Wat is lekker? Iedereen heeft qua snoepen zo zijn of haar eigen voorkeuren. Zo leerde een rondje vragen in mijn kennissenkring me dat sommigen niet van drop houden, anderen pepermunt vies vinden of het gevoel van brokkelige koekjes in hun mond haten. Maar het gekke is: iedereen lust chocolade. Toegegeven: de een is er doller op dan de ander en over het algemeen krijgen vrouwen ook een gelukzaliger uitdrukking op hun gezicht dan mannen als het daarover gaat.
De Azteken verbonden cacao aan de godin van de vruchtbaarheid. Zij dronken de xocoati, op smaak gebracht met vanille, chilipeper en piment. Een Spaanse jezuïtische missionaris, Jose de Acosta, die aan het eind van de 16e eeuw in Peru en Mexico woonde, schreef al over het opwekkende effect. In 1585 werd chocolade voor het eerst op commerciële schaal van Veracruz naar Sevilla vervoerd. Zo werd in de 17e eeuw de chocolade een luxeproduct dat vooral gebruikt werd door Europese adel. De Spanjaarden die in Amerika woonden ontdekten konden de bereidingswijze van chocolade bijna een eeuw lang geheimhouden. De eerste fabriek verrees in 1728 in Engeland. Daarna kwamen er in Duitsland, Zwitserland en Frankrijk ook chocoladefabrieken. In 1813 begon Blooker met de productie in Nederland en in 1828 deed Casparus van Houten sr. een belangrijke uitvinding waarmee op eenvoudige wijze het vet van de cacaomassa kon worden gescheiden. Deze techniek kreeg wereldwijd navolging. Eind 18e eeuw begon chocolade in prijs te dalen, zodat ook gewone mensen het konden betalen.
KARAMEL ZEEZOUT
En was het decennia lang witte chocola, melkchocola of pure chocola (ja soms met toevoegingen van noten en rozijnen), sinds een aantal jaren is er de karamel/zeezoutversie en die is ongewoon populair. Deze smaakvariatie begon bij Henri Le Doux, een Franse patissier die eind jaren ’70 al experimenteerde met een klontje zoute boter in zijn bekende karamelcreme. Zijn ‘caramel au beurre salé’ werd een Bretons streekproduct. Toen zijn collega-patissier Pierre Hermé in de jaren ’90 zijn macarons ermee ging vullen, ging de nieuwe smaaksensatie loos en over de grenzen. Hippe koffiehuizen begonnen het te serveren en toen voormalig president Barack Obama in een jolige bui de reep salted caramel van Fran’s Chocolates uitriep tot zijn favoriet, kon de marketing niet meer stuk. IJsfabrikant Häagen-Dazs verwerkte het als eerste in ijs en Starbucks zette een salted caramel-chocomilk op de kaart. Tony’s Chocolonely, onze eigen Nederlandse ‘slaafvrije’ chocolade verspreidde karamel-zeezout vervolgens over West-Europa. Inmiddels is het hun bestverkochte reep. Ik heb me laten vertellen dat de mensen die het riool onderzoeken op sporen van drugs, corona- virussen en andere ongerechtigheden recent reeds hoge doses karamel-zeezout hebben gespot. Maar dit kan zomaar een hoax zijn.
HET BRUINE GOUD
Chocolade wordt opnieuw kostbaarder. Onder anderen door de inmiddels wereldwijde vraag ernaar (China heeft de lekkernij inmiddels ook ontdekt), maar tevens doordat de oogsten van de bonen al een aantal seizoenen minder zijn door schimmelplagen. Daar komt bovenop dat de belangrijkste cacaoproducerende landen Ghana en Ivoorkust (samen goed voor 60% van de chocolade op aarde), zijn overeengekomen een heffing in te voeren om de levenskwaliteit van cacaoboeren te verbeteren. Daardoor zal de prijs nog verder stijgen, maar daarmee eet je het bruine goedje ook met minder schuldgevoel. En er is innovatie: in Ecuador werken onderzoekers met bomen die tot 7x meer cacaobonen opleveren dan de traditionele. En dat is maar goed ook. Want chocolade is namelijk goed voor iedereen.
