Dit weekend komt theatermaakster Manon Ossevoort aan in Zuid-Afrika. Op 18 november maakt ze vandaar de oversteek naar Antarctica, twee dagen later gaat de Zuidpoolexpeditie daadwerkelijk van start. Het is de laatste etappe van haar wereldreis op een tractor. ‘We rijden naar het geografische midden van de Zuidpool, dat is 2500 kilometer heen en 2500 kilometer terug,’ vertelt Ossevoort, bijna stuiterig omdat het nu allemaal écht gaat beginnen. ‘We hopen dat we het in veertig dagen kunnen rijden, maar het kunnen er ook zestig worden. Het kan enorm sneeuwen en stormen daar, dus we weten niet wat ons te wachten staat. De eerste vlucht terug naar Zuid-Afrika gaat op 7 januari, maar of we die zullen halen…?’
Na tien jaar komt er daarmee een einde aan haar avontuurlijke tractorreis over de wereld. In 2005 vertrok ze van Oeral en ging vanuit Nederland op weg naar de Zuidpool. Het idee ontstond jaren eerder, toen ze de pelgrimsroute naar Santiago de Compostela in Spanje liep. Het zette haar aan het denken over haar dromen en wensen. Terwijl ze een veld met landbouwvoertuigen passeerde, nam ze zich voor eindelijk eens op een trekker te gaan rijden – want dat moest ze als Twents plattelandsmeisje toch gedaan hebben. Eenmaal aangekomen in het plaatsje Finisterra (‘einde van de wereld’) sloegen haar gedachten op hol. Ze begon te fantaseren over een tocht op een trekker ‘naar het einde van de wereld en weer terug’ en bedacht een reis die moest gaan over het verwezenlijken van dromen, over niet alleen dromen, maar vooral dóén. ‘Ik werd zo blij van mijn plan dat ik gewoon wel móést gaan.’
Onderweg gaf Manon theatervoorstellingen en verzamelde ze briefjes met daarop dromen en wensen van de mensen die ze tegenkwam. Op de Zuidpool wilde ze die in de buik van een reusachtige sneeuwpop achterlaten, als een symbool van hoop.
Lang leek het erop alsof Manon de laatste etappe niet zou kunnen volbrengen, maar door de hulp van de nieuwe sponsor Massey Ferguson – waardoor ze nu een team van mensen bij zich heeft, én een supersonische tractor – kan ze haar droom en reis nu toch voltooien. Het wordt dus een kerst om nooit te vergeten, dat is een ding dat zeker is. Ver van huis, vriend, baby en hond, en in de overweldigende uitgestrektheid van de Zuidpool, dat met de feestdagen volledig onbereikbaar is. Maar hopelijk mét een grote sneeuwpop, waarin ze de dromen op een usb-stick achterlaat. Ondertussen smeedt Manon stiekem nog een ander plannetje, vertelt ze met een brede lach. ‘Op dat geografische midden is een Amerikaanse basis. Daar staat een monument, een grote titanium wereldbol. Wie weet kan ik ook daar een usb-stick in verstoppen.’
Proefexepeditie
Het ‘tractormeisje’ heeft zich goed voorbereid met de ervaren poolexpeditieleiders Matty McNair en haar dochter Sarah McNair en een heel team. Ze hebben onder meer een proefexpeditie gedaan op een gletsjer op IJsland. Heel spannend, vond Manon. ‘Ik had de eerste nacht alleen maar nachtmerries over vallen in een spleet in de gletsjer! Een paar jaar geleden was er een Rus in een spleet gevallen, en had daar twee tot drie dagen gehangen voordat ze hem vonden.
Tijdens een van die dagen voelde ik mijn trekker wegglijden. Je moet doorrijden, maar je weet niet waar het wel of niet veilig is. Een paar IJslanders wezen me: rij daar maar. Maar ja, zíj bleven gewoon staan waar ze stonden! Ga jij maar…. Ja, pfff. Ik vond het heel heftig.’
