Een snelkookpan, een handvol kogellagers en een uit moeders keukenkastje gefabriceerd explosief. Dat is alles wat je vandaag de dag nodig hebt om de marathon van Boston op te blazen. Een aanslag op een vrolijke Koninginnedag kost slechts één Suzuki Swift. En het platleggen van het volledige Leidse onderwijssysteem vergt tegenwoordig slechts één opgewonden chatbericht vanuit Costa Rica.
Het plegen van terreurdaden is nog nooit zo eenvoudig geweest. Daarom schrikken we ook zo wanneer Plasterk roept dat Nederland door de bezuinigingen op de AIVD ‘onveiliger’ wordt. Toch zijn er in Nederland sinds de moord op Pim Fortuyn ‘maar’ zestien terreurdoden gevallen (Fortuyn, Van Gogh, acht doden in Apeldoorn, zes in Alphen aan de Rijn). Ter vergelijking: in diezelfde periode vielen er in ons land 7564 verkeersslachtoffers.
Terwijl het creëren van chaos dus gemakkelijker lijkt dan ooit, valt het met de werkelijke dreiging eigenlijk wel mee. Maar we reageren wel nog altijd als door een horzel gestoken op het woord ‘terreur’. Daarom duikt De Nieuwe Pers deze week in de wereld van de ‘doe-het-zelf-terrorist’. Zijn we een stel angsthazen geworden?
Het kabinet gaat roken in de kroeg per 1 juli 2014 wél, maar de happy hour níét verbieden. Ondertussen heeft ‘de Britse PVV’ een flinke overwinning geboekt bij de Britse regionale verkiezingen. En Facebook gaat binnenkort een anti-advertentieknop invoeren.
“ER ZULLEN MEER LONE WOLVES KOMEN”
Tekst: Sam Trompert / 3 mei – 16.00
Als we nog vijf jaar op “deze manier” doorgaan, zullen er nog veel meer lone wolves komen. Dat zegt Gerrit Stanneveld, auteur van het boek Kairos, en ooit zelf lone wolf met de intentie een aanslag op het Binnenhof te plegen. Onrecht in, en onvrede over, de maatschappij veroorzaken bij een piepklein deel van de mensen een zeer gewelddadige woede. Maar een piepklein deel van de mensen kan immense rampen veroorzaken: Apeldoorn, Utøya en meer recentelijk Boston. Stanneveld heeft bij elkaar opgeteld zo'n twintig jaar vastgezeten, voor verschillende misdrijven. Hij schoot onder andere twee agenten neer, in 1993, en vermoorde zijn aanstaande schoonvader.
Hoe wordt iemand een lone wolf?
“Ik kan natuurlijk alleen voor mezelf spreken, het zal van geval tot geval anders zijn. Ik heb een hele slechte start gehad en heb als kind veel in tehuizen gezeten. Toen ik een jaar of negen a tien was heb ik gezien hoe een politieagent mijn moeder tot bloedens toe mishandelde, omdat ze een stopteken had genegeerd. Vanaf mijn zestiende heb ik regelmatig vastgezeten, ook veel in de isolatie. Ik heb daar een frustratie en een haat opgebouwd tegen politie, justitie en de politiek dat het misging.
Wat was je plan?
“Toen ik vastzat heb ik gedacht: ‘als ik ooit vrijkom dan probeer ik binnen te komen op het Binnenhof en knal ik ze daar overhoop. Hopelijk ook een aantal politici. Geen specifiek iemand, maar gewoon politici in het algemeen.”
Hoe komt het dat dat plan nooit is uitgevoerd?
“Als je jong bent voel je je eerder aangetrokken tot de wilde ideeen van groepen als de Rote Armee Fraktion enzo. Ik heb veel gelezen in de gevangenis, veel gemediteerd en – dat is het belangrijkste – ik werd vader. Nu weet ik dat geweld nooit iets positiefs veroorzaakt, maar alleen leidt tot meer geweld. Zelfs als je alle bommen van de wereld gebruikt, verander je het systeem van de wereld niet. Dat systeem zit zo diep verankerd. Als je vandaag 100.000 politici doodmaakt, staan er morgen weer 100.000 anderen op die hetzelfde gaan doen.”
