Een kijkje op Facebook of Twitter laat zien hoe vrij mensen zich voelen op sociale media. Het anonieme gevloek en getier op Internet lijkt alleen maar erger te worden. Volgens de Amerikaanse psycholoog Timothy Jay komt dit omdat je op Internet fysiek onbereikbaar bent en ook nog eens anoniem. Met andere woorden: niemand kan je pakken, dus je kunt zeggen wat je wilt. Volgens Timothy Jay is anoniem spuien op Internet ook een typisch mannending is. Maar is dat wel zo?
Mannen en vrouwen communiceren anders. Dus ook op Internet. Mannen doen klik en go, vrouwen willen begrijpen…
Op sociale media zijn het vooral mannen die zich laten verleiden tot verbale agressie. Maar is dat verbazingwekkend? In het ‘echte’ leven zijn mannen ook vaker verbaal agressief dan vrouwen. Je zult vrouwen überhaupt niet zo snel uitbundig horen vloeken en tieren (uitzonderingen daargelaten). Dus ook niet anoniem op Internet. Maar betekent dat ook dat dat vrouwen minder spuien op Internet? Het lijkt er niet op. Vrouwen pakken het alleen anders aan. Ze manifesteren zich anders. Waarom? Om dezelfde redenen die gelden in het ‘echte’ leven. Hoe die regels precies werken, is nog altijd een wetenschappelijk punt van discussie. Het befaamde nature/nurture debat. Maar of de oorzaak nu ligt in de biologie of in de opvoeding: mannen en vrouwen communiceren anders. Dus ook op Internet.
Martine Delfos is psycholoog en schrijfster van het boek ‘Verschil mag er zijn. Waarom er mannen en vrouwen zijn.’ Delfos denkt dat er een nieuwe fase is aangebroken in de emancipatie: ‘De specifieke eigenschappen van mannen en vrouwen komen weer tot hun recht. We mogen weer anders zijn. Mannen verzamelen bijvoorbeeld kennis vanuit details en bouwen van daaruit een model, wedijverend met anderen. Vrouwen bouwen een model vanuit samenhang tussen feiten. Die verschillen tussen mannen en vrouwen kom je overal tegen op dezelfde manier, dus ook op Internet. Internet is communicatie. Juist daarin zien we grote verschillen. Mannen doen klik en go, vrouwen willen begrijpen.’
Het klinkt logisch, de verschillen tussen man en vrouw zetten zich op Internet gewoon voort. Natuurlijk zijn niet alle vrouwen hetzelfde en er zijn altijd uitzonderingen op de regel. Maar feit is dat vrouwen zich anders manifesteren. In Delfos’ woorden: ‘Mannen willen daden, vrouwen willen woorden.’ Waar mannen dus korte, verbaal agressieve uitingen doen over zaken waar ze zich druk om maken, zullen vrouwen een vorm zoeken waar ze meer inhoud in kwijt kunnen. Bloggen bijvoorbeeld…
Het aantal bloggende vrouwen groeit gestaag en vrouwen krijgen ook steeds meer erkenning voor hun online bijdragen. Professioneel blogger en Psycholoog Willem Visser deed al een aantal jaar geleden onderzoek naar bloggers en concludeerde dat de gemiddelde blogger vrouw is, 30 jaar, thuis werkt aan haar blog en goed is opgeleid. Barbara is zo’n vrouw. Ze besteedt gemiddeld twee uur per dag aan haar blog, een mengelmoes van feit en fictie. Ze gebruikt een alias. Waarom eigenlijk?
In mijn blog ben ik meer mezelf dan in het echt, de anonimiteit geeft vrijheid.
