De Winterspelen van 1936 in Garmisch-Partenkirchen vormden de generale repetitie voor de Zomerspelen in Berlijn dat jaar – de zogenaamde Nazi-Spelen. De wintereditie wordt in alle terugblikken over sport en politiek alleen altijd over het hoofd gezien.
Onterecht, want deze Winterspelen openden een nieuw hoofdstuk in de geschiedenis van dit evenement. Chamonix en St. Moritz gebruikten de edities van 1924 en 1928 vooral voor commerciële doeleinden, om meer aandacht te trekken op de markt van het wintertoerisme. Dat stelde allemaal niets voor bij de editie 1936.
Propaganda
Voor de eerste keer waren er grootschalige investeringen in de infrastructuur van de gaststad van de Winterspelen met het idee om voor een lange periode structurele verbeteringen aan te brengen. De oorlog gooide drie jaar later Garmisch-Partenkirchen ver terug in de concurrentiestrijd, maar dat terzijde. Dat wist in 1936 nog niemand.
Ook dienden de Winterspelen een propagandistisch doel om het Duitsland van Hitler aan de wereld te verkopen. Het land moest er daarom perfect bij liggen. Zo schreef Het Vaderland op 7 februari 1934 dat het treinstation in Garmisch-Partenkirchen werd verbouwd, inclusief een perron van drie kilometer lang! De kosten hiervoor werden geraamd op 700.000 RM. Onduidelijk is of dit bedrag is meegeteld in de uiteindelijke slotsom – waarschijnlijk niet.
Het Nieuwsblad van het Noorden somde op 2 juli 1936 ‘enkele interessante cijfers’ op over die uiteindelijke kosten van Garmisch-Partenkirchen. ‘Voor de skisport zijn 426.000 RM uitgegeven, voor het bobben 238.100 RM, voor het schaatsenrijden 593.500 RM (incl. ijshockey en kunstrijden), voor de organisatie 1.100.000 RM, voor de propaganda 37.000 RM’
Thans echter mag al wel als vast staande beschouwd worden dat deze IVe Olympische Winterspelen best geslaagd zijn en een uitstekende propaganda beteekenen voor Berlijn.
Bij elkaar was er 2.615.000 RM uitgegeven, tegen 2.415.000 RM aan uitgaven, ‘zoodat er dus nog 200.000 R.M. tekort op de Winterspelen is geweest. Dit bedrag wordt door het Rijk gedekt.’
Het werkte, want op 26 februari 1936 was een krant als De Sumatra Post lovend over de organisatie: ‘Thans echter mag al wel als vast staande beschouwd worden dat deze IVe Olympische Winterspelen best geslaagd zijn en een uitstekende propaganda beteekenen voor Berlijn.’
Propaganda mag wat kosten, net als een treinperron.