“Deze manier” en “dat systeem” zijn de oorzaken van onrecht en onvrede. Volgens Stanneveld wordt de wereldbevolking voorgelogen door de “mainstream media” als de NOS en actualiteitenprogramma’s als Pauw&Witteman. De “zogenaamde crisis” is een resultaat van een geplande bankencrisis in 2008. Mensen die nu aan het roer staan in de politiek, waren voorheen werkzaam bij Goldman Sachs. De Bilderberggroep, het Koningshuis, de financiële elite: onvrede heeft Stanneveld nog steeds, maar geweld zal hij nooit meer gebruiken. Al kan hij begrijpen waarom iemand tot de conclusie komt dat geweld de enige oplossing is.
Hoe begrijp je een Breivik?
“Allereerst, iemand begrijpen is iets anders dan begrip hebben voor iemands actie. Geweld keur ik altijd af. Maar wat je ziet met Boston, Breivik, Apeldoorn en die Van der Vlis in Alphen aan de Rijn is altijd een diep geworteld gevoel van onrecht. In de media wordt heel gauw gezegd: ‘deze persoon is psychisch ziek’ en dat is dan dat. Maar als je dieper naar iemands redenen kijkt, dan zit er soms best wat in.”
Wat is zo’n reden, waarvan je denkt: ‘daar zit wat in’?
“Kijk naar de Waxinelichthoudergooier. Die heeft twee jaar in de cel gezeten en heeft geen leven omdat hij constant wordt gestalkt door de AIVD. Maar als je weet wat zijn redenen waren, dan zit er wel wat in. Hij zegt: ‘Beatrix zit onrechtmatig op de troon.’ Waarom? Omdat Juliana in 1940 naar het buitenland is gevlucht. In de Grondwet staat dat als je in oorlogstijd het land verlaat, dan is dat hoogverraad. Zo iemand kan niet op de troon zitten!”
Maar, dat kan toch nooit een excuus zijn voor een aanslag?
“Nee, nee, dat is nooit een excuus, maar het gaat erom dat we niet direct van iemand die alternatieve gedachten heeft zeggen: ‘die is psychisch ziek’, maar wat verder kijken.”
Er zijn heel veel mensen met alternatieve gedachten die sowieso niet aan geweld denken.
“Ik denk dat 98 of 99 procent van de mensen de onvrede gewoon slikken, maar er is een klein aantal dat het niet trekt. Als we op deze voet doorgaan dan zullen we meer lone wolves gaan zien en zullen er meer netwerken gaan ontstaan die in verzet komen, van extreemlinks tot extreemrechts. Zo’n Gouden Dageraad in Griekenland is zo’n groep."
Nederland krijgt een jaar langer te tijd om zijn begroting op orde te brengen. Die tijd krijgt ons land van eurocommissaris Rehn. Emile Ratelband is vrijgesproken van brandstichting van zijn eigen huis. Ondertussen loopt het dodental in Bangladesh op tot boven de vijfhonderd.
DE THEORIE VAN TWEE DEMONEN
Tekst: Simon van Woerden / 03 mei -9:45
Het schrikbewind van de Argentijnse generaal Jorge Videla is in de vaderlandse pers al ruimschoots aan bod gekomen, vooral in verband met de vader van onze gloednieuwe koningin. Minder bekend is de extreemlinkse terroristengroep de Montoneros, die de zondebok bij uitstek is voor iedereen die de staatsgreep van 1976 wil goedpraten.
"De militairen deden wat nodig was om een eind aan de chaos te maken" is een veelgehoord argument. Deels zit daar wat in: Argentinië maakte een turbulente periode door na de Tweede Wereldoorlog. Sociaal-economische onrust en verschillende militaire coups verscheurden het land.
Ontstaan van de Montoneros
De Montoneros ontstonden in 1970 als linkse guerrillaorganisatie uit diverse militante voorlopers. Zo putten ze onder meer inspiratie uit de Derde Wereld-priesters en het Marxisme dat Che Guevara en Fidel Castro in Latijns-Amerika predikten.
Tot de staatsgreep van 1976 zaaiden de Montoneros en verwante groeperingen terreur door duizenden aanslagen te plegen. Volgens een organisatie die de belangen van Montonero-slachtoffers behartigt zijn er in totaal 18.331 directe slachtoffers van het geweld waarvan 1355 het niet overleefden.
