Donkere financiële wolken boven de Winterspelen van 1924

Voor dit onderzoek naar de historische ontwikkeling van de kosten van de Olympische Winterspelen zijn honderden artikelen doorgenomen, met name krantenartikelen uit de tijd zelf. Hiermee kan iedereen zien waarop onze gegevens zijn gebaseerd – voor alle 21 Winterspelen vanaf 1924 tot en met 2014. Het is meteen een aanmoediging voor mensen die zelf ook onderzoek willen doen, want bijna alle bronnen zijn digitaal beschikbaar.

Chamonix 1924

Dat het IOC pas met terugwerkende kracht de Winterspelen van 1924 officieel erkende als olympisch maakte de Franse organisatoren niets uit. Zij zagen het als een ideaal moment om Chamonix te verkopen als prachtig wintersportoord. Vooral de concurrentie in Zwitsersland werd met het sportevenement onder vuur genomen. Bij de eerste Winterspelen werd al nagedacht over citymarketing – om er maar eens een modern begrip tegenaan te gooien.

‘Chamonix zal dezen winter een kwaje concurrent voor de Zwitsersche wintersportplaatsen zijn,’ merkte het Algemeen Handelsblad op 10 december 1923 hierover op. ‘Eind Januari zullen er immers de wintersportwedstrijden van de VIIIe Olympiade gehouden worden.’

Vanwege het grote commerciële en nationale belang sloegen de Fransen elke vorm van samenwerking met de Zwitsers af. Dat er in Zwitserland aanzienlijk meer ervaring was met het organiseren van wintersportevenementen telde even niet. Het zal daarom wel een geldverslindend evenement worden, aldus de NRC op 12 december 1923.

De Zwitsers trokken de simpele conclusie dat zij daarom dan maar de Winterspelen van 1928 moesten organiseren. Als de Fransen reclame kunnen maken, kunnen wij het ook – aldus de boze Zwitsers. Met de eerste Winterspelen kreeg de onderlinge strijd tussen wintersportoorden een nieuwe dimensie.

Geen exacte bedragen

De organisatie- en voorbereidingskosten liepen hierdoor wel op, omdat de Fransen alles zelf moesten bedenken. Helaas wordt alleen nergens duidelijk om welke exacte bedragen het precies ging, waarschijnlijk omdat de meeste aandacht naar de Zomerspelen van 1924 in Parijs ging.

Zo af en toe werd er eens iets over geschreven, zoals op 2 januari 1924 in het Rotterdamsch Nieuwsblad. In deze krant werd het bedrag van 800.000 frank genoemd voor aanleg van de banen in Chamonix. Omgerekend naar nu is dat zo’n 3 miljoen euro. Ter vergelijking: dat is zo’n beetje hetzelfde bedrag als voor De Coolste Baan van Nederland, die deze maand in het Olympisch Stadion ligt.

Toch moet er veel meer zijn uitgegeven, want het leek wel alsof door de Fransen alles vanaf de grond werd opgebouwd. Ook schreef het Rotterdamsch Nieuwsblad in het fragment van hierboven dat er de nodige schandelen waren rond de organisatie van zowel de Zomer- als Winterspelen.

‘Er wordt te Chamonix met koortsachtigen ijver gewerkt,’ merkte de correspondent van het Algemeen Handelblad op 10 december 1923 op – slechts anderhalve maand vóór de opening van het evenement. ‘Men is bezig een nieuwe ijsbaan aan te leggen, een winterstadium van 36.000 m2. Hier zullen de meeste sportdemonstraties plaats hebben.’ Verder werd nog gewerkt aan de bobsleebaan en het skispringconcours.

Dat het eindbedrag hoger geweest moet zijn dan die 800.000 frank is verder te herleiden via de Nieuwe Rotterdamsche Courant van 8 februari 1924 over de eindbalans. ‘Over het financieele gedeelte hangen donkere wolken. Het groote aantal bezoekers, waarop men had gerekend, is uitgebleven, hetgeen voor een groot deel moet worden toegeschreven aan de weinige reclame, welke voor deze Spelen gemaakt werd. Men schat het verlies op ongeveer een millioen francs, welk bedrag evenwel nog zeer matig is berekend.’

Alleen het verlies van deze Winterspelen was dus al één miljoen francs, een kleine vier miljoen euro volgens onze norm. Het maakte de Zwitsers niets uit, want die wilden vier jaar later hoe dan ook net zulke reclame maken voor hun wintersportoorden. Bij de Olympische Spelen zijn gevoelens tenslotte belangrijker dan de harde cijfers – negentig jaar geleden ook al.

HET COMPLETE OVERZICHT 1924 – 2014

Mijn gekozen waardering € -

Sporthistoricus. Auteur van de Bosatlas van het Nederlandse voetbal. De enige Amsterdammer, die is afgestudeerd op Feyenoord.