Bij de volgende verkiezingen voor de Tweede Kamer zouden de zelfstandigen zonder personeel wel eens een factor van betekenis kunnen worden. Terwijl PvdA en VVD weinig lijken na te laten om deze groep kiezers van zich te vervreemden, maakt de concurrentie zich al op om zo veel mogelijk van de 15 zetels binnen te slepen die de zzp’ers op 15 maart 2017 te verdelen hebben.
SP: nieuw geluid
De SP is een partij om in de gaten te houden. Die wordt steeds groter en was tot nu toe fel tegen zelfstandigen zonder personeel gekant. Maar nu zijn ze bezig een nieuwe voorzitter te kiezen, en een van de verschillen tussen de kandidaten is het verhaal over zzp’ers.
De strijd gaat tussen Ron Meyer en Sharon Gesthuizen. Meyer heeft zijn roots in Limburg en behoort tot de gestaalde kaders. Hij ligt goed bij de oude garde. Gesthuizen komt uit de Randstad en is alles wat Meyer niet is. Zij ziet zzp’ers nadrukkelijk als een mogelijkheid in plaats van als een bedreiging. SP-kenners schatten haar kansen niet hoog in, maar: wie weet.
Ondernemers Partij: WW van de Ondernemers Bank
En toen was er de Ondernemers Partij. Opgericht door Hero Brinkman, die in 2012 uit de PVV stapte. Nu wil hij ondernemend Nederland een stem in de politiek geven. Vooral de kleine middenstander en de zzp’er, want die zijn even belangrijk als verwaarloosd. Deze week werd bekend dat Dirk Scheringa de nummer twee op de lijst wordt, de man van de failliete DSB bank.
Het eerste wat de Ondernemers Partij wil is een Ondernemers Bank oprichten waar zelfstandigen elke maand een premie aan betalen, om in ruil daarvoor een maandelijkse uitkering te krijgen als zij werkloos worden. Alsof het geen ondernemers zijn maar werknemers, schreef Martijn Pennekamp deze week op Z24.
VERDER IN HET NIEUWS
Wiebes heeft haast met modelovereenkomsten
Voor de tweede achtereenvolgende keer besteedde BNR’s ZZP Café dit weekend aandacht aan de modelovereenkomsten die in plaats zouden moeten komen van de VAR-verklaring. Vorige week bepleitten Jurriën Koops van de ABU en Marjon van Ginhoven van Deloitte in het radioprogramma al uitstel van het daartoe strekkende wetsontwerp, omdat er nog te veel onduidelijkheden zijn.
Afgelopen vrijdag bleek dat staatssecretaris Wiebes (Financiën) daar niets van wil weten. Uit zijn schriftelijke reactie op de vele vragen uit de Eerste Kamer blijkt dat hij als invoeringsdatum vasthoudt aan 1 januari 2016.
Het probleem waar Koops het over had was dat de uitzendbureaus en de andere bemiddelaars niet met de nieuwe wet uit de voeten kunnen. Wel als ze alleen de opdrachtgever en de opdrachtnemer met elkaar in contact brengen, niet als ze bijvoorbeeld ook de administratieve afwikkeling doen.
De staatssecretaris zegt nu met zo veel woorden: als de zzp’er zijn geld krijgt van de bemiddelaar, dan is hij geen zelfstandige maar bij die bemiddelaar in loondienst, en dan moet die bemiddelaar loonbelasting en sociale premies inhouden.
Zelfstandig of niet?
Het probleem van fiscalist Van Ginhoven was dat het wetsvoorstel alleen over de arbeidsrelatie gaat tussen opdrachtgever en opdrachtgever in een specifieke opdracht. En dat het niks zegt over de opdrachtnemer, of die zzp’er nou een zelfstandige is of niet.
De Eerste Kamer was daar ook bezorgd over, maar de staatssecretaris vindt dat geen reden om de VAR niet af te schaffen en die modelovereenkomsten niet in te voeren. Met andere woorden: de honden blaffen, de karavaan trekt verder, en die modelovereenkomsten moeten en zullen er komen.
Uiteindelijk komen alle zorgen over de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties erop neer dat nergens duidelijk meer vastligt wie een zelfstandige is en wie niet. Net zoals dat het geval was voor de invoering van de VAR in de jaren tachtig van de vorige eeuw.
Wie vertrouwen heeft in de beste bedoelingen van het kabinet met de zzp’ers, redeneert: als je onder de huidige regelgeving zelfstandig ondernemer was, dan blijf je dat gewoon. Eigenlijk heb je dan met al die modelovereenkomsten niks te schaften, want die zijn er alleen om klaarheid te brengen in twijfelgevallen.
Minder ZZP’ers, meer loonbelasting
Wie minder fiducie heeft in het kabinet vreest dat de Belastingdienst zo veel mogelijk zzp’ers als schijnzelfstandigen zal proberen aan te merken, zodat hun opdrachtgevers loonbelasting en sociale premies moeten gaan inhouden.
Dat zou dan niet gebeuren op grond van de beoordeling van iemands persoonlijk ondernemerschap maar vanwege zijn of haar verhouding tot de opdrachtgever. De fiscus ziet die al gauw als een gezagsrelatie, en spreekt dan van een “verkapt dienstverband”.
Tegenover de Eerste Kamer ontkent staatssecretaris Wiebes dat het zijn bedoeling is om het aantal zzp’ers terug te dringen en zo meer loonbelasting en premies binnen te halen. Maar hij geeft wel toe dat dat het effect kan zijn, als de Belastingdienst straks inderdaad strenger gaat controleren.
Dinsdag beraden de leden van de Eerste Kamer zich op de vraag hoe het nu verder moet in dit dossier.
Bescherming pensioenvermogen
Ondertussen komt de Tweede Kamer maar langzaam vooruit met de door staatssecretaris Klijnsma (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) voorgestelde wijziging van de Pensioenwet. Die moet voorkomen dat zzp’ers die onverhoopt een beroep moeten doen op de bijstand, eerst hun pensioen zouden moeten opeten voordat zij een uitkering krijgen.
Het idee is dat een pensioenvermogen tot 250.000 zou worden vrijgesteld, mits het in een pensioenverzekering of een lijfrentepolis zit. Per jaar zou een zzp’er daar 6000 euro voor opzij mogen leggen. Het wetsontwerp is nu al twee keer heen en weer geweest.
Discussiepunten zijn de hoogte van het bedrag dat een zzp’er jaarlijks fiscaal beschermd opzij mag leggen en de ruimte die het gemeentebestuur krijgt bij het beoordelen van bijstandsaanvragen.
De Tweede Kamer wil de gemeentes meer vrijheid laten, de regering minder. Reden: de regeling mag vooral niet te veel gaan kosten. Voor 1 januari zou het in kannen en kruiken moeten zijn, maar in dit tempo gaat dat niet lukken.
Pierre Spaninks schrijft hier (bijna) iedere zondag over zzp’ers. Like zijn Facebook pagina