Operación Primicia
De grootste en meest boude operatie van de linkse guerrilleros was hun 'Operación Primicia' (Operatie Primeur), die rechtstreeks uit een spelletje Counter Strike lijkt te zijn gekopieerd. Op 5 oktober 1975 kaapten Montoneros in het noorden van Argentinië een passagiersvliegtuig en hielden daarnaast een heel vliegveld in gijzeling. Het echte doel was om een infanterieregiment te overrompelen om zo onder meer munitie buit te maken en een gevoelige slag uit te delen aan het leger.
De guerrilleros hadden echter onderschat hoeveel weerstand ze zouden ondervinden en na een vuurgevecht waarbij aan beide zijden zo'n tien doden vielen vluchtten de overlevende Montoneros in twee vliegtuigen.
Contentieuze geschiedschrijving
Dertig jaar na het einde van Videla's militaire dictatuur worstelt Argentinië nog altijd met het proces van waarheidsvinding en schuld. Presidente Cristina Fernández de Kirchner en haar overleden man en voorganger Nestor Kirchner sympathiseren bijvoorbeeld met de Montoneros en hebben meermaals controversiële maatregelen genomen die volgens critici het geweld van de guerrilleros legitimiseren. Zo hebben familieleden van de aanvallers in Operación Primicia vergoedingen van rond de €100.000 ontvangen als 'nabestaanden van slachtoffers van staatsterreur'. Ook vieren de Kirchneristas op 7 september de Dag van de Montonero.
Het vergelijken van militair met guerrilla-geweld ligt in Argentinië eveneens gevoelig. Er is zelfs een naam voor: de theorie van de twee demonen. Iedere vergelijking tussen de terreur van de Montoneros, die 'slechts' zo'n 1300 slachtoffers maakte, en het Videla-regime, dat naar schatting 9000 tot 30.000 mensenlevens eiste, zou crimineel zijn.
Oude wonden doen nog altijd pijn
Hoewel de verschillen inderdaad groot zijn, voelen nabestaanden van Montonerogeweld dat zij er helemaal niet toe doen, volgens advocate Victoria Villaruel. Sterker nog, nabestaanden die aandacht vragen voor hun overleden dierbaren worden voor fascisten uitgemaakt. Het onderwerp is voor velen een taboe. Des te duidelijker geeft dit aan hoe gepolitiseerd de geschiedschrijving in Argentinië is. Meer dan dertig jaar na dato is de pijn voor velen nog altijd springlevend.
De Europese Centrale Bank heeft het belangrijkste rentetarief teruggeschroefd naar een historisch lage 0,5 procent. Ondertussen staat een Britse PVV-achtige partij op winst bij Engelse regionale verkiezingen. En ING brengt haar Amerikaanse tak voor 1,3 miljard euro naar de beurs.
“LONE WOLFS VORMEN NU DE GROOTSTE DREIGING”
Tekst: Sam Trompert / 2 mei – 15.15
De Amerikaanse veiligheidsdiensten hebben goed gefunctioneerd rondom de aanslag bij de marathon van Boston. Dat zegt de Amerikaanse president Barack Obama deze week in een persconferentie. Hij reageert daarmee op kritiek van onder andere de Republikeinse senator Lindsey Graham, die zei dat de FBI heeft gefaald.
In de Amerikaanse senaat is inmiddels een commissie ingesteld die onderzoek doet naar de aanslag en in kaart probeert te brengen wie, wat, op welk moment wist of zou moeten hebben geweten. Op het eerste oog zijn hier en daar namelijk wat steekjes laten vallen. Zo had één van de daders een YouTube-kanaal, waar jihadistische filmpjes te zien waren: een belangrijke aanwijzing dat er iemand aan het radicaliseren was.
Toch zegt Obama dat er adequaat is opgetreden. Doordat de antiterrorismediensten de afgelopen jaren erg gericht zijn geweest op Al Qaida en andere “well-financed and sophisticated” terroristische netwerken, zijn de “self-radicalized individuals, who are already in the United States” een beetje verwaarloosd. En juist uit die zogenaamde lone wolfs vloeit volgens de president momenteel het grootste gevaar.
