In reactie op de uitspraak zei de Guarani-organisatie Aty Guasu: “Dit is een belangrijk moment van strijd en viering voor ons. We huilen van vreugde. Het Hooggerechtshof heeft laten zien dat het geeft om ons leven en tegen genocide is. Het heeft geluisterd naar het roepen van de inheemse volkeren van Brazilië.”
De Coalitie van Inheemse Volken van Brazilië APIB kondigde het nieuws aan met de woorden: “Overwinning! Inheemse volkeren hebben de tijdlimiettruc verslagen! We zijn standvastig! Rechten kunnen niet onderhandeld worden.”
De inheemse beweging en hun bondgenoten voeren al jarenlang campagne tegen de tijdlimiettruc Gedurende de zes jaar dat het Hooggerechtshof nodig heeft gehad om de zaak te beslissen, zijn er massale protesten geweest in Brazilië en wereldwijd tegen het voorstel, en tegen het ontwerp-wetsvoorstel PL490 (nu PL2903), dat een reeks anti-inheemse beleidsmaatregelen bevat, waaronder de ’tijdlimiettruc’.
Fiona Watson van Survival International, een mensenrechtenorganisatie die wereldwijd opkomt voor de rechten van inheemse bevolkingsgroepen en geïsoleerde volkeren, beschouwt dit als een historische overwinning voor inheemse gemeenschappen en een grote nederlaag voor de agrobusiness-lobby. Volgens haar zou de zogenaamde tijdlimiettruc desastreuze gevolgen hebben gehad voor inheemse volkeren, waaronder de ongecontacteerde Kawahiva en tienduizenden Guarani-mensen in het zuiden van Brazilië. Deze afwijzing is niet alleen van cruciaal belang voor inheemse volkeren, maar ook voor de wereldwijde strijd tegen klimaatverandering en de bescherming van het Amazone-regenwoud.
Nawoord:
Twee rechters moeten nog stemmen, maar de meerderheid van de rechters heeft al tegen gestemd. Het definitieve vonnis moet nog worden uitgesproken en er kunnen mogelijk nog voorwaarden worden gesteld.
Bron: Survival International
