Digitaal detoxen in de Italiaanse alpen

Met een rugtas vol lichtgewicht kampeerspullen vertrokken we vorig voorjaar richting Milaan voor een back- to- basic expeditie in de Italiaanse Alpen. Het concept: vijf dagen detoxen van het gehaaste stadsleven om de verbinding te vinden met de natuur en met elkaar. Gewapend met een open mind gaven we ons over aan de mannen van Otro Elements, die ons na een warm welkom en een uitgebreide lunch in een gezellig bergrestaurant, via een prachtig bospad omhoog  leidden naar Alpe Selvaccia,  hun hoogstpersoonlijke healing mountain.

Slaapzak, rugzak, matje, bergschoenen klasse B, thermo ondergoed, biologisch afbreekbare zeep, zaklamp, waterfles, muts, zwembroek… We kregen een flinke paklijst toegestuurd met spullen die we nodig hadden voor de expeditie in de bergen. Gelukkig paste het allemaal prima in een middelgrote rugzak. Je moet het namelijk zelf de berg opdragen, dus less is more! Naast de broodnodige survivalspullen werd gevraagd om een goede fysieke conditie, een open mind, een flexibele houding en een goede dosis humor. In een notendop precies waar Otro Elements voor staat.

Uit de hand gelopen hobby
Otro Elements is een concept uit de koker van de Nederlandse huisarts en acupuncturist Raymond Landgraaf. Zeven jaar geleden vertrok hij met vrouw en kinderen naar Italië voor een sabbatical van vier maanden. Inmiddels wonen ze aan het sprookjesachtige Comomeer,  spreekt het hele gezin vloeiend Italiaans en is van terugkeren naar Nederland voorlopig geen sprake.  Raymond heeft in Italië zijn pek gevonden. Hij heeft er een missie en een droom: bouwen aan een veelzijdig back-to-nature retreat centre op hun eigen healing mountain  Alpe Selvaccia.
Het begon allemaal als een ‘uit de hand gelopen hobby’, vertelt Raymond als we na een wandeling door de bergen uitrusten rond het vuur. ‘Ik droom al sinds mijn achttiende van een ‘wilderness school ‘. Sinds ik letterlijk getroffen werd door de bliksem tijdens een barre expeditie in de bergen in Amerika, waar ik een jaar studeerde na de middelbare school. Een life changing ervaring!’ Vele reizen, diverse studies en bijscholingen en een halve huisartsencarrière later, was het eindelijk zover. In Italië vond Raymond de rust en de kans om zijn droom te verwezenlijken.

Aple Selvaccia: de ideale plek
Onder de naam Otro Elements, naar de vallei Val d’Otro, startte hij in 2013 met het organiseren van expedities. Raymond: ‘Inmiddels organiseren we er zo’n zeven per jaar voor diverse doelgroepen. Voor mannen, voor trainers, voor bedrijven, voor artsen, voor vaders en zonen, voor gemengde groepen en op aanvraag ook voor jongeren. De expedities zijn voor iedereen die de stress en hectiek van het stadse leven wil ontvluchten en de helende werking van de natuur wil ervaren. De expedities zijn back-to-basic, dus zonder luxe, zonder elektriciteit, zonder alcohol en zonder tablet en telefoon.’

Sinds kort zijn de expedities verhuisd van Val dÓtro naar Alpe Selvaccia. Raymond: ‘De berg stond te koop – zo gaat dat in Italië – en het was de ideale plek om zonder Italiaanse bureaucratie, onafhankelijk onze gang te gaan.’ Na enige twijfel – een berg kopen is immers niet niks – besloot hij ervoor te gaan. Want Alpe Selvaccia is magisch, ruig, weids en toch ook intiem. Twintig hectare heuvels, bos en weiland met drie prachtige oude berghutten en een adembenemend uitzicht over het indrukwekkende Monte Rosa-massief. Een kans, te mooi om te laten schieten…

