: ik ben blij dat Volt een zetel heeft binnengesleept en dat het verlies bij het CDA enigszins meevalt. Maar laten we de jubelstemming achterwege laten. Deze Europese verkiezingen bevestigen de nationale verkiezingen: de PVV heeft de wind in de zeilen. Bij de Europese verkiezingen in 2019 haalde de PvdA een verpletterende overwinning tegenover alle andere Nederlandse partijen. Nu, vijf jaar later, kan de PVV maar net worden afgestopt, terwijl meer dan de helft van de mensen die in november nog PVV of NSC stemden thuisbleef. Bijna de helft van de mensen die in november nog BBB of VVD stemden, kwamen eveneens niet opdagen. En nog steeds behalen eurosceptische partijen een aanzienlijke winst. Het hoge opkomstcijfer voor Europese verkiezingen was vooral te danken aan de progressieve kiezers; niet aan de achterban van de PVV. PvdA-GroenLinks haalde met moeite meer stemmen dan de PVV. Dat is geen reden tot vreugde, maar tot zelfreflectie.
Ook bij mijn partij Volt trof ik een uiterst optimistische stemming aan. Ik heb werkelijk geen idee waarop dat is gebaseerd. De Europese verkiezingen hadden onze verkiezingen moeten zijn. Als Europese partij hadden we juist nu meerdere zetels moeten binnenslepen, zeker gezien dat het rechts-conservatieve electoraat voor ongeveer de helft thuisbleef. Zelfs bij Volt bleef 23 procent van de mensen die in november nog op Volt stemden thuis. In plaats daarvan verloren pro-Europese partijen juist aan eurosceptische partijen. Het gaat om de algehele Europese trend en niet om wie er in Nederland de grootste wordt. De pro-Europese partijen – VVD, CDA, PvdA-GroenLinks en ChristenUnie – verloren allemaal. Alleen D66 en Volt wonnen er één zetel bij. Hierdoor verloren pro-Europese partijen twee zetels, terwijl eurosceptische partijen er vijf wonnen, ondanks dat Forum voor Democratie al hun vier zetels kwijtraakte. Als deze trend zich in de rest van de Unie ook aftekent, dan is er echter wél sprake van een ‘rechtse golf.’
De rechtse golf
Ook de jubelstemming rond het verlies van Forum voor Democratie begrijp ik niet. Weliswaar verloor de partij van Baudet al hun vier zetels, maar de PVV kreeg er maar liefst zes zetels bij. Daarnaast kregen ook BBB en NSC, partijen met een gereserveerde houding tegenover de Unie, samen drie zetels erbij. Deze uitslag is voor de pro-Europese kiezer ronduit slecht. Ondanks dat vooral de pro-Europese kiezer kwam opdagen, verloren de pro-Europese partijen als geheel van de meer eurosceptische partijen. Ondanks dat het FvD is weggevaagd, behaalt de PVV dus een grote winst. Dus achter de komma zijn er meer zetels voor eurosceptische partijen en dat is allesbehalve reden voor een feestje.
Landelijk zullen deze conservatieve en rechts-populistische kiezers wel weer komen opdagen. Het gevolg is dat we zullen zien dat deze ‘rechtse golf’ helemaal niet is gestagneerd. Integendeel, het heeft zich gestaag doorgezet. En dat is buitengewoon zorgwekkend. Ik begrijp daarom dat juist meer rechtse journalisten uiterst positief zijn. Voor hen pakten de verkiezingen buitengewoon goed uit. Daarom is de jubelstemming in mijn progressieve kring misplaatst en onterecht. De buitenlandse media gingen helaas mee in dit frame en stelden dat ‘Wilders een veeg uit de pan had gekregen.’ Dit klopt helaas voor geen meter. Geloof niet welke spin (progressieve) media en politieke partijen eraan willen geven: deze uitslag kan maar op één manier worden geïnterpreteerd en dat is als een keiharde overwinning voor Geert Wilders.