Moet het Amerikaanse volk nu bang zijn? “We are not going to stop living our lives”, zegt Obama, “because warped, twisted individuals try to intimidate us.” De president zegt trots te zijn op de reactie van de mensen in Boston, die de draad grotendeels weer hebben opgepakt. “We’re going to do what we do – which is go to work, raise our kids, go to ball games and run in marathons”, aldus Obama.
De traditionele ‘wie herdenken we op 4 mei’-discussie is weer op gang gekomen. Kijkt u maar hier, hier of hier. Verder was 2012 wereldwijd één van de warmste jaren ooit. in het voetbal is ten slotte gisteren het tijdperk-Barcelona definitief ten einde gekomen.
TERREURVERDACHTEN MOETEN HUN WACHTWOORDEN PRIJSGEVEN
Tekst: Sam Trompert / 2 mei – 12.00
Mensen die verdacht worden van terroristische activiteiten moeten verplicht meewerken aan het ontsleutelen van verborgen computerbestanden. Dat staat in een wetsvoorstel dat minister Ivo Opstelten vandaag presenteert. Het gaat om het zogenaamde decryptiebevel.
Het voorstel is onderdeel van een omvangrijker pakket aan maatregelen die de computercriminaliteit moet tegengaan. De huidige wetgeving is namelijk “verouderd”, aldus Opstelten. Naast het decryptiebevel, dat overigens ook voor eventuele bezitters van kinderporno zal gaan gelden, wil Opstelten ook dat de politie de mogelijkheid krijgt in te breken in computers van criminelen, het zogenaamde ‘terughacken’. Het gaat dan om servers of computers die gebruikt worden bij cyberaanvallen. Ook kunnen gebruikers worden bespied en kunnen gegevens worden overgenomen of vernietigd.
Nemo-tenetur
Enkele andere landen hebben inmiddels een decryptiebevel of ontsleutelplicht ingevoerd, maar juridisch gezien is het nog geen gemeengoed. Door het verplicht prijsgeven van digitale gegevens, worden verdachten gedwongen bewijs te leveren tegen henzelf. Dat zou haaks staan op het zogenaamde nemo-teneturbeginsel: niemand hoeft mee te werken aan zijn eigen strafvervolging. Dat beginsel is onder andere verankerd in het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens.
Vorig jaar heeft professor Bert-Jaap Koops onderzoek gedaan naar de verenigbaarheid van het decryptiebevel en het nemo-teneturbeginsel. Koops concludeert dat de ontsleutelplicht juridisch houdbaar is, maar dat zo’n plicht alleen kan worden gebruikt “als een verdacht al wat uit te leggen heeft.” In zo’n geval is er al een redelijke hoeveelheid bewijs tegen een verdachte aanwezig.
Internetbelangengroep Bits of Freedom is ook kritisch op de plannen van Opstelten. De politie zou namelijk nog te weinig kennis hebben op dit gebied. Ook zou de hacksoftware van de overheid ook door kwade geesten kunnen worden overgenomen, zoals in Duitsland gebeurde.
Burgemeester Aleid Wolfsen van Utrecht ambieert geen tweede termijn. In 2014 legt hij zijn functie neer. In Boston zijn drie nieuwe mensen opgepakt die in verband worden gebracht bij de aanslag op de marathon aldaar. En volgens advocaat Bernard Tomlow moet de gemeenteraad van Amsterdam zich buigen over het conflict tussen de politie en activist Joanna.
“JE KUNT NIKS TE SERIEUS NEMEN”
Tekst: Sam Trompert / 1 mei – 17.30
Het is even schrikken, als de strontkar over je wordt uitgestort op Twitter. John Ewbank en Silvia Witteman kunnen er over meepraten. In Leiden hebben ze inmiddels ook meer ervaring met internetdreigingen dan ze zouden willen. Maar hoe serieus moet je een doodsbedreiging op Twitter nu nemen?
Via de website en het twitteraccount @doodsbedreiging is een aantal van de potentiële gekkies, straatterroristen of lone wolfs die er in Nederland rondlopen te zien. Pim Graus beheerd samen met Sietse van der Meer de site en het account. Door serieuze doodsbedreigingen te retweeten proberen zij het probleem in kaart te brengen. Iedere dag speuren zij op de microblogdienst naar dreigementen.
Grapje of echt?
