De uitvinding van de moderne tijd, een halve eeuw geleden

Precies op 9 december 1968 vond een demonstratie plaats van een compleet computersysteem genaamd de oN-Line System (NLS). Het was georganiseerd door het Augmentation Research Center in het instituut voor Elektrische en Elektronische ingenieurs tijdens de Computer Societys gezamenlijke herfst computer conferentie in San Francisco.

Douglas Engelbart demonstreerde in 90 minuten veel fundamentele elementen van de huidige manier van omgang met computers: windows, hypertext, grafische toepassingen, efficiënte navigatie en commando invoer, video conferenties, de muis, tekstverwerker, bestands-transport en hyperlinken, versie-controle en een real-time meerpersoons tekstverwerker. Dit was de allereerste keer dat deze toepassingen door het publiek gezien konden worden, en alles was in een enkel systeem gestopt.
Het gevolg van deze demonstratie was dat Xerox PARC in de vroege jaren zeventig vergelijkbare toepassingen ging bouwen. Ook de Apple MacIntosh en Microsoft Windows zijn een direct gevolg van de demo.

Veel van Engelbart’s uitvindingen waren afkomstig van de onderzoekscultuur in de Tweede Wereldoorlog en vroege Koude Oorlog. Vannevar Bush beschreef in ‘As We May Think’ een manier om technologie op een manier toe te passen die positieve uitwerkingen op de samenleving zou hebben.

Effectiever
Engelbart zag hoe technologie soms misbruikt werd, zoals in de landbouw waar grond uitgeput raakte door verkeerd gebruik en de ecologische balans verstoord werd. Computers konden wellicht helpen om zulke verstoringen te bestuderen.
“For me, a workstation is the portal into a person’s “Augmented Knowledge Workshop” — the place in which he finds the data and tools with which he does his knowledge work, and through which he collaborates with similarly equipped workers. And further, I consider that the large system of concepts, skills, knowledge, methods, etc. on the human side of the workstation has to be taken into account, in a balanced way, when pursuing increased human effectiveness.”

Het Augmention Research Center (ARC) in het Stanford Research Institute bestond uit computer ingenieurs en programmeurs sinds de vroege jaren zestig. Het idee was om computers om te vormen van pure rekenmachines tot een gereedschap voor communicatie en informatieverwerking. Het idee van Vannevar Bush voor een Memex-machine werd in realiteit gebracht zodat een persoon zijn of haar intelligentie kon vergroten door de machine interactief te gebruiken.
Gedurende zes jaar was het project gefinancierd door NASA en ARPA – waarvan de directeur, Robert Taylor, het ARC en NLS overtuigde een publieke demonstratie te houden.

De officiële titel van de conferentie sessie was ‘A research center for augmenting human intellect’. Zo’n duizend (!) computer professionals waren aanwezig in het Civic Auditorium om de presentatie te zien, waaronder enkele pioniers zoals Alan Kay (Smalltalk), Andy van Dam (hypertext), Charles Irby (zou NLS’ hoofd architect worden) en Bob Sproull (graphics bible).

Staande ovatie
Voor de demo was een scherm geregeld van bijna zeven meter hoogte zodat iedereen kon zien wat Engelbart op z’n computer uitvoerde. Tijdens de demonstratie kon gecommuniceerd worden met Menlo Park waar een SDS-940 computer was aangesloten op een zelfde 1200 baud modem (supersnel voor die tijd) als in de zaal. Via een videoscherm kon men elkaar zien. Aan elke kant was een video schakelaar die bediend moest worden. Aan de Menlo kant bediende Stewart Brand de schakelaar. Brand zou later bekend worden met de Whole Earth Catalog, hij had Engelbart ook geadviseerd over de demo.

Op het videoscherm zag men dus hoe Douglas Engelbart over het scherm bewoog met de muis-pointer, hoe hij tekst vet maakte, vensters vergrootte, verschoof en verkleinde, en af en toe kwamen in kleine vensters ARC medewerkers helpen met tekst aanpassingen. Hierbij konden ze met elkaar praten en elkaar zien. Met een muisklik op een hyperlink werd dit idee gedemonstreerd.

Toen de demonstratie was afgelopen, kreeg Engelbart van het publiek een staande ovatie. Wie wilde kon in een aparte ruimte het oN-Line System van dichtbij zien.
Engelbart heeft zijn systeem niet meer; volgens zijn eigen filosofie moet elke aanpassing weer een verbetering van zichzelf zijn.

Excentrieke gek
Vóór de demonstratie dacht een groot deel van de computer gemeenschap dat Engelbart een wat excentrieke gek was. Toen hij klaar was, werd hij beschreven als ‘dealing lightning with both hands’. Vooral Van Dam, die zelf ook bezig was in die richting maar flink achterliep, onderwierp Engelbart aan een spervuur van vragen. Dit was het beste dat hij ooit had gezien. Later zei hij over de demonstratie dat terwijl iedereen ‘blown away’ was, er weinig op volgde. In ‘Reflections on a Half-Century of Hypertext’ ‘it sparked interest in a small vigorous research community but it didn’t have impact on the computer field as a whole’.

In de jaren zeventig ging een groot deel van het ARC team naar Xerox in het Palo Alto Research Center (PARC). Bill English zou de muis verder ontwikkelen en Kay object-georiënteerd programmeren (Smalltalk). Dit zou later Hypertalk beïnvloeden, van Apple.

Toen Steve Jobs de Xerox Alto zag, kopieerde hij dit idee naar zijn MacIntosh (maar met een enkele muis-knop). Dit werd weer het voorbeeld voor Microsoft Windows (dat meerdere knoppen voor de muis had).
Tijdens de dertigste verjaardag van de demo hield Stanford University een belangrijke conferentie om Engelbart en zijn ‘inwijding’ te herdenken en vieren. Zonder diens visie was er mogelijk geen World Wide Web. Tijdens de viering van de veertigste verjaardag werd de ‘mother of all demo’s’, zoals het door computerjournalist Steven Lely werd gedoopt een van de meest belangrijke demonstraties op het gebied van computers ooit’ genoemd.

https://dougengelbart.org/content/view/112/

Mijn gekozen waardering € -

Geboren in Nijmegen 1966, studeerde Pabo, Nederlandse Taal- & Letterkunde, Journalistiek, Applicatieprogrammeur, Geluidstechniek, Basgitaar, en Oldtimer Bromfietsen. Af en toe actief in de Freewheelers Cello Band, met een Tollycraft Adventurer of een Miller Marine 29. Heeft vrouw, hond en kat. https://machtsmisbruik.wordpress.com sinds 2012.