Omdat ze permanent moeten doorrijden om de afstand op tijd te kunnen overbruggen, moet Manon soms afwisselen met een andere bestuurder. Er komt heel wat logistiek aan te pas om het allemaal in goede banen te kunnen leiden – de temperaturen dalen soms tot -50 graden Celsius en het kan er flink stormen, dus zowel de mensen als de tractors moeten goed worden beschermd. De tractor heeft zelfs zijn eigen tent met een schoorsteentje, grijnst Manon.
Dromen en The Hunger Project
In januari zal Manon dan eindelijk haar grote droom hebben verwezenlijkt. Maar dan is het project nog niet ten einde, want er komt nog een kinderboek, een film én het vervolg op haar eerdere boek ‘Op de tractor naar de Zuidpool’.
Ze hoopt dat haar voorbeeld vele anderen onderweg heeft geïnspireerd om ook hún droom na te jagen. Bovendien wil ze een bijdrage leveren aan een andere droom: het verminderen van honger in de wereld. Met haar reis steunt ze The Hunger Project, een van de organisaties die ze tijdens haar reis heeft leren kennen en die écht iets goeds doen om de armoede en honger in de wereld te bestrijden. ‘Ik heb onderweg veel hulprojecten gezien en heb een beeld gekregen van wat werkt en wat niet werkt. Van The Hunger Project ben ik echt onder de indruk en hun visie past erg bij mijn project: ze ontwikkelen samen met mensen dromen en geven dat heel concreet handen en voeten door krachten te bundelen. Ze komen niet even vertellen hoe het zit – dat creëert goede werknemers, maar geen zelfstandige mensen. The Hunger Project werken met hun lokale projecten samen met de mensen daar, geeft ze verantwoordelijkheid en maakt ze zelfstandig.’
The Hunger Project levert geen goederen, voedsel of spullen – ze helpen mensen zelfstandig een nieuw bestaan op te bouwen en zich te bevrijden van de vaak heersende gedachte dat ‘het leven nu eenmaal zo is’ en dat je daar niets aan kunt veranderen. Medewerkers van The Hunger Project praten met mensen en brengen in kaart wat zij graag zouden willen en hoe ze dat zouden kunnen bereiken. Er worden concrete doelen gesteld, er worden trainingen en cursussen gegeven – boekhouden en ondernemerschap bijvoorbeeld –, er worden planningen gemaakt en microkredieten verstrekt. Maar er worden nooit zomaar geld of goederen verstrekt zonder dat de begunstigden opleiding hebben gekregen en hebben geleerd hoe ze daar op een verantwoorde, toekomstgerichte manier mee om moeten gaan.
Manon vertelt over Flora, een vrouw die ze ontmoette in Malawi. Flora kreeg een veestapel van drie varkens, waar ze acht maanden voor moest zorgen zodat er biggetjes kwamen en de veestapel zou groeien. ‘Dat is op zich dus al heel moeilijk, want in die acht maanden kun je met die varkens ook je kinderen voeden. Maar ze deed het, en de drie varkens werden er achtentwintig. Drie jaar later had ze al tachtig varkens verkocht, een stenen huis in plaats van een hutje, ze had een man en hij was trots op haar. Ze had geld op haar spaarbankboekje. Ze zorgde echter niet alleen voor zichzelf, maar ook voor de gemeenschap: Flora zorgde voor zestig weeskinderen! Ze was inspirerend voor haar omgeving, zachtaardig, aards, goedlachs.’
Jouw droom meegeven naar de Zuidpool?
Dat kan nog totdat ze op Antarctica is, via www.tractormeisje.nl of via Facebook: Tractor Girl. Je kunt ook kilometers sponsoren.
Doneren aan The Hunger Project kan via Facebook (The Hunger Project Nederland) of via www.thehungerproject.nl