Barbara (30): ‘Vanaf het begin heb ik onder een andere naam geblogd. Ik heb daardoor meer afstand en dat schrijft lekkerder. Het voelt gewoon vrijer. In het ‘echte leven’ voel ik me vaak opgesloten en niet vrij om te zeggen wat ik denk. Hoe dat komt weet ik niet precies. Ik ben sociaal altijd wat verlegen geweest. Op Internet heb ik daar geen last van. In mijn blog zeg ik alles wat in me opkomt. Ik schrijf over wat ik meemaak en wat ik daarvan vind, maar ook over wat ik graag zou willen meemaken. Eigenlijk ben ik in mijn blog de vrouw die ik zou willen zijn. Ik leef alles uit waar ik over fantaseer. Ik zeg en doe dingen die ik in het echt niet durf…’
Eigenlijk ben ik in mijn blog meer mezelf dan in het echt. De anonimiteit geeft vrijheid. Ik ben niet bang voor het oordeel van anderen. Het grappige is, dat ik vaak positieve reacties krijg op dingen die ik ‘verzin’. Ik heb laatst geblogd over een fictieve confrontatie met mijn moeder. Eentje die ik al jaren wil aangaan, maar die ik steeds uit de weg ga. In mijn blog heb ik beschreven hoe ik zou willen dat het gaat. Ik kreeg oprecht lieve reacties en complimenten, echt een hart onder de riem. Ik voel me gesteund en ik weet nu nog zekerder dat ik de confrontatie binnenkort aan durf. In die zin helpt mijn blog me in mijn persoonlijke ontwikkeling. Door op te schrijven wat en wie ik wil zijn, kom ik steeds een stapje dichter bij mijn ideale zelf.’
Door de anonimiteit van Internet hoef je niet bang te zijn voor het oordeel van anderen.
De Amerikaanse psycholoog Timothy Jay heeft een belangrijk punt: niemand kan je pakken op Internet, dus je kunt zeggen wat je wilt. Maar er zit bij Barbara nog een dieper laagje onder. De anonimiteit van Internet helpt haar in een persoonlijk groeiproces. n persoonlijk groeiproces. downloaden.aar nieuwe informatie, tegenover . het ’t raar vonden, maar die me juist schrijven. keDoordat ze niet bang hoeft te zijn voor het oordeel van anderen, kan ze haar diepste verlangens en angsten van zich af schrijven. Het zwart op wit zetten van dergelijke gedachten en gevoelens kunnen al veel inzicht geven. Het maakt je verlangens concreet.
Maar Internet geeft nog een ander, belangrijk component. Namelijk, de mogelijkheid van feedback. In tegenstelling tot een dagboek, worden je hersenspinsels op Internet door anderen gelezen. Ze reageren er zelfs op. Dat maakt het allemaal nog concreter. Het geeft je gedachten op de een of andere manier nog meer bestaansrecht. Het helpt Barbara in ieder geval om stappen te nemen die ze anders misschien niet zou durven zetten.
Voor Eva geldt hetzelfde. Ze had jaren lang last van een eetprobleem waarover ze met niemand durfde te praten. Tot ze zich aanmeldde op een forum waar ze gelijkgezinden ontmoette. Sindsdien deelt ze meerdere keren per week haar ervaringen met andere vrouwen. De anonimiteit van Internet hielp haar uit het isolement van haar ziekte. Eva: ‘Ik heb me altijd heel erg geschaamd voor het feit dat ik ‘raar’ deed met eten. Ik dacht dat ik de enige was en dat anderen mij een freak zouden vinden als ze zouden weten wat ik deed en dacht.’
Op Internet leer je elkaar op een heel eerlijke en échte manier kennen, vrij van schaamte en de angst voor oordeel.
Omdat ze er met niemand over praatte, werden de negatieve gedachten over haarzelf alleen maar sterker. Eva: ‘Tot ik op het forum kwam. Er ging een wereld voor me open. Ik ontmoette andere vrouwen die ook problemen hadden met eten en die mij niet raar vonden, maar me juist vertelden dat ik niet de enige was. En dat er oplossingen zijn en hulp. Ik heb eerst een hele tijd gechat en gemaild, en uiteindelijk een aantal vriendinnen van het forum live ontmoet. Dat was heel bijzonder. Raar ook, want ze zagen er heel anders uit dan ik had verwacht!’
