“Ik vind het leuk om mensen te observeren en kleine momenten vast te leggen, ze te voorzien van een sensibility”. Zijn werk publiceert hij in door hemzelf vormgegeven kunstboekjes, maar steeds vaker worden zijn schilderijen en foto’s getoond in internationale galerieën en museums.
Amsterdam
We treffen hem en zijn vrouw tijdens de voorbereidingen van de tentoonstelling Wires Crossed in het Bonnefanten in Maastricht. Zij is Deanna Templeton, eveneens kunstenaar en fotograaf. Ze had in 2010 een eigen expositie in het Heerlense Schunck. Het stel verblijft al enkele weken in ons land. Niet bepaald als typische Amerikaanse toeristen die hier met een verbazende blik rondlopen. Ed Templeton: “We hebben de afgelopen twee weken vooral huizen bekeken. We zijn eigenlijk op zoek naar een huis in Amsterdam. De bedoeling is dat we dan tijdens de zomermaanden in Amsterdam komen wonen. We zijn al in gesprek met een makelaar.” Templeton blijkt een makkelijke prater, hij maakt al snel een open en innemende indruk.
Nederland biedt een ideale uitvalsbasis voor het bezoeken van Europese exposities die al dan niet werk laten zien van het kunstenaarsechtpaar. Belangstelling is er volop. Antwerp Art komt vanaf 18 mei met werk van Deanna Templeton. En vanaf de hoofdstad reist het natuurlijk een stuk makkelijker dan telkens de lange vlucht vanuit Huntington Beach, hun huidige woonplaats in Californië.
Huntington Beach
Templeton (1972) ontwikkelt zijn beelden bij hem thuis, gewoon old school in een dark room. Hij bezit bovendien een enorme collectie fotoboeken. “Nogal wat first prints, zeldzame boeken. Ook van de Nederlanders Ed van der Elsken en Robin de Puy. Ik heb er nu zoveel dat ik bijna geen plek meer heb”. Huntington Beach ligt overigens in Orange County aan de Grote Oceaan. Inwoners zien Templeton er vaak rondlopen om foto’s te maken. Maar hem vallen juist andere zaken op. “Wanneer ik in onze buurt rondloop zie ik steeds meer vlaggen, allemaal van Republikeinen. Dat is best weird. In onze straat wonen nog een paar Democraten. Hoeveel?” Deanna steekt drie vingers in de lucht.
In het Bonnefanten hangen honderden werken die hij vastlegde toen hij nog actief was als professioneel skateboarder. Niet onverdienstelijk. Hij werd ooit tweevoudig wereldkampioen freestyle op de beweeglijke plankwieltjes. Ook nadat hij stopte bleef hij de scene nog regelmatig opzoeken. Skateboarders beschouwen hem intussen als een held, als cultfiguur. Ze kennen hem, vertrouwen hem. Dat vertrouwen kaatst terug in zijn fotografie.
Intieme momenten, actiefoto’s, snapshots en polaroids. Indringend, speels en levendig. Ze spatten van de witte muren. “De belangrijkste reden voor mij om te gaan fotograferen was dat ik de skateboardcultuur wilde vastleggen. In 1994 kwam ik een aantal fotoboeken tegen van mensen als Larry Clark en Nan Goldin. Dat was voor mij een echte eyeopener. Toen ik deze boeken zag besefte ik dat je ook je eigen leven en je eigen vrienden kon fotograferen. Ik ben toen een echte liefhebber van fotografie geworden.”
Lance Mountain Jr in a ditch tunnel, California, 2001 ©Ed Templeton
Fuck you old man
Templeton fotografeert opvallend vaak jongens en meisjes, zoenend, uitdagend met stoere poses, trots op hun verwondingen na de zoveelste val van een skateboard. “Ik ben erg geïnteresseerd in de overgang van jeugd naar volwassenheid, de ongemakkelijke periode die jongeren doormaken. Die iedereen een keer doormaakt. Nu ik wat ouder ben is het helaas lastiger om de jeugdcultuur te blijven fotograferen. Wanneer ik een interessant iemand op straat zie voelt het ongemakkelijk om te zeggen ‘hé kan ik van jou een foto maken’. Voor je het weet krijg je te horen ‘fuck you old man’, haha”.
Wat Amerikaanse kunstenaars toch al gauw doen is dat ze de eigen cultuur waarderen én vormgeven in een soort documentaire roadmovie. Zie ook Robert Frank, wiens boek The Americans van grote invloed is geweest op de fotografie. Templeton, bevestigend: “Robert Frank is inderdaad een grote invloed, net als Jim Goldberg”. De laatste is iemand die in zijn werk eveneens de outcast van de samenleving op het schild hijst. Ook hij koestert net als Templeton een voorliefde voor de rauwe romantiek van de straat. “Ik weet niet goed hoe ik het moet uitleggen maar ik voelde me altijd een beetje verwijderd van mensen in het algemeen. Ik voelde me daarom altijd meer een documentairemaker. Omdat het skateboarden mij naar allerlei landen bracht kon ik daar ook mijn straatfotografie toepassen.”
Emotie
Een opleiding voor fotografie heeft hij nooit genoten. “Soms wou ik dat ik een opleiding had gehad. Ik mis dat wel eens, zeker wanneer ik andere kunstenaars spreek over techniek en zo.” Dat hij het allemaal zelf heeft moeten ontdekken en leren deert hem allerminst. Integendeel. “Ik denk dat je geen school of opleiding nodig hebt om iets te doen. Je moet het gewoon zelf uitproberen. Ik heb juist veel geleerd van het zelf doen, van de fouten die ik maakte. Dat heb ik meegekregen van de skateboardcultuur, die heeft een sterke do-it-yourself kant.”
Dat zijn beelden hierdoor instinctief lijken, gemaakt vanuit intuïtie, is voor een deel maar schijn beweert hij. “Dat klopt, ik werk vanuit intuïtie maar ik vind techniek net zo belangrijk hoor. Ik ben geen perfectionist, maar wil het liefst twee kanten laten zien: compositie en emotie. Als je daarin faalt blijft er altijd nog wel iets over. Dan zet ik er een tekst of tekening bij zodat de foto alsnog een eigen leven gaat leiden.”
“Het beste is wanneer gevoel en techniek samenkomen. Zoals bij mijn favoriete fotograaf Brassaï. Hij was technisch perfect. Zijn foto’s zijn echt haarscherp, gecomponeerd en welltimed. Ik denk dat ik ook zo fotografeer. Dat is tenminste het doel. Ik streef altijd naar de perfecte foto. Om dat te bereiken is wanneer een foto mooi is uitgelicht en de scherpte en focus goed zijn. Het belangrijkste blijft toch om de emotie te vangen. Als de emotie een deel van de foto is, ook al is het wazig, dat maakt het niks uit. Zolang de emotie er maar is die je aan het lachen maakt of je aan het denken zet.”
Ed Templeton – Wires Crossed (Bonnefanten, Maastricht, t/m 17 september 2023)
(klik op de foto’s voor groter beeld)
Fans show their autographed chests, St Petersburg, Russia, 2007 ©Ed Templeton
Josh Harmony skateboarding, Denver, Colorado, 2004 ©Ed Templeton
Brian Anderson, Dortmund, Germany, 1999 ©Ed Templeton
