Volgende week wordt de Wet Werk en Zekerheid van kracht. Om dat te vieren liet minister Asscher zich interviewen door maar liefst vijf landelijke kranten. De Volkskrant en Trouw vroegen hem ook naar zijn plannen voor zzp'ers. Moeten die zich nou wel of niet verplicht gaan verzekeren?
Op zich hebben zelfstandigen zonder personeel niks te schaften met de Wet Werk en Zekerheid. Die gaat over flexwerkers (wat zzp'ers niet zijn) en over het ontslagrecht (wat op zzp'ers niet van toepassing is). Maar de gedachte erachter dat zoveel mogelijk mensen een vaste baan moeten hebben, raakt zzp'ers wel degelijk.
Geen wonder dus dat van de vijf landelijke dagbladen die dit weekend minister Asscher over zijn geesteskind interviewden, er drie ook vroegen naar de plannen die hij voor hen in petto heeft.
De Volkskrant was zaterdagochtend de eerste die zich meldde. De redactie had zelfs een nieuwsbericht (€) weten te peuren uit het gesprek met de minister. Onder de kop "Asscher wil publieke verzekering voor zzp'er" schreef de krant dat hij voor zzp'ers een "vrijwillige, betaalbare publieke verzekering" wil tegen arbeidsongeschiktheid. Ook zouden zij zich makkelijker moeten kunnen aansluiten bij een pensioenfonds.
Dat leek nieuws, want tot nog toe kenden we Asscher (PvdA) juist als een voorstander van verplichte verzekeringen en als een dwarsligger wanneer het gaat om aansluiting bij bestaande pensioenfondsen.
Asscher blijft zzp'ers met argwaan bekijken
Wie de moeite nam verderop in de krant het eigenlijke interview (€) te lezen, zag echter al gauw dat de minister eerder wat zat had zitten filosoferen dan dat hij een concreet plan had ontvouwd.
Asscher blijft zzp'ers met grote argwaan bekijken. Een vaste baan is voor hem de norm. Het zzp-schap wordt door werkgevers gebruikt om bedrijfsrisico's af te wentelen op een individu. Ondernemerschap op zich is prima, maar het mag geen "verkapte ontsnapping" zijn "aan normale contractuele verplichtingen".
In de perceptie van Asscher is het dat vaak wel, en volgens hem kunnen veel zzp'ers daarom nauwelijks rondkomen van wat zij betaald krijgen. Degenen die dat betreft, zou hij nu inderdaad makkelijker toegang willen bieden tot collectieve voorzieningen. Niet verplicht, zegt hij, maar wel als een soort volksverzekering.
Twee manieren om een niet-verplichte verzekering betaalbaar te houden
Zo geformuleerd roepen de gedachten van de minister vooral vragen op. Zoals hoe die vrijwilligheid te rijmen valt met het idee van een volksverzekering. Een verzekering is nu eenmaal pas een volksverzekering als hij voor iedere Nederlander geldt, en dus verplicht is. Daar is nog wat hersengymnastiek voor nodig.
Ook de betaalbaarheid, waar De Volkskrant zo de nadruk op legt, wordt lastig. In het interview zelf laat de minister zich daar niet echt over uit. Hij weet natuurlijk ook wel dat er maar twee manieren zijn om een niet-verplichte verzekering betaalbaar te houden: door slechts een tot op het bot uitgekleed pakket aan te bieden of door de voorwaarden zo te formuleren dat je bijna nooit hoeft uit te keren.
"Voorzichtig met een verplichting voor iedereen"
Waar de redactie van De Volkskrant ophield, ging die van Trouw (€) verder. Ook in die krant denkt Asscher hardop na over zzp'ers die geen echte ondernemers zijn en die te weinig verdienen om rond te komen. Die moeten toegang kunnen krijgen tot de collectieve voorzieningen. Over verplicht of vrijwillig laat hij zich echter niet uit.
"Je moet voorzichtig zijn met een verplichting voor iedereen", is het enige wat Asscher daarover aan Trouw kwijt wil. "Daar houd ik het nu even op, want we hebben dit in discussie in het kabinet. Je moet nadenken over alle aspecten. De bescherming van zzp'ers zelf, de verhouding tot de rest van de arbeidsmarkt, de belastingaftrek. Dat zijn allemaal elementen in de discussie."
Asscher legt zich nergens op vast
"Voorzichtig zijn met een verplichting voor iedereen" (Trouw), is nog wel wat anders dan "vrijwillig" (Volkskrant). Als je de twee interviews bij elkaar optelt, legt Asscher zich nergens op vast. Het kabinet is er gewoon nog niet uit. Dat studeert nu al twee maanden op het rapport van de ambtelijke werkgroep over het interdepartementaal beleidsonderzoek naar zzp'ers.
Of misschien studeert het kabinet er wel helemaal niet op en ligt het werkstuk al ergens onder in een la te verstoffen. Omdat de VVD en de PvdA het er toch nooit over eens zullen worden of zzp'ers nou marktvernieuwers zijn of marktverziekers, laat staan wat dat dan voor het beleid zou betekenen.
De andere interviews met minister Asscher verschenen in het FD, De Telegraaf (€) en de NRC (€).
Beeld: Rijksoverheid.nl
Pierre Spaninks schrijft (bijna) iedere zondag over zzp’ers. Klik hier voor een overzicht en hier voor een abonnement.
