En plots is iedereen in de ban van ISIS. Het 'Leger van de Heer' doemde op uit de woestijn, veroverde Mosul en bedreigt nu Bagdad en het voortbestaan van Irak. De media reageerden geschokt. Maar was het wel zo’n verassing?
De Islamitische Staat voor Irak en de Levant (ISIS) was voor de inname van Mosul op 11 juni al uiterst actief. Op 5 juni verschenen de zwart gemaskerde strijders met hun vaandels, pickup trucks en zware wapens in Samarra, zo’n 125 kilometer ten noorden van Bagdad. Ze namen vijf woonwijken in om, na een hevige strijd met het Irakese leger, weer te verdwijnen in de woestijn.
De volgende dag waren ze er weer. In Mosul dit keer. Opnieuw namen ze enkele wijken in om er vervolgens weer vliegensvlug vandoor te gaan. Een dag erna claimde de groep verantwoordelijkheid voor een serie bomaanslagen in Bagdad waarbij tientallen doden vielen.
Helaas zijn Irakese doden al jaren geen nieuws meer. In 2013 kwamen volgens de Verenigde Naties bijna 8.000 burgers door bomaanslagen om het leven, de meerderheid sjiieten gedood door soenitische rebellen. Maar de slachtoffers kregen zelden of nooit een naam of gezicht in een conflict dat in de media vooral geen burgeroorlog mag heten.
Gezien de recente dadendrang van ISIS was de aanval op Mosul dus niet zo’n verassing. De implosie en massale vlucht van het Irakese leger was dat wel, al moet gezegd dat de militaire moraal al heel lang beneden alle peil is. De veelal sjiitische soldaten zijn al te lang verwikkeld in een guerillastrijd die ze niet kunnen winnen.
Een Syrisch Kandahar
Daar komt bij dat Mosul niet de eerste of enige stad in handen van ISIS is. Sinds januari heeft de groep Fallujah en een deel van Ramadi in bezit. Sinds maart 2013 controleert ISIS ook de Syrische stad Raqqa, een stad van zo’n 200.000 inwoners aan de Eufraat.
Raqqa dient als hoofdkwartier en hoofdstad van het 'ISIS Kalifaat' dat nu dus tot Mosul en Tikrit in Irak reikt. Vanwege de ingevoerde Sharia staat Raqqa ook wel bekend als het 'Kandahar' van het Midden-Oosten, een verwijzing naar het voormalig bolwerk van de Taliban in Afghanistan.
Het Syrische 'Kandahar' is niet de enige link met Afghanistan. ISIS is immers een kind van Al Qaida dat onder Ousama bin Laden groot werd in Afghanistan. En dan is daar de rol van de steenrijke Arabische oliestaten. Zoals een legertje Arabische sheikhs en imams de gelovigen indertijd op riep tot een jihad tegen de Russische ongelovigen in Afghanistan, zo roept het nu om een jihad tegen sjiieten, Assad en Iran.
Hoeren
In hun met haat doordrenkte preken zijn de sjiieten afvalligen, ongelovigen, kindermoordenaars en verkrachters, uit op het vernietigen van het ware soenitische geloof en het veroveren van Mekka en Medina. Het is een boodschap die via de moskee, TV, Youtube, Facebook en Twitter de hele wereld bereikt. Dag in, dag uit.
Neem Nabil al-Awadi, een 'geestelijke' in Kuweit met maar liefst 3,5 miljoen Twitter-volgers. Hij claimt dat Iran de heilige Kabaa 'steen voor steen' wil af breken. Het feit dat ook sjiieten daar braaf rondjes om heen lopen, doet daar niets aan af.
Ik heb radicale soenieten in Libanon serieus horen beweren dat de sjiieten Mohamed niet noemen in hun gebeden. Volstrekte onzin natuurlijk, maar de propaganda-oorlog tegen de alawieten (een sjiitische splintergroep) is nog veel erger. 'Zij aanbidden de vagina en hun vrouwen zijn hoeren', vertelde iemand me ooit in alle ernst.
