Historicus en onderzoeker Luiz Marques van de Staatsuniversiteit van Campinas in de Braziliaanse staat São Paulo schreef een artikel genaamd ‘Europe, climate emergency and denialism’, waarin hij diverse vormen van Europees ontkenningsdenken bekritiseert en wijst op ernstige milieuproblemen op het continent. Volgens Marques is de belangrijkste vorm van Europees ontkenningsdenken de hardnekkige overtuiging dat Europa zich niet in de frontlinies bevindt van de wereldwijde ineenstorting van het milieu. Hier volgt een samenvatting van de belangrijkste punten in het artikel:
Het Europees Milieuagentschap (EEA) en Copernicus (het Europees klimaatagentschap) publiceerden in maart en april 2024 twee rapporten, [1] en [2], die opnieuw de alarmerende snelheid van de opwarming van Europa bevestigen.
Europa ziet zich geconfronteerd met een ernstige milieucrisis doordat het het snelst opwarmende continent op aarde is. Hittegolven, droogtes, overstromingen en extreme weersomstandigheden komen steeds vaker voor en zijn steeds intenser, waardoor de voedsel- en waterzekerheid, energievoorziening, volksgezondheid en sociale cohesie worden bedreigd. De opwarming in Europa versnelt duidelijk, met aanzienlijke stijgingen in opwarmingspercentages in de afgelopen 50 jaar.
De gevolgen van klimaatverandering voor Europa zijn ingrijpend. Hittegolven veroorzaken een stijging van het aantal sterfgevallen, overstromingen en droogtes treffen miljoenen mensen en de gletsjers in de Alpen gaan achteruit. Bosbranden, ontbossing en degradatie nemen ook toe, met gevolgen voor ecosystemen en biodiversiteit. De watervoorraden van het continent staan onder druk, wat leidt tot afnemende grondwatervoorraden en grondwaterniveaus. De landbouw wordt geconfronteerd met aanzienlijke risico’s, met oogstverliezen als gevolg van hittegolven en droogte. De afname van bossen en de toename van bosbranden dragen bij aan de uitstoot van koolstof en hebben invloed op het milieu.
De belangrijkste vorm van Europees ontkenningsdenken is de hardnekkige waan dat Europa zich niet in de frontlinies bevindt van de wereldwijde ineenstorting van het milieu.
Het Europees ontkenningsdenken, dat zich uit in repressie van milieuactivisten, opkomend fascisme en het prioriteren van oorlogsretoriek, belemmert de inspanningen om de milieucrisis aan te pakken. De focus op militaire uitgaven en conflicten leidt de aandacht af van de dringende noodzaak om klimaatverandering tegen te gaan en duurzame praktijken toe te passen. De afhankelijkheid van fossiele brandstoffen, waaronder import uit Rusland, benadrukt de tegenstrijdigheden in het Europese milieubeleid.
Om de milieuproblemen waarmee Europa wordt geconfronteerd aan te pakken, is een verschuiving naar vrede, duurzaamheid en klimaatactie essentieel. Vergroten van het bewustzijn, implementeren van duurzame praktijken en prioriteit geven aan milieubescherming kunnen de gevolgen van de klimaatverandering helpen verzachten en zorgen voor een veerkrachtigere toekomst voor het continent. Het is van cruciaal belang dat de Europese regeringen en samenleving de urgentie van de situatie inzien en doortastende maatregelen nemen om de planeet en toekomstige generaties te beschermen.
Is getekend, Luiz Marques, Universidade Estadual de Campinas, Campinas, São Paulo, Brazilië.
Bovenstaande geeft niet noodzakelijkerwijs de mening van C. Cornell Evers weer.
Noten
(1) European Environmental Report (EEA Report 01/2024), European climate risk assessment
(2) European State of the Climate 2023
