Dit stukje kan celstraf opleveren. Of verbanning uit het land van de Glimlach. Bevriende Thaise journalisten adviseerden dit artikel over de Wet tegen Majesteitsschennis in Thailand niet te schrijven. Want voor dat je het weet formuleer je iets zo, dat het als een belediging kan worden opgevat van de koning of zijn familie.
Een van hen bezorgd: ‘Iemand die kwaad wil kan naar de rechter stappen, alleen al omdat lezers zouden kunnen denken dat je de koning beledigt. Dan arresteren ze je direct. In het beste geval zetten ze je over de grens en kom je het land nooit meer in. En anders kun je voor heel lang op reportage in een beruchte Thaise gevangenis’
Voor de goede orde: De schrijver respecteert de Thaise koning zeer alsmede de hoge achting die Thai hebben voor hun koning.
Ook toeristen lopen kans op vervolging
Beledigen van de door Thai zeer gerespecteerde en hoog geachte koning is bij wet verboden. Majesteitsschennis levert altijd vervolging op. Ook van buitenlanders overigens. En ook van toeristen.
Neem in een bar niet dronken lallend de koning op de korrel. Blijf niet eigenwijs zitten als in de bioscoop vlak voor de speelfilm de koning in beeld komt en het koningslied klinkt. Trap niet demonstratief op geldbiljetten met daarop het portret van de koning. Lees op het strand geen boeken over de koning die in Thailand zijn verboden. Heel wat buitenlanders hebben daar flink spijt van gekregen.
Bij journalisten zit de schrik er in
Voor Thaise journalisten was altijd al voorzichtigheid geboden bij schrijven over de koning. Maar de schrik zit er goed in sinds de veroordeling van weekblad-uitgever Somyot Prueksakasemsuk. Tien jaar moet hij zitten. De hele natie zag op tv hoe hij na het vonnis werd afgevoerd als een gangster. Zonder pardon en geboeid met ijzeren kettingen.
Opmerkelijk is dat de man werd veroordeeld voor publicatie van artikelen waarin de koning niet voorkomt. Maar volgens de rechter kan toch de indruk ontstaan dat de koning belachelijk wordt gemaakt. Dat blijkt volgens hem alleen al uit het gegeven dat een klacht is ingediend.
‘Ze kunnen je dus altijd pakken’, aldus een jonge verslaggever van een dagblad. Hij wil anoniem blijven en blijft dat dus ook. Maar voor alle zekerheid wijst hij erop dat hij oprecht houdt van de koning. ‘Net zo als alle Thai.’
De koning kan zich niet verdedigen
De journalist vindt het ook terecht dat kritiek op de koning is verboden. ‘Want die kan zich niet verdedigen’. Maar na een discussie met oud-medestudenten, concludeert hij dat de veroordeling van de uitgever alles heeft van een politieke afrekening.
De kritiek van journalisten richt zich dus beslist niet op de koning of het wettelijk verbod op beledigen. De kritiek richt zich op groepen die in toenemende mate en in het in het wilde weg politici, journalisten en uitgevers beschuldigen van majesteitsschennis. De officier van justitie is dan verplicht de zaak te onderzoeken. Zeker in tijden van politieke onrust dus een probaat middel dus om een politieke tegenstander of een kritische columnist te beschadigen en voor langere tijd uit te schakelen.
‘Koning voelt zich soms ongemakkelijk bij verbod’
De Engelstalige Thaise krant The Nation stelt voor de wet te veranderen. Niet een willekeurige burger, maar de Koning zelf zou moeten aangeven of hij iets beledigend acht. ‘Want alleen hij kan daarover zonder bijbedoelingen beoordelen.’
Slim bedacht van de krant. Want de officiële overheidssite Thailand Today stekt dat ‘de koning zich soms ongemakkelijk voelt bij het verbod op majesteitsschennis.’
Thailand Today maakt impliciet duidelijk dat wetswijziging niet eenvoudig is: ‘Het verbod op belediging van de koning is de wil van het parlement omdat het de wil is van het Thaise volk’. Punt. Het is daarom de vraag of de politiek hem verlost van zijn ongemakkelijke gevoel.
Meeste buitenlanders komen na paar maanden vrij
Wat de koning rest is gratie verlenen. De meeste buitenlanders die veroordeeld zijn voor majesteitsschennis komen op die manier na enkele maanden vrij.
Soms kan het ook langer duren. Een 72-jarige activist kwam dankzij de koning na drie jaar vrij. Hij was had 12,5 jaar gekregen voor het beledigen van de monarchie in een serie toespraken. Op tv dankte hij de koning omzichtig voor zijn genade.
THAILANDTIP – Geen discussie: Begin met Thai nooit een discussie over de koning; ze kunnen of willen die niet aan en weten met de situatie geen raad – Sta stil: Toon respect en sta stil als ’s ochtends en ’s avonds het volkslied klinkt in publieke ruimten (vliegveld, skytrain-station, politieposten) – Bioscoop: Sta op als in bioscoop het filmpje start met het koningslied – Verboden: Lees geen verboden boeken, zoals het recente ‘The King Never Smiles’ – Geldbiljetten: Trap niet op geld met de beeltenis van de koning (en gaat het per ongeluk, laat dat dan ook blijken) – Gedronken? Blijf voorzichtig met wat je zegt en doet! – Afzetting: Accepteer afzettingen van delen van winkelcentra en wegen vanwege koninklijke aanwezigheid; volg aanwijzingen zonder commentaar op.
(Een korte versie van dit artikel verscheen in De Groene Amsterdammer)
