Jón Kalman Stefánsson – Het hart van de mens (415 p.)
Vertaald door Marcel Otten, Anthos, € 21,95/€12,99 (e-boek)
Het hart van de mens zou in twee kamers verdeeld zijn: de ene heet geluk, de andere wanhoop. Op welke moeten we vertrouwen? Op deze vraag probeert de naamloze jongen, hoofpersoon van Het hart van de mens, voor zichzelf het antwoord te vinden.
Dit derde en laatste deel van deze zo prachtig door Marcel Otten vertaalde trilogie van de IJslandse schrijver Jón Kalman Stefánsson gaat verder waar de eerdere twee delen Hemel en hel en Het verdriet van de engelen de jongen hebben gebracht.
De stugge postbode Jens en hij hebben hun helletocht door de sneeuwstorm overleefd. Ze keren terug naar het Dorp, waar de jongen opnieuw zijn intrek neemt in de herberg van de eigenzinnige Geirthrud, Helga en de blinde kapitein Kolbein.
Geluk of wanhoop? Van het eerste ziet de jongen maar weinig voorbeelden om zich heen, van het tweede des te meer. Drankzucht, egoïsme, bitterheid, zelfmedelijden – als het spuug van de duivel kleeft het de volwassenen aan, met name de mannen. De mensen zijn zoals het klimaat van het land waarin ze leven: koud, hard en verbeten, maar soms met een sissende geiser of vulkaan vanbinnen die een uitweg zoekt. Tussen dromen en verlangens gaapt het gat van een keiharde realiteit die vooral om pragmatiek vraagt. Want hoe valt er ook te overleven in een land ‘waar de verlossende lente de kwetsbaren kapotmaakt’, waar ‘de donkere, lange winter als een last op het gemoed van de mensen ligt en de heldere zomer zo vaak teleurstellingen brengt’?
Het hart van de mens is een waardige afsluiter van deze poëtische en filosofische triptiek, die Stefánsson in 2011 de prestigieuze Per Olov Enquist Prize bracht voor het eerste deel. De schrijver geeft met dit prachtige drieluik een overtuigend antwoord op steeds opnieuw door zijn personages opgeroepen vraag wat de waarde is van woorden, taal, literatuur. Al scheert Jón Kalman Stefánsson op sommige momenten dicht langs de steile klippen van clichés, zijn stijl en vertelwijze zijn meeslepend en uniek. Weinig hedendaagse boeken bevatten zo veel diepgang en zo veel zinnen, beelden en metaforen die je zou willen onthouden. Hoe tragisch als de inhoud van dit epos moge zijn, het lezen ervan is hartverwarmend en stemt gelukkig.
Stefánsson heeft een ontroerend verhaal geschreven over een dromer in een onbarmhartige wereld, maar heeft vooral ook een indrukwekkende ode aan IJsland gebracht. Om lang, in alle rust en meer dan eens van te genieten.
WIN een GESIGNEERD exemplaar van Het hart van de mens! Mail het antwoord op de volgende vraag naar info@aquattromani.nl: met welk 'noodlottig' gedicht begon het verhaal van de jongen in deel één, Hemel en hel?
