Geen fiscale stimulans voor samenlevingsbestaansrecht

Het Centraal Bureau voor Statistiek wint er geen doekjes om. De cijfers zijn keihard. Steeds minder mensen doen vrijwilligerswerk. In 2011 zette 51% zich in voor de samenleving. Ruim tien jaar later is dit nog maar 39%, terwijl de samenleving schreeuwt en gilt om bij elkaar gehouden te worden. Bedrijven die zich belangeloos inzetten voor de samenleving hebben geen voordeelregeling om vrijwillige inzet te stimuleren. Sociale input kent geen fiscale verrekening als sociale waarde, maar zonder stimulans in een harder wordende samenleving gaat het stuk. Nederland lijdt aan vrijwilligersarmoede.

Wie in loondienst is en voordeel ontvangt in de vorm van een cadeau of dienst, moet rekening houden met een extra post op de loonstrook als loon in natura. De Belastingdienst wil dat voordelen vertaald worden naar een waarde waarover belasting moet worden betaald. Andersom blijkt dit niet het geval.

SROI

Waarde die aan de samenleving wordt gegeven met social impact kent geen enkele regeling om fiscaal te verrekenen, tenzij het harde munten zijn die gestort zijn als schenking of sponsoring. De vrijwilligersvergoeding die geldt, kent een vrijstelling van zo’n 1900 euro, maar dan moet deze daadwerkelijk zijn uitbetaald door de organisatie voor onkosten bij het vrijwilligerswerk dat is verricht. Een uitkeringsgerechtigde mag deze 1900 euro naast de uitkering behouden. Een SROI methode, als Social Return on Investment, bestaat niet bij social impact. De sociale input van bedrijven, belangeloos en zonder winst-oogmerk uitgevoerd, ook wel MBO (Maatschappelijk Betrokken Ondernemen) genoemd, ligt vaak hoog als waarde in de samenleving. Waar loon in natura te allen tijde aan belastingheffing onderhevig is, daar is sociale input met meerwaarde niet in beeld en kent geen fiscale waarde met verrekening in een belastingaangifte.

Sociale inzet vanzelfsprekend

Een effectieve regeling ter stimulans voor bestaansrecht van de samenleving via bedrijven en vrijwilligerswerk bestaat dus niet. Armoede, bestaanszekerheid, woningbouw, stikstof en (arbeids)migratie zijn modewoorden bij de Tweede Kamerverkiezing in 2023. Hoe een samenleving bij elkaar gehouden wordt, staat niet ter discussie in debatten. Sociale inzet en impact blijkt geen issue. Het vrijwilligerswerk lijkt een vanzelfsprekendheid. Een nieuwe toename voor vrijwilligers input wordt vooralsnog niet gestimuleerd. Stichtingen en (sport)verenigingen zitten met de handen in het haar vanwege tekorten aan menselijke krachten. Aan de meeste politieke partijen werden dezelfde vragen voorgelegd. Deze vragen zijn.

Vraagstelling

Komt er een voordeelregeling voor mensen die zich als vrijwilliger gaan inzetten voor de samenleving? Met andere woorden een soort toeslag als stimulans om meer mensen voor vrijwilligerswerk op de been te krijgen opdat dit zich indirect terugbetaalt aan de samenleving en het bestaansrecht voor verenigingen en stichtingen wordt behouden en wordt vergroot met een positief effect voor de bouwstenen van zo’n samenleving? Als er geen plannen zijn voor een stimulans via een toeslag, is er dan een mogelijkheid dat de Belastingdienst rekening moet gaan houden (bij toekomstige aangiften) met deze maatschappelijke samenlevingswaarde die door een vrijwilliger wordt gecreëerd?

Antwoord politieke partijen

Twee politieke partijen hebben geantwoord. De SGP antwoordt:
“Als het aan de SGP ligt komt er inderdaad een financiële stimulans. Als eerste stap wil de SGP bijvoorbeeld de mantelzorgwaardering verhogen en verruimen. Vrijwilligers doen vaak geen vrijwilligerswerk om hier financieel beter van te worden, maar het mag zeker een stuk beter gewaardeerd worden, ook financieel. Als een toeslag als financiële stimulans niet mogelijk is, is maatschappelijke samenlevingswaarde ook een goede optie. Het probleem is wel dat alleen werkenden er dan profijt van hebben. Terwijl er ook veel vrijwilligers zijn die geen betaald werk verrichten. Je bereikt bij een fiscale stimulans dus niet altijd iedereen. Maar het is zeker een goede tweede optie.”

Ook de politieke partij BBB antwoordde: “Vrijwilligers zijn inderdaad van wezenlijk belang voor gemeenschappen en de samenleving in den brede, in ons verkiezingsprogramma benadrukken we dit ook. Wij hebben geen direct fiscaal voorstel voor vrijwilligers liggen, maar we gaan hier met een aantal mensen goed naar kijken. Deze input nemen we zeker mee.”

Samenlevingsbestaansrecht

Een samenleving draait niet rond zonder vrijwilligers. Om dit samenlevingsbestaansrecht, naast de moderne term bestaanszekerheid, hoog te houden zijn andere eenvoudige stimulansen nodig. Particulieren en bedrijven zouden te allen tijde op coulance van een fiscale verrekening mogen rekenen als hun inzet aantoonbaar is en een sociale meerwaarde heeft opgeleverd voor de samenleving. Dat is een eerlijke manier van rekenen. Nu blijft deze fiscale verrekening achterwege, is er te weinig stimulans of motivatie en blijft de vrijwillige inzet afbrokkelen in de samenleving, met alle gevolgen van dien gelet op toenemende maatschappelijke vraagstukken en in verschillende situaties onterechte aanslagen.

Mijn gekozen waardering € -

Bijzondere verhalen moeten verteld worden. Na zo'n acht jaar voor de schrijvende pers te hebben gewerkt in Nederland, en incidenteel in België, gaat het schrijven van verhalen vanuit constructieve journalistiek verder in medialand. Na IRJ te hebben gevolgd, ben ik dichterbij andere files gekomen om als waarheidszoeker nieuwe creaties te maken met storytelling. Global Goals uit de Agenda 2030 VN en kunst blijft mijn niche.