De maatschappij verandert en de zorg verandert mee

Minister Schippers van VWS benoemt drie concrete doelen voor eHealth. Zeer ambitieus. Secretaris-Generaal Leon van Halder legt in Zeist uit hoe we samen deze sprong naar voren zouden moeten maken.

Minister Schippers van VWS kondigt op 10 oktober 2014 aan dat zij de organisaties Nivel en Nictiz zal vragen om onderzoek te doen naar de stand van zaken rondom de drie specifieke doelstellingen voor 2019. Deze doelstellingen zijn:

– Van de chronisch zieken heeft 80 procent direct toegang tot bepaalde medische gegevens, waaronder medicatie-informatie, vitale functies en testuitslagen, en kan deze desgewenst gebruiken in mobiele apps of internetapplicaties. Van de overige Nederlanders betreft dit 40 procent.

– Van de chronisch zieken (diabetes, COPD) en kwetsbare ouderen kan 75 procent, die dit wil en hiertoe in staat is, binnen 5 jaar zelfstandig metingen uitvoeren, veelal in combinatie met gegevensmonitoring op afstand door de zorgverlener.

– Binnen vijf jaar heeft iedereen die zorg en ondersteuning thuis ontvangt de mogelijkheid om – desgewenst – via een beeldscherm 24 uur per dag met een zorgverlener te communiceren. Naast beeldschermzorg wordt hierbij ook domotica ingezet. Dit draagt eraan bij dat mensen langer veilig thuis kunnen wonen.

Congres Mobile Health (en eHealth).

Op deze 10e oktober 2014 sluit Leon van Halder in zijn speech aan bij genoemde doelstellingen. Het betreft het drukbezochte jaarlijkse congres over Mobile Health (en eHealth) in Zeist. Leon van Halder is Secretaris Generaal bij het Ministerie van VWS. 'Leon is altijd een groot pleitbezorger van eHealth geweest en heeft nog altijd eHealth in portefeuille', aldus de introductie door Bijzonder Hoogleraar Telemedicine van het AMC, Leonard Witkamp. Deze Witkamp kan het weten, want hij geldt als lichtend voorbeeld  met zijn succesvolle eHealth bedrijf Ksyos.

Definities

Wat is eHealth en mHealth? De Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (RVZ 2002) hanteert de volgende definitie: eHealth is het gebruik van nieuwe informatie- en communicatietechnologieën, en met name internettechnologie, om gezondheid en gezondheidszorg te ondersteunen of te verbeteren. Middels nieuwe technologieën en vormen van zorg zal eHealth een bijdrage leveren aan kwaliteitsverbetering en doelmatigheid van preventie en zorgtrajecten. eHealth kan daarbij een op zichzelf staand traject zijn, maar is even zozeer van belang als het gaat om de integratie en stroomlijning van bestaande zorgtrajecten. eHealth biedt daarbij de patiënt meer mogelijkheden om zicht en invloed te krijgen op zijn eigen zorgtraject.

Elders staat over MHealth geschreven dat dit is gefocust op zorg via mobiele apparaten zoals: smartphones, stappentellers, gps, etc… mHealth is meer persoonlijk en kan ook een grote rol spelen in de gezondheidszorg voor ontwikkelingslanden.

Uitdagingen

Leon van Halder: 'Voor ons zijn er als Ministerie van VWS enkele grote uitdagingen voor de komende jaren. Vorig jaar stond ik hier ook', aldus Van Halder 'en toen deelde ik de gedachte om eHealth en mobile Health toe te passen als belangrijke bijdrage tot doelmatigheid in de zorg. Mobile Health en eHealth zijn echter meer dan dat. Het is een bijdrage aan mensgerichte, warme zorg. Het vraagt heel veel van de zorgverlener om die omslag te maken. Het vraagt ook heel veel van uw patiënt. Maar zelfregie heeft wel de toekomst. Nog onlangs liet de NOS zien dat Nederland internationaal de lead heeft in ICT in de sector. Het NICTIZ rapport zal dat ook aantonen. De maatschappij verandert en de zorg verandert mee. We hebben te maken met toename van vergrijzing. Van nu nog 4 miljoen gaan we naar 7 miljoen chronisch zieken. Curatieve en langdurige zorg zijn eigenlijk niet meer uit elkaar te halen. De burger wil steeds meer en langer thuis wonen. De zorg rond de burger moet goed worden georganiseerd en vooral in de buurt ruimte krijgen.'

Hart van de zorg

Innovatie, eHealth en mobile Health doen we er niet meer even bij…. Het is het hart van de zorg. Hoe gaan we dat u neerzetten als ministerie? Hoe maken we de vlucht naar voren? Door op te schalen en te implementeren, want daarmee wordt de zorg beter. Samen verantwoordelijkheid nemen. We hebben ons drie enorm ambitieuze doelen gesteld. Daarmee baren we opzien in het buitenland. Binnen vijf jaar moet 80 procent van de chronisch zieken toegang hebben tot het eigen medisch dossier. Binnen vijf jaar moet 75 procent zelf metingen thuis kunnen verrichten. Binnen vijf jaar moet iedereen thuis 24/7 over beeldschermzorg kunnen beschikken. Zeker, dit zijn stevige doelstellingen. Alle partijen hebben zich hier achter gesteld. Verzekeraars, patiënten en professionals. Je ziet dat er nu heel veel gebeurt. Het UMC Utrecht meldt dat 320.000 patiënten online toegang krijgen tot hun dossier.

Standaardisatie cruciaal

We moeten nog verder kwaliteit verder verbeteren door standaardisatie, aldus Leon van Halder. Standaardisatie is essentieel voor de volgende grote stappen. Nog teveel zie je dat systemen niet met elkaar communiceren en ICT uitwisseling moeilijk is. Er is een Landelijk Informatieberaad opgericht voor betere afspraken op dat terrein. Bedoeling is dat de standaard ook in de behandelrichtlijn komt.

Bekostiging anders

De bekostiging van eHealth vormt nog te vaak een belemmering. Nu is het nog een aanvulling op de gangbare zorg. Iets extra's. Zorg wordt daarmee juist duurder. eHealth moet gewoon onderdeel van de zorg worden. Hoe haal je de perverse prikkels uit het systeem? Huisartsen kunnen vanaf 1 januari 2015 een innovatieafspraak maken met de zorgverzekeraar. eHealth als onderdeel van het primaire zorgproces. Dat betekent dat als experimenten geslaagd zijn er ook faciliteiten moeten ontstaan. Dat vraagt 'doorzettingsmacht'. Als eHealth werkt, snel opschalen en implementeren! Veel experimenten lukken nu niet door gebrek aan financiering. Tenslotte vraagt implementatie stevige ondersteuning. Best practices leren herkennen. Succes delen. Er wordt nog als eens gevraagd of VWS de leiding wil nemen. We moeten toch vooral samen stappen zetten.

De patiënt

Het blijkt nog steeds een grote stap naar de patiënt. Hoe betrekken we die hierbij? Het is essentieel voor de veiligheid om maar eens iets te noemen. Alle informatie moet bij de patiënt samen komen. De patiënt  moet ook zelf naar keuze inzage kunnen geven aan dr. A, dr. B enzovoorts. Dat is een cultuuromslag.  Zorgverleners willen wel, maar moeten gesteund worden via opleiding, voldoende tijd etc.. De verzekeraar heeft hierin een belangrijke rol. Het gezamenlijk inkopen (preconcurrentieel) bevordert deze vormen van open innovatie.

Mijn gekozen waardering € -