Kijken zij op ons neer of kijken wij juist tegen hen op? In het atrium van Instituut Beeld en Geluid in Hilversum zijn de sterren van de ‘Nederlandsche’ omroepgeschiedenis vereeuwigd op een immens grote glazen wand.
Wij zien onder andere Koos Postema en Sonja Barend die ooit voor ons de actualiteit en wat leefde in de blanke samenleving vertaalden in indringende gesprekken waar voor het eerst camera’s bij waren. Heel Nederland, een gekleurde enkeling uit de Overzeese Gebiedsdelen, zat gekluisterd aan de buis.
Er waren maar twee netten dus waren Koos en Sonja verzekerd van een miljoenenpubliek. Onwetend en onschuldig namen zij ook genoegen met een bescheiden salaris en een goed pensioen. De tijd van mysterieuze en anonieme veelverdieners als ‘Presentator 1’ en ‘Presentator 2’ was nog ver weg.
Zeiknat
Wij zien ook de gezichten van beeldbepalende mensen achter de camera. Zoals dat van Bob Rooyens. Hij schreef omroepgeschiedenis met zijn werk als regisseur en tovenaar van de chromakey. Hij regisseerde Moef Ga Ga, het eerste popmuziek-programma op de Nederlandse televisie, waarvan de Batman-aflevering zelfs in het depot van het Stedelijk Museum te Amsterdam belandde.
‘Duizelingwekkend’ werden de trucages en het tempo van beeldwisselingen indertijd genoemd. Je werd er bijkans stoned van als je op de bank met je vader en moeder zat te kijken. Nu is het ensemble van beeld en geluid een aardige variant op een willekeurige New Age- en meditatie-DVD. De jeugd van nu kent Moef Ga Ga alleen nog maar als de gelijknamige discotheek in het Spaanse Lloret de Mar waar geldt ‘trek niet je beste kloffie aan, want je wordt zeiknat.’
De schuld van Mies
Nu is er op de Hillywoodse ‘wall of fame’ nog plaats te over voor de gezichten van de televisie grootheden anno 21e eeuw. Maar wie schrijft er nu omroepgeschiedenis?
Blijven we dan in Nederland of wordt het Steve Jobs, Marc Zuckerberg of Rupert Murdoch? Mag de eregalerij eindelijk ook eens een spiegel van onze samenleving worden? Of laten we de boel de boel, opdat de onderwijzer op schoolreis in Hilversum onze kinderen kan vertellen: “Kijk Achmed, Fatima, Khuzaymah, Badr en Truusje. Deze mensen maakten televisie met echte journalis…”
Voor hij zijn zin kan afmaken is het groepje al ‘Whatsappend’ gevlogen. Meester Jan slaakt een diepe zucht en kijkt nog eens naar de gezichten op de glazen wand. “Het is allemaal de schuld van Mies Bouwman met Open Het Dorp. Open Nederland zal je bedoelen!”
Tekst en beeld: Ruud van Gessel