In deze overweldigende setting doen wij mee aan een gemengde expeditie. Vijftien mannen en vrouwen, inclusief begeleiding. De groep is divers van samenstelling. De jongste is 28 jaar, de oudste 64. De begeleiding geeft richting maar is tegelijkertijd onderdeel van de groep. We slapen in stenen berghutten en een enkel stel in een tent. Douche en wc maken we zelf met hout, zijl en touwen. Maria verzorgt de maaltijden, met hulp van ons. Een sfeer van ‘samen doen’ overheerst. We werken samen, eten samen en ervaren samen. Tegelijkertijd is er een gevoel van vrijheid. Alles mag, niets moet. Wil je even rusten of tijd voor jezelf, dan kan dat ook. Waar het om gaat is dat iedereen bijdraagt. Dat we samen de berg – of eigenlijk de wereld- een beetje mooier achterlaten dan we haar aantroffen. De één hakt hout, de ander fixt een waterslang naar de douche, de volgende bouwt een muur om de moestuin. Er is altijd wel wat te doen in het kamp…

Een geweldig team
Raymond heeft in de loop der jaren in Italië een geweldig team om zich heen verzameld. Zij begeleiden in wisselende samenstelling de expedities. Tijdens onze reis worden we begeleid door een team van vier. Naast drijvende kracht Raymond, is local Giuseppe Enzio, alias Seppi, onmisbaar. Seppi is de meest hartstochtelijke berggids die wij ooit hebben ontmoet. Hij beklom de hoogte toppen ter wereld, overleefde sommige maar ternauwernood en wandelt desondanks onvermoeibaar enthousiast met ons door de bergen. Hij prijst één van onze groepsgenoten welgemeend als zij moeite heeft tijdens een hike omhoog. Want zoals Seppi benadrukt, is het voor iemand die ongetraind is minstens zo’n grote prestatie om deze berg te beklimmen als Everest voor een professional. Seppi is gedreven en relaxed tegelijkertijd. De wijze vader van de groep. Zijn belangrijkste levensles: ‘With good energy you can do everything‘.

Ook Sjef Roymans brengt als begeleider en coach wijsheid en levenservaring in de groep. Elke ochtend zet hij ons in de dag met een korte warming up sessie en een serie ademhalingsoefeningen. Sjef is de steun en toeverlaat van Raymond en begeleidt samen met hem bijna alle expedities van Otro Elements. De mannen ontmoetten elkaar toen Sjef een huisarts zocht in Italië en al snel ontstond er een vriendschap. Sjef gooide net als Raymond ook rigoureus het roer om toen hij in 2014 na een jarenlange carrière bij een internationale uitgeverij met zijn vrouw naar Italië verhuisde. Samen organiseren zij nu retraites op het gebied van persoonlijke groei en bewustwording vanuit hun Stichting Bisonte. Sjef: ‘Het is mijn ambitie om mensen te helpen op hun eigen pad en hun bewustzijn te verruimen. Een weg die ik zelf gegaan ben en waar Otro Elements zeker ook aan bijgedragen heeft.’

Jorn Vetter (28) is de jongste van het stel. Hij is de waard van Alpe Selvaccia, zorgt voor het terrein en helpt mee met de begeleiding van groepen. Hij ontdekte drie jaar geleden in zijn eigen zoektocht naar persoonlijke ontwikkeling de transformatieve kracht van natuur en avontuur. Sindsdien is hij gepassioneerd coach en begeleider met tomeloze energie en enthousiasme. Naast zijn werk voor Otro Elements organiseert hij met zijn organisatie Man in the box zijn eigen trainingen, expedities en reizen voor jongeren. Een aantal daarvan op Alpe Selvaccia.

