De Braziliaanse protestgolf van 2013 begon in de eerste week van juni, vlak voor de aftrap van de FIFA Confederations Cup, het testtoernooi voor het WK van volgend jaar. Een prijsverhoging in het openbaar vervoer bracht in São Paulo en Rio de Janeiro grote betogingen op de been. Toen de politie keihard tegen de demonstranten optrad sloeg de vlam in de pan. Niet alleen in São Paulo en Rio de Janeiro, maar in het hele land. Zie: Hevige onlusten door duurder buskaartje
Toen de politie van São Paulo demonstranten begon te arresteren omdat die azijn bij zich hadden – azijn verlicht de pijn die traangas veroorzaakt – kreeg de protestgolf een naam: Revolta do Vinagre, het azijnoproer. Maar wat wilden de demonstranten eigenlijk, naast goedkoper openbaar vervoer? Het hoe en waarom van het Braziliaanse azijnoproer
Op maandag 17 juni trok een kwart miljoen Brazilianen de straat op. Ook in mijn standplaats Salvador vond een massademonstratie plaats. Ik stond erbij en keek ernaar: Witte maandag
In de begindagen stond lang niet iedere Braziliaan achter de massademonstraties. Betogers werden door sommigen weggezet als langharig werkschuw tuig; anderen waren bang om mee te doen. Ik schreef erover in De andere kant van het azijnoproer
Halverwege de tweede week van de protestgolf boekten de demonstranten hun eerste overwinningen: de gemeentebesturen van een aantal grote steden, waaronder São Paulo en Rio de Janeiro, draaiden de gewraakte prijsverhoging in het openbaar vervoer terug. De autoriteiten hoopten dat het voldoende zou zijn om de volkswoede te beteugelen, maar… OV-tarief omlaag, onlusten gaan door
Donderdag 20 juni liepen massabetogingen in verscheidene grote steden volledig uit de hand. Zo ook in Salvador, waar ik een winkelstraat in een oorlogszone zag veranderen. Azijn en los zand – verslag van een Braziliaans oproer
Zo gewelddadig waren de onlusten en zo wijdverbreid de volkswoede dat president Dilma Rousseff op vrijdag 21 juni de natie op radio en televisie toesprak. Veel concreets had ze echter niet te melden. Dilma heeft gesproken
Je zou het haast vergeten, maar tijdens deze protestgolf wordt in Brazilië de Confederations Cup gespeeld, een testtoernooi voor het WK voetbal van volgend jaar. Terwijl Brazilië in Salvador korte metten maakte met Italië zag ik hoe grimmig de sfeer elders in de stad was. Vreugde in het stadion, maar vijf kilometer verderop…
Ergens tussen haar toespraak van vrijdag 21 juni en de ochtend van maandag 24 juni moet president Rousseff ingezien hebben dat haar mooie, maar vage woorden weinig tot geen effect hadden. Dus beloofde ze bergen geld voor openbaar vervoer en een volksraadpleging over politieke hervorming. Groeistuip Brazilië gaat tweede fase in
Dinsdagavond 25 juni behaalden de demonstranten misschien wel de grootste overwinning tot nu toe. Doodsbang voor de politieke gevolgen van de volkswoede stemde het Huis van Afgevaardigden massaal tegen een voorstel tot grondwetswijziging dat het Openbaar Ministerie het recht op strafrechtelijk onderzoek zou ontnemen. Demonstreren helpt (I) – grondwetswijziging Brazilië van tafel
Vervolgens vielen politici over elkaar heen in hun pogingen de demonstranten tevreden te stellen. Dat de stem van het volk over het thema politieke hervorming officieel gehoord gaat worden is duidelijk, maar over hoe dat in zijn werk moet gaan verschillen de meningen. Demonstreren helpt (II) – maar volksraadpleging Brazilië kan ‘blanco cheque’ worden
Op 30 juni won Brazilië de finale van de Confederations Cup tegen Spanje. De échte winnaars van het WK-testtoernooi waren echter de Brazilianen die voetbal lieten voor wat het was en op straat de politiek tot actie dwongen.
Dit dossier wordt zolang de onrust in Brazilië voortduurt bijgewerkt.