Prins Bandar
Officieel steunen de olierijken de Syrische en Irakese rebellen niet met geld of wapens, maar het is een publiek geheim dat ze dat wèl doen. Prins Bandar, tot voor kort hoofd van de Saoedische geheime dienst, was 18 maanden lang belast met het Syrië dossier.
Diezelfde Bandar speelde jarenlang een sleutelrol tussen Amerikanen, Saoedi’s en rebellen in Afghanistan. Toeval? Hij trad af in april jongstleden. De kritiek? Hij zou te weinig onderscheid maken tussen radicale en gematigde islamisten.
Verder zijn er tal van privé initiatieven. Soenitische geestelijken in de Golf roepen openlijk om donaties voor hun moslim broeders en zusters in Syrië en Irak. Veel gaat onder het mom van liefdadigheid, maar een Saoedische sheikh bood vorig jaar openlijk een 'zilveren status' voor een donatie van $175 voor kogels en een 'gouden status' voor een donatie van $350 voor mortiergranaten.
Het westen wist en weet dit dondersgoed, maar staat een en ander oogluikend toe. Onze NAVO-bondgenoot Turkije gaf jarenlang vrije doorgang aan islamitische strijders op weg naar Syrië. Het idee was dat zij het vuile werk wel even zouden op knappen door 'onze gemeenschappelijke vijand' Assad te verdrijven. Maar dat bleek makkelijker gezegd dan gedaan.
Spelen met vuur
Assad zit sinds het begin van de Syrische burgeroorlog steviger dan ooit in het zadel. Daarbij komt dat duizenden jonge mannen met het heilig vuur in hun ogen en een teveel aan testosteron zich niet zo makkelijk laten controleren. Het voeden van radicale religieuze sentimenten is spelen met vuur.
De agenda van ISIS en andere radicale groepen beperkt zich namelijk niet tot Assad in Damascus en Maliki in Bagdad. Zij streven naar een hoger doel: het stichten van een islamitische heilstaat waarin geen plaats is voor de kunstmatige grenzen die ooit door de koloniale machten werden getrokken.
Ironisch genoeg is daarin ook geen plaats voor Saoedi Arabië, ook al is dat de bakermat van het Wahabisme, de puriteinse inspiratiebron van groepen als Al Qaida en ISIS. Als 'ware' moslims moeten zij niets hebben van de decadente Saoedische koninklijke familie en haar liefde voor Washington.
Terroristen
De roep in het westen om militair ingrijpen is begrijpelijk. Groepen als ISIS, Al Nusra en Al Qaida worden beschouwd als terroristische organisaties en vormen een bedreiging voor Europa. Anderzijds, zullen Europa’s Arabische bondgenoten niet staan te springen om westerse soldaten en bombardementen.
Dat maakte de Saoedische regering deze week met zoveel woorden bekend: geen buitenlandse inmenging in Irak, maar een regering van nationale eenheid. Laat u niet gek maken: ondanks alle religieuze propaganda gaat het uiteindelijk gewoon om politieke macht. De Arabische soenieten willen Damascus en het door sjiieten gedomineerde Bagdad.
Overigens, opereert ISIS (in Irak) niet alleen, maar in overleg met lokale stammen en voormalig militairen van het leger van Saddam Hoessein dat door de Amerikanen werd ontbonden. Het is dus veeleer een soenitisch front wat in het westen en noorden van Irak op trekt met ISIS als breekijzer.
Voor ISIS was de inname van Mosul slechts de laatste stap in haar ongekende opmars, een stap die de droom van een onafhankelijk Kalifaat weer iets dichterbij brengt. Het half miljard dollars dat de groep uit een bank wist te stelen zal flink helpen. De op het Irakese leger buit gemaakte Amerikaanse wapens ook. De eerste ISIS-strijders in Amerikaanse Humvees zijn al gesignaleerd!
Ondertussen dreigt Irak in drie delen uiteen te vallen en ligt in een directe regionale oorlog in het verschiet. En geloof maar niet dat die stopt aan de Turkse grens. Dat zouden we na Afghanistan toch wel moeten weten? Of zijn we Ousama, de Taliban en 9/11 al weer vergeten?