TROOST VOOR CHOCOHOLICS
Lang hebben de repen, de letters, de bonbons en al het andere gechocolateerde in het verdomhoekje gezeten. Het zou slecht zijn voor je tanden, je zou er dik van worden en lui en vadsig, je zou er puisten van krijgen en het zou nog slecht zijn voor je bloeddruk ook. Beste chocoholics: weest niet bevreesd: hoewel er veel vet en suiker in zit, kan chocolade, mits in bescheiden porties gegeten, juist goed voor je zijn. Vooral de extra pure variant, die meer dan 70% cacao bevat.
CHOCO BOTOX
Onderzoekers aan de Universiteit van Cambridge hebben bijvoorbeeld een reep ontworpen die niet alleen de huidstructuur van vrouwen tussen de 30 en 50 jaar verbetert, maar die ook rimpels tegengaat. Voordat vrouwen blij gemaakt worden met een dooie mus, hebben ze Esthechoc eerst uitvoerig getest. Na een maand lang snoepen was de doorbloeding van de huid van de proefpersonen inderdaad beter én werden ontstekingen aanzienlijk minder. Ivan Petyaev, ontwikkelaar van dit wondermiddel legt uit dat een reep net zoveel anti-oxidanten bevat als een hele zalmfilet en daarnaast zou het bomvol zitten met polyphenol, een stofje dat ook de rauwe cacao razend populair maakt en die je in de winkels met voedingssupplementen vindt.
KOPJE ONDER IN EEN CHOCOSPA
En mocht je je dan door de drukte van de decembermaand gek hebben laten maken, dan kun je gaan ontstressen bij een Choco Spa. En dat beperkt zich niet tot chocolade bad & douchegel, chocolade shampoo, bodylotion en scrub, maar er zijn complete ’treatments’ zoals een verstevigende peeling of een complete bodypacking met het zoete goedje. De verwennerijen voor lichaam en geest hebben prachtige namen zoals ‘A Symphony in Chocolate’ en ‘A Dream of Chocolate’. Gewoon even googelen en je komt er vast eentje in uw buurt tegen. ‘Waar ben jij geweest vandaag schat?’ ‘Zie je niks? Ik ben even kopje onder gegaan in een chocoladebad en voel me 10 jaar jonger!’
CHOCO ANTI-DEPRESSIVUM
Men beweert vaak dat chocolade een surrogaat zou zijn voor liefde en dat vrouwen het eten als ze liefde ontberen. Het is als het dikke gepeste jongetje of meisje in de klas, dat langs de zijlijn staat en zich voleet met repen chocoade. Bij een gebrek aan liefde en aandacht is de stap naar de patissier gauw gemaakt, bevestigt ook Gastro-enteroloog Lukas Van Oudenhove van de K.U.Leuven. Hij onderzocht samen met enkele Britse collega’s een groep proefpersonen met een gezond gewicht. Ze moesten 12 uur vasten om vervolgens onder de MRI-scanner te gaan. Ondertussen kregen ze het soort klassieke muziek te horen waarvan bewezen is dat deze depressieve emoties opwekt. Op hetzelfde moment dienden de proefpersonen ook naar foto’s van verdrietige mensen te kijken. Daarna kreeg de ene helft een zoutoplossing zonder voedingswaarde toegediend via een sonde in de maag. Anderen kregen op dezelfde manier een vetzuuroplossing, vergelijkbaar met die uit chocolade, binnen. Opvallend genoeg voelden die laatsten zich minder verdrietig dan de deelnemers die de zoutoplossing kregen. Ook de MRI-scans toonden aan dat de vetzuren ervoor zorgen dat bepaalde zones in onze hersenen, verantwoordelijk voor het ontwikkelen van negatieve gevoelens, minder actief waren. Van Oudenhove benadrukt dat het gelukzalige effect na het eten van chocolade van korte duur is. “De kans bestaat dat je jezelf erna opnieuw slecht voelt. Of misschien zelfs slechter.”