Anonieme contacten op Internet brachten Eva uiteindelijk échte, diepgaande vriendschappen. Eva: ‘In het normale leven ga ik met heel andere types om. Maar daarom was het juist zo speciaal. De vriendschap gaat veel verder dan uiterlijk. Op Internet leer je elkaar op een heel eerlijke en échte manier kennen. Via het forum heb ik ook een praatgroep gevonden, waar ik nu regelmatig heenga. Het doet me veel goed en ik zie voor het eerst sinds jaren verbetering in mijn situatie. Internet was voor mij het eerste stapje in het zoeken naar hulp.’
Het verschil tussen man en vrouw op Internet, zit hem niet in het feit dát we spuien, maar in wát we spuien en waar.
Een alias hebben op Internet geeft dus niet alleen de vrijheid om te zijn wie je bent, het brengt mensen ook bij elkaar. Mensen die in het echte leven niet om hulp durven vragen, maar dat anoniem, online wel doen. Voor Eva was het niet zozeer het hebben van een alias dat haar aansprak. Het was de anonimiteit van het contact waardoor ze haar hand durfde uit te steken.
Zonder naam en toenaam, durven we gewoonweg meer. Het verschil tussen man en vrouw op Internet, zit hem dan ook niet in het feit dát we spuien, maar in wát we spuien en waar. Vrouwen geven eerder hun ziel en zaligheid bloot. Ze gebruiken meer en mooiere woorden, en doen het minder luid dan mannen. Inderdaad, net zoals in het gewone leven…
Maar waar komt de drang naar een alias eigenlijk vandaan? Het antwoord daarop is niet eenduidig. De één doet het om zichzelf te kunnen zijn, de ander zoekt herkenning en begrip, weer een ander wil eens lekker schelden en de volgende wil gewoon (stout) spelen. Zoveel mensen, zoveel wensen. Duidelijk is wel, dat het vooral gaat om de anonimiteit. Zonder angst voor het oordeel, gedragen we ons wat vrijer, wilder en extremer, maar verder gaat het er heel gewoon aan toe. Net als in real life, verzamelen we gelijkgezinden om ons heen, delen informatie en doen ons ding. Mannen wisselen feiten uit, vrouwen gaan relaties aan en communiceren over hun leven.
We ‘lullen’ allemaal maar wat en dat maakt niks uit. Ik heb in het echt ook geen maatje 36 met cup dubbel D…
Last but zeker not least, hebben we op Internet heel veel anonieme seks met elkaar! Op sekssite vind je verreweg de meeste aliassen. Er wordt anoniem gechat, gecybersext en wat al niet meer. Hoe komen de verschillen tussen man en vrouw daar tot uiting? Tatjana (32) denkt dat er geen enkel verschil is. ‘Ik chat me helemaal suf met allerlei mannen. We ‘lullen’ allemaal maar wat. Ik neem alles met een korrel zout. Michel van 35 die zegt single te zijn, kan net zo goed 50-plus zijn met een vrouw met drie kinderen. Ik heb in het echt ook geen maatje 36 met cup dubbel D…’
‘Het maakt allemaal niets uit. Ik zit niet op die chatbox om een serieus gesprek te voeren. Het is puur fantasie, voor de fun. Ik vind het leuk om die mannen gek te maken, en om in return aandacht van ze te krijgen. Ik verzin van alles en ‘doe’ dingen die ik in het echt nooit zou doen. Maar dat is ook precies the point. Ik kan me heerlijk uitleven en dat voelt goed. Ik zie het als spelen voor volwassenen. Waarom ik een alias gebruik? Uit respect voor mijn man en omdat het helemaal los staat van wie ik in het normale leven ben. Het is een rollenspel. Het zou te ingewikkeld worden als mensen die rol zouden verwarren met wie ik in het echt ben. Anoniem dingen doen op Internet is pure spielerij. Niet meer, niet minder.’
Foto van Kaitlyn Baker via Unsplash