Het tweetal begon met het account in 2010 toen journalist Bert Brussen werd opgepakt vanwege het retweeten van een doodsbedreiging aan het adres van Geert Wilders. In die tweet loofde iemand een “Rijkelijke beloning” uit voor iemand die Geert Wilders zijn keel zou willen doorsnijden. “We vroegen ons af hoe het kon dat hij werd opgepakt. Het ging hier om een absoluut incident, en waarschijnlijk om een bericht dat niet heel serieus genomen hoefde te worden”, legt Pim Graus uit. Maar ja, hoe weet je of een twitteraar gekscherend dreigt, of echt een aanslag aan het voorbereiden is?
Het bericht dat Brussen retweette zou waarschijnlijk niet door de keuring van @doodsbedreiging zijn gekomen. Daar zijn namelijk een aantal criteria aan verbonden “Allereerst moet er echt iemand genoemd worden die bedreigd wordt. Dat kan een persoon zijn, maar ook een object of een organisatie, zoals een school of een gemeentehuis”, aldus Graus. “Daarnaast moet er een actief werkwoord inzitten: ‘ik ga x of y opblazen’ bijvoorbeeld.”
Graus en Van der Meer kijken ook altijd naar de andere berichten die een dreigtwitteraar heeft geplaatst in de dagen ervoor. “Vaak is het één dreigtweet, temidden van doodnormale twitterberichten. In zo’n geval is een persoon meer op zoek naar aandacht en het shockeffect, maar niet van plan zijn dreigement echt uit te voeren.” Er wordt bijvoorbeeld regelmatig gedreigd met het in de fik steken van een school, maar tot op de dag van vandaag is nog geen enkel twitterdreigement van die strekking ook daadwerkelijk uitgevoerd.
Ongeveer tien dreigementen per dag
Na tweeënhalf jaar hebben een kleine zesduizend tweets aan de eisen voldaan. Iedere dag lopen “tientallen complexe zoekopdrachten” automatisch op TweetDeck. Er wordt gezocht naar specifieke personen, bekende politici bijvoorbeeld, in combinatie met wapens. “Maar we zoeken ook op ‘school’, ‘gemeentehuis’ en ‘jeugdzorg’”, zegt Graus.
Gemiddeld leiden die zoekopdrachten naar tien geretweete dreigementen per dag, maar het kan nogal fluctueren. Graus: “In de zomervakantie, en ook in andere schoolvakanties, is het een stuk stiller, qua doodsbedreigingen, terwijl er met slecht weer juist meer mensen met hun telefoon bezig zijn.”
“Leiden heeft overgereageerd”
Ook zijn er nogal wat na-apers, de zogenaamde copy cats. Zodra er een dreigement aan het adres van een school veelvuldig in het nieuws komt, zie je op Twitter veel vergelijkbare dreigementen opkomen. “Al is het nu na Leiden verdacht stil”, zegt Graus. “Het lijkt alsof jongeren elkaar waarschuwen dat ze geen dreigtweets moeten plaatsen, omdat ze heel serieus genomen worden.”
Misschien te serieus? Volgens Graus niet: “Je kunt nooit iets te serieus nemen, maar je kunt wel wat planmatiger beleid maken. In Apeldoorn pakken ze bijvoorbeeld dreigtwitteraars op en zetten ze die een dag of een nacht vast, maar ze sluiten de scholen niet. Dat lijkt op een gecoördineerd beleid, terwijl in Leiden is overgereageerd.”
Voor de lol
Het twitteraccount heeft bijna 2500 volgers. Vele van hen doen dat voor de lol, omdat ze de dreigtweets geestig vinden. “Maar ze lachen niet alleen”, volgens Graus, “veel mensen die ons fanatiek volgen helpen ook met het opsporen van dreigtwitteraars.” Zelf zien Graus en Van der Meer ook wel eens berichten voorbijkomen waar om gelachen kan worden. “Soms zie je heel duidelijk dat iets als grap is bedoeld en ook grappig is. Ondanks dat het dan niet aan onze criteria voldoet, retweeten we het toch, voor de lol.”
Sommige dreigtweets zitten vol taalfouten of zijn – doordat ze in straattaal zijn geformuleerd – moeilijk te begrijpen. Vooral die tweets kunnen grappig gevonden worden. “Al neemt het aantal dreigtweets in straattaal wel af de laatste jaren”, zegt Graus. “Voorheen leverden zoekwoorden als ‘Fittie’ (ruzie) of ‘Pipa’ (geweer) wel hits op, maar tegenwoordig wordt er weer gewoon met kanker gescholden.” Daar zit wel eens een tweet tussen die de mondhoekjes omhoog brengt.
