Het co-ouderschap heeft een vlucht genomen, maar over de effecten ervan op kinderen is nog veel onbekend, schreef de Volkskrant op 12 januari. Je kunt het je kinderen wel zo aangenaam mogelijk maken, zegt Petra Vollinga, auteur van Het Grote Co-ouder Doeboek. Vollinga (49) scheidde dertien jaar geleden van de vader van haar twee zoons (20 en 16 jaar). Een sneakpreview van de belangrijkste do’s en don’ts uit haar boek.
Maak elkaar niet zwart
Het is misschien even lekker om op je ex-partner af te geven met opmerkingen als ‘Mama kan ook gewoon niet koken’ of ‘Papa heeft zo’n slechte smaak’, maar voor je kind is het niet leuk als je slechte dingen over de ander zegt. Als je elkaar zwart maakt, bezorg je je kind een enorm loyaliteitsconflict, stelt Vollinga. Doe dat dus niet, ook niet in een grapje of in een blik. Kinderen voelen feilloos aan wat je ermee bedoelt. Het is de belangrijkste tip uit haar boek. “Als je dat niet kunt, hebben mijn andere tips namelijk ook weinig zin,” zegt Vollinga. Waar je je kind wél blij mee maakt? “Vraag naar wat het heeft gedaan bij de andere ouder, praat over hoe leuk dat was.”
Leg alleen de grote lijnen vast
Spreek af wat jullie als ouders écht belangrijk vinden en laat de ander de opvoeding op zijn of haar eigen manier doen. Een kind kan prima leven met verschillende regels, maar over de belangrijkste punten moet je het wel eens zijn. “Pick your battles,” vat Vollinga het samen. “Kinderen hebben vooral aandacht en liefde nodig. Of ze de afgelopen dagen wel of geen broccoli hebben gegeten, is minder relevant.” Ze geeft toe dat het lastiger wordt naarmate je meer van mening verschilt over de opvoeding. “Je moet bereid zijn om te blijven overleggen en af en toe water bij de wijn te doen. Misschien waren jullie meningsverschillen wel (mede) aanleiding voor een scheiding, maar helaas, als co-ouders ben je hier niet vanaf.”
Focus op je rol als ouder
Er kan nog van alles spelen tussen jou en je ex. Oud zeer, onopgeloste geldkwesties of andere onenigheid. Als je je best doet, kun je dat los zien van je rol als ouders, is Vollinga’s ervaring. “Hoe boos mijn ex-man en ik soms ook op elkaar waren, over één ding waren we het altijd eens: we blijven leuke ouders voor onze kinderen. De kinderen gaan voor, zij mogen zo min mogelijk last hebben van onze scheiding. Het ‘gedoe’ bespraken we daarom ook bewust bij een mediator op kantoor. Als we dan buiten stonden, kon het weer gaan over iets leuks als de verjaardagstaart van de jongste.”
Ga pragmatisch met spullen om
Alle spullen in één huis, dat is verleden tijd. Als je het kunt betalen, is het handig als je kind in beide huizen een kast met kleren en schoenen heeft. Dat geldt ook voor broodtrommels, leesboeken, speelgoed, toiletspullen, voetbalspullen, balletpakjes en haarelastiekjes. Ga in elk geval niet foeteren op je ex als hij of zij de gymkleren vergeet mee te geven. Mopper ook niet als je heen en weer moet om een vergeten hockeystick op te halen. “Probeer het te bekijken door de ogen van je kind,” zegt Vollinga. “Die moet – misschien op jonge leeftijd al – vooruitdenken over wanneer hij welke spullen nodig heeft. Dat is best een opgave. Als het een keer misgaat, mag je kind niet denken dat het zijn schuld is.”
Blijf overleggen
Hoe verdeel je de vakanties? Vier je alle feestdagen twee keer? Wie betaalt welke kosten? Wie gaat er naar de ouderavond op school? Dat je als co-ouders moet overleggen, staat als een paal boven water. Over van alles en nog wat. Nu, en ook als je kind ouder is. Hoe beter je overlegt, hoe minder moeilijkheden er zullen zijn. En hoe duidelijker alles voor je kind is. “Ja, er zijn co-ouders die wekelijks overleggen bij een goed glas wijn. Voor degenen die dat (nog) niet kunnen opbrengen, is er godzijdank e-mail,” zegt Vollinga lachend. “Wees in het onderlinge overleg zo ruimhartig mogelijk, dan is die ander dat waarschijnlijk ook. Daarvan wordt niet alleen het leven van je kinderen een stuk leuker, maar dat van jezelf ook.”
Wees flexibel
Co-ouderschap kun je op veel manieren inrichten. Alles strikt fiftyfifty verdelen, hoeft niet. Waar het om gaat, is dat je in goed overleg de dagelijkse zorg voor je kind verdeelt, op een manier waarmee iedereen tevreden is. En wees daar ook flexibel in. Willen de kinderen een extra nachtje bij je ex blijven? Vollinga: “Juich dat toe, ook al vind je het diep in je hart moeilijk.”
Ook belangrijk: blijven evalueren. Is iedereen nog blij met hoe het gaat? Zowel jullie behoeftes als ouders als die van je kind kunnen veranderen. “Zo wilden wij in het begin niet dat de kinderen een hele week bij de een en dan weer een week bij de andere ouder zouden wonen,” zegt Vollinga. “Zij zouden de afwezige ouder dan verschrikkelijk gaan missen – en wij hen ook! Maar nu onze twee zoons ouder zijn, vinden ze een hele week op één plek juist veel rustiger.”
Gun elkaar ook af en toe iets. Wil je ex zijn dagen ruilen? Of wil jij een keer een week weg met je nieuwe vlam? Spring dan bij. Dat geeft een fijne onderlinge sfeer en zo heb je ook nog voordeel van de situatie. Maar je bent er niet verantwoordelijk voor. Wanneer het niet kan, moet degene bij wie de kinderen zijn, zelf een oplossing verzinnen.
Weg met dat ego
Een tip die volgens Vollinga alle andere tips in het boek ‘omhelst’. “Niemand heeft er wat aan als je altijd laat merken wat je ergens van vindt in een co-ouderschapsrelatie. Dat rakelt alleen maar oude patronen op. En dus bijt ik braaf op mijn lip als mijn zoons iets vertellen over het andere huis waar ik het niet per se mee eens ben. Ook schuif ik mijn ego opzij als de jongens heel graag willen dat ik ergens bij ben waar ik niet om sta te springen en houd ik wijselijk mijn mond als mijn ex dingen zegt waar ik vroeger vol op in was gegaan. En dat gaat prima.
Af en toe moet er nog een schepje bovenop. Dan zeg ik dingen als: ‘Wat leuk dat je dat met papa gaat doen zeg,’ ‘Ze lijkt me lief, de nieuwe vriendin van papa’ en ‘Wat ben je toch een leuke vader!’ Moet je eens zien hoe blij iedereen daarvan wordt. Daar hoef je geen heilige voor te zijn, je moet soms gewoon een stapje opzij doen om je kinderen erdoor te laten. Die hebben namelijk nergens om gevraagd.”
Het grote co-ouder doe boek, Petra Vollinga. ISBN 978-90-225-8138-4. Prijs € 19,99