MOLLIGE VROUWEN VERKOPEN BETER
Dat laatste heeft vooral met ons schuldgevoel te maken. Want omdat chocolade zo lekker is eten we er gauw te veel van. Als een mollige verkoopster ons de chocolade aanreikt, voelen we ons minder schuldig. Onderzoekers aan de universiteit van Glasgow ondervroegen 84 vrouwen tussen 17 en 63 jaar over hun snoepgewoontes. Zo ontdekten ze dat advertenties met slanke modellen vrouwen eraan herinneren dat ze er nooit zo zullen uitzien als ze chocolade gaan eten en namen ze nadien minder tot zich. “Veel reclames voor chocolade maken gebruik van modellen die het slanke schoonheidsideaal vertegenwoordigen. Adverteerders willen namelijk de boodschap overbrengen dat door deze zoete lekkernij te eten je aantrekkelijker wordt. Onze resultaten tonen echter aan dat het gebruik van dunne modellen de zin in zoet wel kan vergroten, maar tegelijkertijd ook de schuldgevoelens.” Volle vrouwen verkopen dus meer!
NIGELLA, NIGELLISSIMA
Er is er eentje die dat kan zoals niemand anders dat kan, namelijk de onovertroffen TV-kok en bestsellerauteur Nigella Lawson. En het klopt: ze is mooi, rond en smakelijk tegelijkertijd. Als je naar haar programma’s kijkt, is je schuldgevoel terstond weg. Nigella kan een chocolademousse maken, waarbij de kijker het water uit de mond loopt en als we haar in een volgende scene ’s nachts naar de koelkast zien sluipen om stiekem nog even wat extra zoetigheid tot zich te nemen, lachen we allemaal. En rennen we zelf ook nog even naar de kast met zoete schatten. Na een zwaar jaar en een echtscheiding een paar jaar geleden zegt ze haar depressie te boven te zijn gekomen, dankzij het regelmatig eten van chocolade. Juist ja. Nigella jojo’t net zo vaak met haar omvang als Oprah en wellicht daardoor blijven beide vrouwen onverminderd populair.
SLANK WORDEN MET CHOCOLADE
We zouden natuurlijk allemaal loos gaan als er een variant zou komen waar we van zouden afvallen. Zelfs op dit punt is er een beetje nieuws. Wanneer je chocolade in de meest pure variant (70%) in kleine hoeveelheden aan je dieet toevoegt, zou het je lichaam aanzetten tot meer vet verbranden. Uiteraard geldt dit niet voor de producten waarmee de schappenrijen in supermarkten en benzinestations zijn gevuld. Die moet je aan je voorbij laten gaan. Teveel suiker en te weinig echte cacao.
GELIEFD VANAF DE MOEDERBORST
Het feit dat wij mensen (de een meer dan de ander) dol zijn op zoetigheid heeft te maken met de borst van onze moeder. De melk die we als zuigelingen proeven is zoetig. Daarom worden kleine kinderen ook vaak letterlijk ‘zoet gehouden’ als ze zich niet zo goed voelen.
ZOET MAAKT MENSEN OOK ZOET
Dat je ook grote mensen zoet kunt houden met chocola, bewees de niet te evenaren Juliette Binoche in de speelfilm CHOCOLAT. Minstens eens per jaar, kijk ik naar deze feelgood rolprent en het zal de combinatie van Frankrijk, zigeuners, Johnny Depp (toen nog leuk), Binoche en chocolade zijn, die me altijd weer blij krijgt. De vrouwelijke hoofdpersoon Vianne Rocher stopt geheime ingrediënten in haar bonbons en weet chagrijnige kerels lief te krijgen, bittere vrouwen te transformeren in zoete exemplaren en mannen met een ingekakt seksleven weer peper in hun reet te geven.
AFRODISIACUM
En dat is heus niet alleen filmwerkelijkheid. Zoetigheid helpt echt bij romantiek. Dat blijkt uit onderzoek van de University Purdue in Indiana. 125 proefpersonen gingen op een fictieve date. Tijdens het afspraakje kreeg de ene helft een zoet drankje aangeboden, de rest kreeg een glas water. Daarna mochten ze in een vraaggesprek vertellen in welke mate ze een relatie met hun ‘date’ zouden zien zitten. Het blijkt dat degenen die het zoete drankje tot zich namen, vaker oprecht geïnteresseerd waren in hun gesprekspartner. Bij een tweede test met 155 proefpersonen kreeg de helft van de deelnemers chocokoekjes te eten, de andere helft chips. En jawel: de zoete eters hadden meer interesse in hun ‘date’ dan de zoute eters. Hersenscans toonden reeds eerder aan dat zoetigheid nuttigen en gevoelens van liefde met elkaar in verband staan, omdat ze dezelfde hersengedeeltes prikkelen.