Het leven vertraagt, de emoties komen los
Bijzonder om mee te maken is de voltrekking van het groepsproces. Vanaf de eerste tocht omhoog, naar het kamp op Alpe Selvaccia, is het proces van start. Het wonderlijke groepsproces waaruit we zoveel inspiratie en heling zullen ontvangen tijdens de expeditie. In het kamp op de berg lijkt de bewoonde wereld ver weg. Omgeven door de natuur raken persoonlijke processen in stroomversnelling. Terwijl het leven vertraagt, komen de emoties los. Zonder de afleidingen van het dagelijkse leven, zonder appjes, mails en telefoon, blijft de aandacht gemakkelijk in het hier en nu. We are all in it together. Samen, met elkaar.

Terwijl we werken aan het kamp – onkruid weghalen, hout sprokkelen, vuur maken – krijgen we de opdracht om met elkaar te praten over onze persoonlijke intentie voor deze reis. Wat is de focus voor de komende dagen? Waar wil je aan werken? Wat wil je loslaten of accepteren? In tweetallen bespreken we wat ons bezighoudt. De thema’s zijn zo divers als de deelnemers zelf. Zo leed Anouk (49) als kind onder een dominante moeder en wil ze graag haar eigen stem terugvinden. Willem heeft door een ernstige blessure altijd pijn in zijn rug en wil in het reine komen met die lichamelijke beperking. Anneke (39) wil haar kwetsbaarheid accepteren en beter leren om haar grenzen te bewaken. Meike (41) worstelt met woede voor haar ex die jaren een dubbelleven leidde met een andere vrouw. Bart (35) wil ‘gewoon’ genieten van de natuur en het leven met de elementen. Ieder heeft zijn of haar eigen verhaal, en alles mag er zijn. De toon is gezet voor de komende dagen.

Een toenemend gevoel van community
Elke dag zijn er groepsgesprekken rondom het vuur volgens het principe van de talking stick, oftewel de praatstok.  De praatstok is een ceremonieelgebruik dat afstamt van indianenstammen uit Noord-Amerika. Het werd gebruikt tijdens vergaderingen van stamoudsten en andersoortige besprekingen. Degene die de praatstok vasthoudt, heeft het recht om te praten. De rest het recht om te luisteren. De praatstok wordt doorgegeven zodat iedereen rustig zijn zegje kan doen zonder in de reden gevallen te worden. Een mooie manier om elkaar de tijd te geven om rustig te formuleren, om naar elkaar te luisteren en op de zaken te reflecteren.

Rode draad door alle activiteiten –  of we nu wandelen door de bergen of de afwas doen in ijskoud bergwater – is open, échte communicatie.  Oppervlakkigheden verliezen aan belang. Het doet er niet toe wat je aan hebt, wat voor werk je doet, hoe oud je bent of waar je vandaan komt. Na een paar dagen doet het er zelfs niet meer toe hoe ons haar zit of dat we niet helemaal fris meer ruiken. De gesprekken gaan over dromen en idealen, over obstakels in het leven en hoe we daarmee omgaan. Met een toenemend gevoel van community luisteren we naar elkaar, wisselen ervaringen uit en denken met elkaar mee. Terugkijkend voelde de reis als een warme deken. Vijf dagen lang waren we samen op kamp en hebben we elkaar gehoord, geholpen, aangemoedigd en getroost. Een detox voor de ziel.

Intense healing in de zweethut
Een super intense reiniging voor lichaam én ziel, is ook de sweat lodge ceremonie. Eveneens een gebruik van Amerikaanse native Indianen. Op dag drie komt Kristofer alias Two Feathers – een directe afstammeling van Lakota Indianen – met twee assistenten naar het kamp om de ceremonie te leiden. Kristofer begeleidt al jaren sweatlodge ceremonies, een traditie die hij leerde van zijn grootvader. Gezamenlijk maken we de sweatlodge in orde, een iglo-achtig bouwwerk van twijgen en doeken. We hakken hout, bouwen een vuur met stenen in het midden en luisteren naar de mythische verhalen van Kristofer over de traditie van sweat lodge ceremonies.

