Het Amazonegebied, ‘de groene long van onze planeet’, staat voor een ongekende uitdaging. De Rio Negro, een van de belangrijkste rivieren in het gebied, heeft een historisch dieptepunt bereikt. In 122 jaar van metingen is het water nog nooit zo laag geweest. Dit heeft verstrekkende gevolgen voor zowel mens als natuur.
Talloze dorpen en steden in de regio zijn nu geïsoleerd door het lage waterpeil. De gevolgen voor de lokale fauna zijn schrijnend zichtbaar: massale vissterfte en dode dolfijnen zijn slechts enkele voorbeelden van de ecologische ramp die zich voltrekt. Bovendien worstelt het regenwoud om zijn cruciale functie als koolstofopslag te behouden.
De crisis beperkt zich niet tot het Amazonegebied alleen. Ook de Paraguay-rivier in het Pantanal-wetland staat op een ongekend laag niveau. De Cerrado-savanne kampt eveneens met extreme droogte. Deze situatie stelt de Braziliaanse ecosystemen voor uitdagingen die nog niet eerder zijn gezien.
In Manaus, de hoofdstad van de staat Amazonas, bereikte de Rio Negro op 4 oktober 2024 een nieuw diepterecord van 12,66 meter. Dit is nog lager dan het vorige record uit oktober 2023. Experts verwachten dat het water nog verder kan zakken voordat het regenseizoen aanbreekt.
Klimaatverandering en extreme weersomstandigheden
Het Amazonegebied, met zijn ongeëvenaarde biodiversiteit en cruciale rol in de mondiale koolstofcyclus, wordt steeds harder getroffen door klimaatverandering. De combinatie van ontbossing en opwarming van de aarde leidt tot een droger Amazonegebied. Dit brengt het risico met zich mee van grootschalige boomsterfte, wat op zijn beurt weer kan leiden tot een enorme uitstoot van CO2.
De afgelopen jaren hebben een verontrustend patroon laten zien van afwisselend extreme overstromingen en ernstige droogtes. Deze toenemende onvoorspelbaarheid van het klimaat vormt een grote bedreiging voor zowel de lokale ecosystemen als de gemeenschappen die afhankelijk zijn van het Amazonegebied.
Porto Marina do David, een van de belangrijkste havengebieden en toegangspunten tot plattelandsgemeenschappen in de omgeving van Manaus © Juliana Pesqueira/Amazônia Real / 05/10/2024
Foto’s © Amazônia Real, Manaus, Amazonas, Brasil
