Allemaal digitaal, kan de stekker uit de papieren krant?

Het is sneu voor krantenjongens maar verder een goed idee: kranten digitaal bezorgen. Sneller en goedkoper. Win-win dus. Hoe dichtbij is de digitale toekomst voor Nederlandse dagbladen? Wanneer kan de stekker uit papier?

Deze week werden voor het eerst de geïntegreerde bereikscijfers van Nederlandse nieuwssites bekend gemaakt. Een mooie opsteker. De Telegraaf bereikt met haar website elke maand zo’n 16 procent van de Nederlandse internetters via de laptop of PC, maar inclusief tablets en smartphones stijgt dat tot 30 procent. Bij AD gaat het van 14 naar 26 procent, bij de Volkskrant van 7 naar 11 procent en bij NRC van 5 naar 8 procent.

Blendle/Cafeyn

En dat is niet het enige goede nieuws. Met de introductie van Blendle/Cafeyn hebben kranten ook een digitaal stapje gemaakt. Een digitale kiosk waar de gebruiker kan cherry picken: alleen die artikelen lezen die hem bevallen.

Ook bleek uit recente oplagecijfers dat de digitale oplage met 73 procent was gestegen (+75.000 exemplaren). Die groei compenseert het papieren verlies niet (-160.000 exemplaren) maar het is wel de grootste stijging ooit. Er zit veel lucht in die oplage – ongeveer 50 procent bestaat uit actie-abonnementen en digitale weekkranten die weekend-abo’s mogen downloaden – maar ook zonder die lucht is het een forse toename.

Weekendkranten

Zouden kranten niet zonder de printversie kunnen? Bij het FD is die optie al eens expliciet genoemd: in begin 2013 zei de toenmalige directeur Jacques Kuijf dat hij de papieren krant nog drie à vier jaar gaf. Bij veel kranten ligt er al een scenario klaar waarin het aantal print-dagen wordt teruggebracht. Het doel is een weekendeditie op papier en de rest van de week digitaal.

Zo’n model heeft veel voordelen: qua advertenties leveren de eerste dagen van de week weinig op – de dikke weekendkrant heeft juist veel advertenties. 'Lezers betalen meer voor de zaterdagkrant en besteden er twee keer zo veel tijd aan als aan de weekkrant.' De besparingen op papier en bezorgkosten zijn groot. Kranten maken lezers rijp voor deze overgang door print-abonnees recht op de digitale krant te geven.

Naast FD is ook NRC op weg naar een digitale toekomst. Volgens hoofdredacteur Peter Vandermeersch ('we worden rap digitaal') wordt abonnees aangeraden om over te stappen op digitaal. Naast de website en de digitale kranten lanceerde NRC de Reader en de NRC Q website.

Eurocenten

Van deze modellen brengt de digitale krant (na de papieren krant) het meeste op: bij de banners op website praten we over eurocenten, de Reader en NRC Q kosten €3,50 per week wat neerkomt op €180 per jaar. De digitale NRC kost €270 – inclusief de papieren weekendkrant €300.

NRC heeft nu al een weekendmodel: de betaalde zaterdagoplage is ruim 260.000, de weekoplage is minder dan 160.000. Daarmee is het de Nederlandse krant met de grootste kloof tussen de week- en weekendoplage. Een toekomst met door de week digitaal en papier in het weekend komt steeds dichterbij.

In 2005 liet NRC voor het eerst digitale exemplaren meten. Toen ging het om 4000 exemplaren, 2 procent van de totale betaalde oplage. In 2012 – toen ook nrc.next digitale abonnementen verkocht – was dat gestegen tot 22.000 (8 procent); vorig jaar ging het om 37.000 dagelijkse nummers (14 procent van de betaalde oplage).

BTW

Als digitale abonnementen net zoveel opleveren als papier wordt de keuze eenvoudig: snel de stekker eruit. Volgens NRC is de marge op digitaal hoger dan papier. Er zijn grote besparingen omdat er niet bezorgd en gedrukt hoeft te worden. Daar kan tegenin worden gebracht dat distributie via Apple ook kostbaar is (NRC zegt nauwelijks via Apple te verkopen) terwijl op digitaal 21 procent BTW zit (6 procent op papier) en de abonnementsprijs lager is.

Maar wie daar een oplossing voor vindt, trekt voor 2020 de stekker uit de drukpers. Daar heeft NRC een streepje voor: tegen die tijd is hun drukcontract met De Persgroep verlopen en zitten ze als enige grote krant in Nederland niet meer vast aan een apparaat dat ze in 25 jaar moeten afschrijven.

Mijn gekozen waardering € -

Lector Piet Bakker analyseert ontwikkelingen in de mediawereld.