Bij zonsondergang nemen we plaats in de zweethut. Vrouwen eerst aan de ene zijde, de mannen daarna aan de andere zijde. In badkleding met een omslagdoek zitten we op het gras rondom de put waar de gloeiende stenen – representatief voor de helende krachten van de voorvaders en – moeders –  in vier rondes geplaatst worden. Als de stenen liggen en de zweethut is afgesloten, zingen we in het pikke donker uit volle borst Indiaanse liederen. Het is moeilijk uit te leggen wat de ceremonie met ons doet. Maar de hitte, het zweet, het gezamenlijk zingen, de verkoeling van moeder aarde… Het is een intense en bijzondere ervaring van healing en bevrijding.

Detox, reset en kickstart in één
De laatste ochtend staan we vroeg op en beklimmen voor dag en dauw in stilte een dichtbij zijnde bergtop om de zonsopgang te aanschouwen. Na het ontbijt doen we nog een rondje met de talking stick . We vertellen over de intentie waarmee we kwamen en hoe we terugkijken op de afgelopen dagen. Wat laten we achter op de berg en wat nemen we mee? Anouk heeft haar stem gevonden en neemt een zelf uitgegraven talking stick mee naar huis. Willem heeft in de zweethut een emotionele ervaring gehad en kijkt daardoor met andere ogen naar de pijn in zijn rug. Anneke heeft angsten overwonnen en is meer in haar kracht gekomen. Haar hele uitstraling is totaal anders dan een paar dagen geleden. En zo vertellen we allemaal ons verhaal. Er vloeien tranen, er wordt gelachen en er word gezongen. We hebben zoveel gedaan en beleefd. Waren het echt maar vijf dagen? Intens gelukkig en met een flinke set nieuwe lifetools, dalen we eensgezind de berg af. Helder van geest, opgeladen en geïnspireerd. Natuurlijk spreken we af voor een reünie. We voelen ons daadwerkelijk gedetoxed. Alsof we een reset hebben gekregen en een kickstart voor de rest van ons leven. Deze back-to-basic ervaring  gunnen we iedereen!

* De namen van de deelnemers zijn gefingeerd ivm privacy.

De Italiaanse Alpen
De Italiaanse Alpen liggen in noordwesten van het land en grenzen aan Oostenrijk, Zwitserland en Frankrijk. De hoogste bergen liggen in het westelijke gedeelte van de Italiaanse Alpen, waar ook de hoogste berg van de Alpen de Mont Blanc (met 4810 m) ligt. Het oostelijke deel van de Italiaanse Alpen heet de grillige Dolomieten. Het westelijke deel van de Italiaanse Alpen is uitermate geschikt  voor natuurliefhebbers en biedt een veelheid aan prachtige wandel- en fietstochten door het ruige berglandschap.

In de winter kun je in de Italiaanse Alpen alle vormen van wintersport beoefenen.
Naast prachtige bergtoppen bieden de Italiaanse Alpen ook sprookjesachtige meren zoals het Comomeer en het Lago Maggiore op de grens met Zwitserland. De Italiaanse Alpen liggen aan de zonnige zuidzijde van de Alpen. Dit betekent ’s zomers een heerlijk klimaat en ’s winters wintersporten met een strakblauwe lucht en heerlijk zonnetje. In de nabije omgeving van de Italiaanse Alpen zijn steden als Milaan en Turijn een bezoek waard zijn.

De Italiaanse Alpen zijn goed te bereiken met de auto. In de winter worden sneeuwkettingen aangeraden. Ook per trein is het gebied goed te bereikbaar. Vluchthavens in de buurt zijn Innsbruck (Oostenrijk), Milaan en Turijn.  (bron: alpen.nl)

Val dÓtro
Val d’Otro is de vallei van het Alagna-gebied en wordt omgeven door prachtige bergen met panoramische uitzichten die vaak alleen te voet bereikbaar zijn. De naam verwijst naar de rivier Otro die deze vallei doorkruist en die met een eenvoudige wandeling vanuit Alagna te bereiken is.