Het andere uiterste, de echt ernstige dreigementen, zijn van een andere orde. Dat zijn volgens Graus de dreigtweets die aan een specifiek persoon zijn gericht: “Een jongen die een meisje bedreigt met een hamer te bewerken, dat soort berichten zijn echt gevaarlijk, maar die komen vaak juist niet in het nieuws.”
In Bangladesh zijn bij het instorten van een gebouw ruim 400 mensen omgekomen. Verder heeft de weduwe van de overleden Boston-verdacht gevraagd om het lichaam van haar man vrij te geven. En ondanks een 2-0 nederlaag in Madrid heeft Borussia Dortmund de finale van de Champions League gehaald.
"COFFEE SHOP BOMB KILLS 27 PEOPLE IN IRAQ"
Tekst: Ties Joosten / 01 mei – 12:00
Duizenden politieagenten gingen van deur naar deur, honderden sluipschutters lagen op de daken, tientallen mediahelikopters legden de jacht op de verdachte van de aanslagen tijdens de marathon van Boston minutieus vast. Ruim 24 uur lang beheerste deze groots opgezette manhunt de internationale media, voor al het andere nieuws was slechts ruimte in de ticker – de nieuwsflitsenbalk onderaan het televisiescherm. Terwijl de verdachte van de bomaanslag langzaam wordt ingesloten verschijnt in die ticker heel eventjes het volgende bericht: “Coffee shop bomb kills 27 people in Iraq.”
Natuurlijk is het flauw om ‘Boston’ in het licht van Iraakse aanslagen te relativeren. De marathonaanslagen wekken juist de aandacht omdat Amerika geen land in een (bijna-)burgeroorlog is, de laatste keer dat een grote aanslag op Amerikaanse bodem plaatsvond leverde dat de wereld twee oorlogen op en de jacht op de twee verdachten was één van de meest mediagenieke gebeurtenissen van de afgelopen jaren. Daarnaast hebben de nabestaanden en slachtoffers van de ‘Boston bombings’ weinig aan de wetenschap dat aan de andere kant van de wereld mensen bij een soortgelijke aanslag het leven lieten.
Wanneer je de twee aanslagen echter in grotere context zet is er wel degelijk een interessant verhaal te vertellen. Zo brengt onderzoeksbureau Vision of Humanity ieder jaar de Global Terrorism Index uit, waarin de impact van terreur op de samenleving in 158 landen wordt weergegeven. Daaruit blijkt dat terreur nergens ter wereld zoveel voorkomt als in Irak. Sinds de Amerikaans-Britse inval in maart 2003 is het terreurgeweld daar geëxplodeerd. In 2002 werden nog slechts zes aanslagen gepleegd, in 2011 waren dat er 1228. Van alle terreurslachtoffers die tussen 2002 en 2011 wereldwijd vielen was een derde Irakees. In 2002 stond het land nog op een 28e plaats op de GTI-lijst, sinds 2004 voert het de lijst aan.
Ondertussen is Noord-Amerika de meest terreurluwe regio ter wereld. Zelfs in West-Europa heb je negentien keer meer kans om het slachtoffer te worden van terrorisme dan in Noord-Amerika. In 2002 voerde Amerika de GTI-lijst juist aan, vanwege de aanslagen op het World Trade Center een jaar eerder. Sindsdien nam de impact van terreur op de Amerikaanse samenleving steeds af, waardoor het land nu op de 41e plaats staat. Hoewel de spectaculaire manhunt anders deed vermoeden, is Amerika dus één van de veiligste landen ter wereld.
De in Spanje verblijvende Nederlander die mogelijk achter de cyberaanvallen van enkele weken geleden zit wordt binnen tien dagen uitgeleverd. De Nederlandse jongen die achter de dreiging in Leiden zat heeft op zijn beurt toegegeven dat het bericht dat hij op 4chan plaatste een “onbezonnen actie” was. En de eerste demonstrant in Amsterdam is inmiddels gespot.