CHOCOLADE TEGEN DEMENTIE
En dan heb ik er nog eentje voor u. Behalve de eeuwige jeugd qua uiterlijk- en lichamelijkheden, zijn we er allemaal op gebrand om ‘kraakhelder de 100 jaar te halen’. Ook daar kan chocolade een rol in spelen. Wetenschappers hebben aangetoond dat flavanol leeftijdsgebonden geheugenverlies vermindert. Voor een onderzoek kregen gezonde volwassenen tussen de 50 en 69 jaar 3 maanden lang dagelijks een speciale mix te drinken dat rijk was aan antioxidanten. Een controlegroep kreeg een ander drankje met minder flavanol. De groep die de antioxidanten dronk, scoorde een kwart beter bij de geheugentest. Volgens neuroloog Dr. Scott A. Klein, van Columbia University Medical Center, werkte het geheugen van de mensen in de groep die veel flavanol kregen weer als toen ze 10 tot 20 jaar jonger waren. Om de hoeveelheid te krijgen die de deelnemers aan het onderzoek kregen, zouden we wel heel veel repen, dozen of zakjes moeten leeg-eten. Daarom wordt er gewerkt aan flavonolrijke chocolade.
TONY’S SLAAFVRIJE REPEN
Journalist Teun van de Keuken is geschokt als hij een boek leest over illegale kinderarbeid en moderne slavernij op de cacaoplantages in West-Afrika. Hij besluit op onderzoek uit te gaan. En dat terwijl in 2001 een aantal grote internationale chocoladebedrijven hun handtekening zetten onder het Harkin Engel Protocol waarin afspraken staan om de ‘worst forms of child labor’ te elimineren. Onder het motto ‘if you can’t beat them, join them’ beginnen de programmamakers hun eigen slaafvrije chocolade te produceren en op de markt te brengen. In 2010 nam Henk Jan Beltman een meerderheidsbelang in het bedrijf, dat het kantoor vervolgens verplaatste van de redactie van De Keuringsdienst van Waarde naar het Westergasterrein. Het marktaandeel in Nederland steeg in 2014 naar 4,5%, en in 2015 naar 8,8%. Eind 2018 stond het Nederlandse marktaandeel in chocoladerepen op 19%, waarmee het multinationals Verkade, Mars en Nestlé was voorbijgestreefd. Anno 2020 zijn Tony’s Chocolonely repen (ja die van de karamel-zeezout) te koop in 22 landen.
VERBETER DE WERELD MET CHOCOLALA
Niet alleen de wereld kan beter worden door de juiste chocolade te kopen, ook als persoon maakt chocola je beter. Mensen die van zoet houden en dit veel eten, hebben aan de binnenkant ook een hoop spreekwoordelijke zoetigheid. Ze zijn vriendelijker, hartelijker en behulpzamer dan mensen die een voorkeur hebben voor ‘de hartige hap, zo werd aangetoond door de North Dakota State University. Proefpersonen (in de dubbele betekenis) konden kiezen tussen een stuk chocolade, een cracker of niks. De chocolade-eters bleken aardiger en hulpvaardiger te zijn. Zij zouden zich eerder als vrijwilliger melden om te helpen na een overstroming dan degenen die voor een hartige snack of voor niks kozen.”Ons resultaat toont een verband aan tussen een voorkeur voor smaak en sociaal gedrag. Deze ontdekking laat zien dat metaforen kunnen leiden tot voorspellingen over persoonlijkheid en gedrag.” aldus psycholoog Michael D. Robinson.
Ik wens u (ondanks extra coronakilo’s) een met chocolade overladen decembermaand toe!
Beeld: Pixabay
