Met de campagne die in juli van start ging, heeft de minister een gevoelige snaar geraakt bij de veeteelt- en vleesindustrie. Ook binnen het Spaanse kabinet kwam het tot onenigheid. Nota bene de Spaanse minister president, Pedro Sánchez, deed er nog een schepje bovenop door op nationale televisie nadrukkelijk te verkondigen dat voor hem persoonlijk een medium gebakken steak – chuleton al punto – “onovertreffelijk” is.
En zo werd de hashtag #chuletonalpunto de wereld in geslingerd.
Spanje heeft de hoogste vleesconsumptie van de EU. De gemiddelde Spanjaard eet meer dan 1 kg vlees per week. Dat is veel meer dan de, door het Spaanse voedingscentrum, wekelijkse aanbevolen hoeveelheid van 200-500 gram. Excessieve vleesconsumptie brengt de gezondheid – diabetes, hartziekten en sommige vormen van kanker – en die van de planeet in gevaar, aldus Garzón in de campagne ondersteunende video .
70 miljoen dieren
De hoge vleesconsumptie kost jaarlijks 70 miljoen dierenlevens. Dat is een duizelingwekkend getal. Daarom schrijf ik het nog eens: 70 miljoen dieren. Jaarlijks worden 70 miljoen dieren in de vee-industrie geslacht om 7.6 miljoen ton vlees te kunnen produceren in Spanje.
Garzón wees er vervolgens op dat voor de productie van vlees op deze schaal onevenredig veel water nodig is en broeikasgassen vrijkomen die verantwoordelijk zijn voor de opwarming van de aarde. Voor één kilo rundvlees is 15.000 liter water nodig.
”Wetenschappelijk bewijs toont aan dat 14,5% van de uitstoot van broeikasgassen wereldwijd afkomstig is van de intensieve veeteelt,” zo vertelt Garzón verder in de video.
Ontbossing
De minister gaat ook in op het feit dat in de Braziliaanse Amazone op immense schaal bomen worden gekapt voor de productie van soja. Kilometers plantages zijn aangelegd om veevoer te produceren voor de wereldwijde vleesindustrie. Kortom, overmatige vleesconsumptie heeft impact ver voorbij de landsgrenzen. En naast de milieuschade door ontbossing, vormt (water)vervuiling ook een ernstig probleem.
Bewustzijn verhogen
Middels deze video vraagt de minister aandacht voor dit onderwerp en roept de Spanjaarden op om te minderen met vlees, niet om te stoppen. Te minderen; dat is nog altijd iets anders dan stoppen. Het is daarom een langverwachte en simpele boodschap en daarbij laat de video niets nieuws zien. De hele opzet is om de Spanjaarden bewust(er) te maken van de gevolgen van een hoge vleesconsumptie.
Dat Garzón zich zorgen maakt over de excessieve vlees inname van de Spanjaarden is toch niet zo vreemd zou je zeggen. De huidige vleeshonger is onhoudbaar geworden. Maar toch, het is een impopulaire boodschap en de minister heeft het geweten. Op Twitter waait zelfs het menu rond van zijn bruiloft enkele jaren geleden. Een menu dat voornamelijk bestond uit vlees en vis.
Onrechtvaardig
Nieuw is dat een dergelijke video nu eens niet van een milieu organisatie afkomstig is, maar van een minister. Daags na de lancering van de campagne uitte de industrie felle kritiek, bijgestaan door de minister van Landbouw, Visserij en Voeding, Luis Planas, die het “onrechtvaardig” vindt tegenover de Spaanse vleesindustrie. De vleesindustrie levert immers een belangrijke bijdrage aan de economie van het land. De Menos Carne Más Vida campagne is bedreigend voor de veeteelt- en vleesindustrie, juist omdat die afkomstig is van een minister, en niet wederom van Greenpeace.
Open brief
In een open brief beschuldigen de overkoepelende organisaties, die namens duizenden veehouders, bedrijven en werknemers zeggen te spreken, de minister van het in “diskrediet” brengen van de hele vee- en vleessector.
Ze herinneren de minister er nog maar eens aan dat volgens de FAO (Food and Agriculture Organisation) de sector goed is voor meer dan 2,5 miljoen banen in Spanje. Daarnaast levert de sector bijna 9.000 miljoen euro op aan export.
Dat Garzón een voorstander is van duurzame veeteelt wordt genegeerd. Feit is dat de huidige, intensieve veeteelt een niet duurzame en alleen op winst gerichte industrie is. Een onhoudbare industrie.
Woestijn Spanje
“Wij leven in een land dat in de komende decennia een woestijn dreigt te worden en wij kunnen dit voorkomen door onze consumptiegewoonten te veranderen. Het kan en mag niet worden opgevat als een aanval op een specifieke sector,” zegt Garzón in een van de vele interviews met betrekking tot de campagne.
Eén ding dat we kunnen veranderen en dat een directe invloed heeft op de planeet is, volgens de minister, ons voedingspatroon. “We kunnen ons dieet veranderen en de toestand van de planeet verbeteren.”
Toch is er goed nieuws. Op de vraag aan Spanjaarden of zij hun vleesconsumptie willen beperken om klimaatverandering tegen te gaan, antwoordt 61% met “ja”. Dat blijkt uit een onderzoek van een jaar geleden. Dit getal lag iets onder het EU gemiddelde van 66%.
Dus ondanks de polemiek die de bewustzijn-campagne teweegbrengt, vindt zijn oproep gehoor bij een meerderheid van de Spanjaarden.
Winst boven klimaat
Dat een video, die niet eens ingaat op een vegetarisch of veganistisch dieet als middel ter verbetering van gezondheid en klimaat, maar slechts op het consuminderen van vlees, zoveel ophef teweeg brengt bij de veeteelt- en vleesindustrie, én binnen de Spaanse coalitie, laat pijnlijk zien dat winst nog altijd boven klimaat staat.
Elitair en ideologisch
Toen begin dit jaar op Franse scholen in Lyon tijdelijk alleen vegetarische lunches beschikbaar waren – vanwege de corona-maatregelen weliswaar – brak de hel los. Klagende ouders rammelden aan de poorten. Zelfs ministers bemoeiden zich ermee. Ze spraken van een schande en een belediging voor de Franse boeren en slagers. Bovendien was het “elitair” en “schandalig ideologisch”.
Het plan van de burgemeester van Lyon bracht ook hier verontwaardiging teweeg. Dat de maaltijden ook nog eens gezonder, met een stuk minder dierenleed, en milieuvriendelijker tot stand waren gekomen, daar maalden ze niet om.
In 2016 probeerde de burgemeester van Turijn in Italië de stad tot eerste vegetarische wereldstad te maken. Dit ambitieuze, en ook ongekende, plan stuitte op – hoe kan het ook anders – verzet. De motieven – volksgezondheid, milieu en dierenwelzijn – wogen niet op tegen de vleeshonger van de Italianen.
Zuid-Europa kent een sterke vleescultuur. Er is durf nodig om hierin verandering teweeg te brengen en op te boksen tegen een machtige industrie. De Spaanse campagne is nog maar een bescheiden begin.