Val d’Otro bewaart de meest interessante oude nederzettingen van Valsesian Walser in het hele gebied waar hun stijl een blijvende indruk heeft achtergelaten. Alpe Follu is waarschijnlijk het eerste en bekendste weidegebied dat men tegenkomt in de weiden die verspreid liggen over de vallei.  De hoogste top in Val d’Otro is Corno Biano (Witte Hoorn) op 3320 meter met twee kleine gletsjers op de hellingen: de Otro-gletsjer die zijn naam te danken heeft aan de stroom die door de vallei en het Puio-sneeuwveld loopt.

Monte Rosa
De Monte Rosa (4634 meter) is een bergmassief op de grens tussen Zwitserland en Italië. De berg is geliefd bij klimmers. De noordflank ligt in Wallis (Zwitserland), de zuidelijke en oostelijke hellingen liggen in de Italiaanse regio’s Valle d’Aosta en Piëmont. Het Monte Rosa-massief is na het Mont Blanc-massief de hoogste berggroep van de Alpen.

In het Arpitaanse dialect van het Aostadal betekent Rosa ‘gletsjer’. De naam Monte Rosa betekent ‘Gletsjerberg’. Vanaf Alpe Selvaccia zijn bij mooi weer de witte toppen van de Monte Rosa goed zichtbaar.

Het Monte Rosa-massief is vanuit Alagna en Gressoney goed bereikbaar per lift. Komend vanaf de zuidzijde kun je overnachten in de hooggelegen Gnifetti- en Mantova hutten. Voor klimmers vanuit Zermatt en het Gornergratbahnstation Rotenboden is er de Monte Rosa-hut, die ongeveer  twee kilometer lager ligt dan de hoogste toppen. Het uitgangspunt voor beklimmingen van de 2500 meter hoge Monte Rosa-oostwand is Macugnaga (1327 m). Boven op de Signalkuppe / Punta Gnifetti, een van de hoogste toppen van het Monte Rosa-massief, ligt het hoogste berghotel van Europa: de Capanna Margherita.

Lakota Sweat Lodge Ceremonie
De Lakota Indianen zijn oorspronkelijke inwoners van de noordelijke vlaktes van Noord-Amerika. Ze zijn nauw verwant aan de Sioux Indianen. De Lakota Indianen hebben sterke culturele en spirituele banden en tradities. Deze worden van ouders op kinderen doorgegeven.  Een belangrijke traditie van de Lakota is de Sweat Lodge Ceremonie. Dit is een traditie waarbij mensen in een koepelvormige ’tent’ of lodge een sauna-achtige omgeving te ervaren. De lodge zelf is meestal een houten structuur van wilgen takken. Hete stenen worden vanuit het vuur in een gegraven put in het centrum van de lodge geplaatst. Water wordt periodiek over de roodgloeiende stenen gegoten om hete stoom te creëren. De zweetceremonie is bedoeld als spirituele hereniging met de voorvaderen en de aarde zelf. Het is een algehele mentale, fysieke en spirituele zuivering.   

Sinds kort zijn de expedities verhuisd van Val dÓtro naar Alpe Selvaccia. Raymond: ‘De berg stond te koop – zo gaat dat in Italië – en het was de ideale plek om zonder Italiaanse bureaucratie, onafhankelijk onze gang te gaan.’ Na enige twijfel – een berg kopen is immers niet niks – besloot hij ervoor te gaan. Want Alpe Selvaccia is magisch, ruig, weids en toch ook intiem. Twintig hectare heuvels, bos en weiland met drie prachtige oude berghutten en een adembenemend uitzicht over het indrukwekkende Monte Rosa-massief. Een kans, te mooi om te laten schieten… otro-elements.it 

 

Mijn gekozen waardering € -

De artikelen van Anne verschenen eerder in tijdschriften en kranten waaronder Fabulous Mama, Viva, Margriet, Linda en NRC Next. Anne is cultureel antropoloog en eigenaar van Uitgeverij 11