De PVV stemt voortdurend tegen de levering van bijvoorbeeld F-16’s aan Oekraïne, terwijl deze cruciaal zijn om onder andere Iraanse drones (die ook op 13 april Israël aanvielen) te neutraliseren. Als Oekraïne deze Iraanse drones niet kan neutraliseren, ontstaat er een verhoogd risico op een massale vluchtelingenstroom uit Oekraïne. Dat lijkt allesbehalve wat de PVV voor ogen heeft, toch?
Piepend asielsysteem
De PVV won de verkiezingen met een verpletterende overwinning in november 2023. Het signaal van de kiezer was duidelijk: Nederland wilde een strenger immigratiebeleid. Tegelijkertijd heeft de PVV in haar verkiezingsprogramma staan dat ze alle militaire hulp aan Oekraïne willen afbreken. Maar zonder voldoende westerse wapenleveranties aan Oekraïne, zullen ook grote Oekraïense steden zoals Dnipro en Charkiv op den duur onbewoonbaar worden. Voor alle duidelijkheid: Oekraïne is het grootste land dat in zijn geheel in Europa ligt. Oekraïne is groter dan de Benelux, Duitsland en Tsjechië samen. Charkiv had bij het uitbreken van de oorlog in 2022 bijna anderhalf miljoen inwoners, dat is twee keer zoveel als Amsterdam. Dnipro had bij het uitbreken van de oorlog ongeveer een miljoen inwoners, twee keer zoveel bewoners als in Rotterdam. Toen in 2015 vanuit Syrië vele vluchtelingen naar Europa kwamen, piepte en kraakte het Europese asielsysteem. Maak je maar geen illusies, als Oost-Oekraïne onbewoonbaar wordt dan zal die opvangcrisis in het niet vallen met wat ons dan staan te wachten uit Oekraïne.
Kiezers serieus nemen?
Je gaat hierdoor bijna denken dat de PVV bewust het migratievraagstuk niet wil oplossen, zodat we maar over migratie blijven praten. Maar dat zou echt het toppunt van politiek cynisme zijn. De PVV zegt er voor de gewone Nederlanders te zijn, en dan zouden ze de zorgen van haar kiezers serieus moeten nemen, toch?
Schadelijke neveneffecten
De vraag is echter of de PVV wel heeft stilgestaan bij de neveneffecten van haar voorgenomen beleid. Door Oekraïne essentiële wapensteun te ontzeggen, zoals patriotsystemen en F-16’s, zou PVV niet alleen de Oekraïense, maar ook de Israëlische veiligheidsbelangen schaden. Israël maakt net als Oekraïne gebruik van westerse wapensystemen. Op dit moment kan Iran vrij-uit haar drones in Oekraïne testen en perfectioneren, zodat ze vervolgens in Israël de luchtverdedigingssystemen kunnen ondermijnen. Dan kunnen ze Israël veel meer schade toebrengen dan ze deden op 13 april. Geert Wilders stelde dat “als Israël valt wij de volgende zijn. Realiseerde hij dat ook maar wanneer het gaat om Oekraïne tegenover Rusland. Gezien de onvoorwaardelijke steun die Geert Wilders op 13 april aan Israël uitsprak, lijkt het erop dat de PVV nooit bij de negatieve neveneffecten van haar beleid heeft stilgestaan: het schaden van de Israëlische veiligheidsbelangen en het aanwakkeren van migratie vanuit Oekraïne.
Maar zelfs als de PVV uiteindelijk onwillig zou instemmen met wapensteun aan Oekraïne, dan is er nog een probleem. PVV-Defensiewoordvoerder, Joeri Pool, stelde in zijn maidenspeech begin dit jaar dat ‘de Nederlandse regering Rusland voortdurend provoceert’. Pool verwees hierbij naar de onvoorwaardelijke steun aan Oekraïne. Met dergelijke uitspraken blijf je het Russische belang dienen.
Desinformatie verkondigen
Wellicht is dat schadelijker dan de tegen de wapensteun stemmen. Het doel van Russische propaganda is namelijk om ons aan alles te laten twijfelen, zelfs aan onomstotelijk vastgestelde feiten. Dat kan leiden tot een post-truth tijdperk, een risico dat verder reikt dan de militaire blufpoker van Rusland tegenover de NAVO. De PVV werkt hier (misschien onbedoeld?) maar al te graag aan mee. Desinformatie is onderdeel van de Russische hybride oorlogsvoering tegen ons. Je kan niet wegkijken als VVD, BBB en NSC pal achter Oekraïne staan, dat PVV-Kamerleden (waarmee je een regering probeert te vormen) Russische propaganda lopen te verkondigen. Daarom zouden VVD, BBB en NSC de steun aan Oekraïne niet onderhandelbaar moeten maken, zowel in stemgedrag als in retoriek.
Kostenplaatje
Oké. Als morele argumenten niet overtuigend genoeg zijn voor je om Oekraïne te steunen, laten we dan kijken naar het kostenplaatje. Dat spreekt boekdelen. Staatssecretaris Eric van der Burg stelde dat er nu 77 duizend Oekraïense vluchtelingen in Nederland zijn en dat dit ons 2,3 miljard per jaar kost. Stelt u zich eens voor dat heel Oost-Oekraïne onbewoonbaar wordt vanwege tapijtbombardementen en dat het energienetwerk in Oekraïne onherstelbaar wordt beschadigd. In dat scenario zou de Europese Unie 7 tot 15 miljoen Oekraïners moeten opvangen. Nederland kan dan een toename van een factor 3 tot 4 verwachten aan Oekraïense vluchtelingen. Als de kosten hetzelfde blijven, betekent dat de Oekraïense vluchtelingen in Nederland niet 2, maar 7 miljard per jaar zullen kosten. De totale steun aan Oekraïne op dit moment is 2,5 miljard. Het steunen van Oekraïne is dus veruit goedkoper, dan geen steun verlenen. Maar eigenlijk zou het helemaal niet om het kostenplaatje moeten gaan: humanitaire argumenten zouden altijd de doorslag moeten geven.
Incompetent
De vraag is of de PVV überhaupt geschikt is voor regeringsverantwoordelijkheid? Ten eerste vanwege haar onvermogen om de verstrekkende gevolgen van haar standpunten in te zien. En ten tweede vanwege haar neiging om kiezers slechts met goedkope populistische retoriek naar de mond te praten. Dit benadrukt eens te meer dat de onderhandelende partijen VVD, NSC en BBB de steun aan Oekraïne – zowel militair als in retoriek – ononderhandelbaar moeten maken. Een partij die blind blijft voor de catastrofale neveneffecten van haar eigen beleid, toont zich incompetent en ongeschikt voor regeringsdeelname.
Hidde Bouwmeester
Historicus, gespecialiseerd in Oost-Europa, schrijft op zijn website over geschiedenis en Oost-Europa en werkt met donatiemodellen.