BEZUINIGINGEN AIVD IN HISTORISCH PERSPECTIEF
Tekst: Steeph, via Sargasso / 29 apr – 12:00
Ronald Plasterk kondigde bezuinigingen op de AIVD aan. De veiligheid van Nederland zou daardoor in gevaar komen, roept hij zelf en vele anderen met hem.
Maar hoe staan deze voorgenomen bezuinigingen in historische perspectief? We hebben de jaarverslagen er even bij gepakt en dit overzicht gemaakt:
De laatste rode balk geeft aan waar de AIVD in 2018 zou moeten uitkomen. Dat is dus ongeveer op het niveau van 8 jaar geleden.
De AIVD heeft in haar laatste jaarverslag ook een overzicht opgenomen waarin staat welke grote gebeurtenissen invloed hadden op de budgettaire ontwikkeling (pagina 67).
Veiligheid laat zich moeilijk meten en effectiviteit van een veiligheidsinstantie al helemaal. Maar twee vragen springen naar voren. Ten eerste of het met het extra budget in 2012 nou veel veiliger is geworden dan in 2005 (en of terugval kwaad kan). En ten tweede of een vervijfvoudiging van het budget in 20 jaar te rechtvaardigen is of meer toe te schrijven is aan politiek opportunisme.
En verder nog een kritische noot met betrekking tot de zogenaamde directe relatie tussen uitgaven voor veiligheid en veiligheid. Die is er niet, hoe hard iedereen dat ook roept. Primair is onze veiligheid afhankelijk van de hoeveelheid boze krachten hier en elders. Een veiligheidsmachine kan hooguit de scherpe kantjes er vanaf halen en af en toe een incident voorkomen.
We hebben mogelijk veel meer invloed op onze eigen veiligheid door zaken als ontwikkelingssamenwerking, militaire interventies en kortzichtig egoïstisch economisch beleid.
“Een inschattingsfout”, zo noemt voorzitter van het inhuldigingscomité het Koningslied dat begin vorige week werd afgefakkeld. De Volkskrant plaatst vandaag een groot interview met wetenschapsfraudeur Diederik Stapel uit The New York Times, waarin de voormalig professor uitlegt hoe hij zijn massafraude pleegde. En in Praag is een explosie geweest. Oorzaak is nog onbekend.
AMSTERDAM IS ER KLAAR VOOR
Tekst: Redactie / 29 apr – 11.30
Sinds het moment dat koningin Beatrix haar aftreden eind januari bekendmaakte, zijn in Amsterdam zo’n honderd ambtenaren druk bezig met de kroningsdag van morgen. Voornaamste doel: deze veilig en ordelijk te laten verlopen, zonder afbreuk te doen aan de feestelijkheid die zo’n dag meebrengt. De Volkskrant meldt vandaag dat de stad 22 zeer gedetailleerde scenario’s heeft klaarliggen, om verrassingen te voorkomen.
Wanneer is de balwerper van een hondenbezitter een wapen? Of wat te doen als een vastgeketende activist, die de route blokkeert? Een zelfverbranding wordt onwaarschijnlijk geacht, maar wie lost dat op? Dat soort vragen zijn de afgelopen maanden tot in detail besproken door de vierhoek van gemeente, jusitite, politie en de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding. (De brandweer, trouwens.)
Mocht er onverhoopt toch iets mis gaan dan is burgemeester Eberhard van der Laan van Amsterdam snel bereikbaar om de veiligheid te handhaven. Tijdens zijn officiële verplichtingen in de Nieuwe Kerk wordt Van der Laan van Amsterdam vervangen door zijn ambtsgenoot uit Amstelveen, Jan van Zanen. Maar hij houdt z’n telefoon aan – op de trilstand.
De beveiliging in cijfers
98 beveiligingscamera's; 10.000 agenten; 21 kilometer aan hekwerk; 2 politiehelikopters;
15 openbare EHBO-posten. Daar werken op het hoogtepunt 150 EHBO'ers; 400 ambulancebroeders; 4 medische medewerkers van defensie; 165 medewerkers van de brandweer bemannen de meldkamer, kazernes en bepaalde locaties; 45 mensen van de Reddingsbrigade.
Waardeer dit artikel!
Dit artikel las je gratis. Vond je het de moeite waard? Dan kun je jouw waardering laten zien door de auteur een kleine bijdrage te geven. Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand te houden.