Het bereiken van duurzame vrede en veiligheid in de regio zal een alomvattende aanpak vereisen die dialoog, onderhandeling en compromissen van alle betrokken partijen omvat. Alleen hierdoor zullen de aspiraties van het Israëlische en Palestijnse volk voor een rechtvaardig en vreedzaam samenleven gerealiseerd worden.
Maar zolang de Palestijnen niet willen erkennen dat Jeruzalem bijvoorbeeld de ondeelbare hoofdstad van Israël is, zal dat de kans op een tweestaten oplossing niet dichterbij brengen. Aan de andere kant valt er geen zaken te doen met een terroristische organisatie als Hamas die Israël van de kaart wil vegen en een nieuwe islamitische staat wil stichten.
Israël heeft de dreiging van Hamas echter ernstig onderschat met een pogrom als gevolg. Het oorlogskabinet van Netanyahu moet nu redden wat er te redden valt. En als het aan Israël en de Verenigde Staten ligt, kan Hamas fluiten naar zijn islamitische staat.
De barbaarse inval van Hamas en een slapend Israëlische defensiesysteem heeft de Universiteit van Tel Aviv aanleiding gegeven de lege stoelen te voorzien van ruim duizend foto’s van vermoorde en ontvoerde Israëliërs onder de slogan ‘Verenigd tegen terrorisme’. Op ongeveer twintig toonaangevende universiteiten in Europa en de Verenigde Staten worden bijeenkomsten en presentaties gehouden om de verschrikkingen van Hamas bloot te leggen en de rol van Israël uiteen te zetten.
Het Midden-Oosten is lange tijd een regio geweest die werd geplaagd door conflicten en spanningen, met als een van de meest hardnekkige en controversiële kwesties het Israëlisch-Palestijnse conflict. Deze voortdurende strijd omvat een groot aantal actoren en historische gebeurtenissen die de huidige stand van zaken hebben gevormd.
Vanaf de Zesdaagse Oorlog van 1967 tot de opkomst van Hamas en Hezbollah en de betrokkenheid van Iran: de achtergrond voor dit complexe verhaal is vastgelegd. Het jaar 1967 markeerde een cruciaal keerpunt in het Israëlisch-Palestijnse conflict.
In een snelle en beslissende militaire campagne verwierf Israël de controle over gebieden als de Westelijke Jordaanoever, de Gazastrook en Oost-Jeruzalem, die onder de controle stonden van Jordanië en Egypte. De verovering van deze regio’s breidde niet alleen de grenzen van Israel uit maar markeerde ook het begin van de Palestijnse kwestie, een al lang bestaande en controversiële kwestie die tot op de dag van vandaag onopgelost blijft.
Na de oorlog van 1967 vond de Palestijnse zaak een charismatische leider in Yasser Arafat, die de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie (PLO) oprichtte. Arafat pleitte voor gewapend verzet tegen Israël en streefde naar de oprichting van een onafhankelijke Palestijnse staat. Zijn aanpak leidde echter tot meer geweld en droeg bij aan een cyclus van vergeldingsacties van beide kanten, waardoor het conflict verder werd aangewakkerd.
De Oslo-akkoorden wekten de indruk dat er een oplossing was gekomen in het Israelisch-Palestijnse conflict, dat uitging van Palestijnse zelfbestuur onder een Palestijnse Autoriteit op de westelijke Jordaanoever en de Gazastrook maar geen onafhankelijke Palestijnse staat beloofde. Het vredesproces bloedde in de tweede helft van de jaren negentig dood, mede door de moord op premier Yitzhak Rabin. Latere pogingen om het vredesproces weer op gang te brengen strandden.
De verdeeldheid die Arafat’s leiderschap veroorzaakte onder de Palestijnen zelf leidde tot de opkomst van splintergroepen als Hamas en Hezbollah. Hamas en Hezbollah, beide opgericht in de jaren tachtig, hebben de regionale dynamiek binnen het Israëlisch-Palestijnse conflict aanzienlijk bepaald.
Hamas ontstond eind jaren tachtig als een islamitische beweging met als doel een islamitische staat te vestigen in heel het historische Palestina. Hamas werd onder de Palestijnen populair als basisbeweging die naast zijn militaire activiteiten ook sociale diensten verleende. Het overwicht ervan leidde tot een verdeeld Palestijns front, waarbij de PLO en Hamas strijden om steun en invloed. Hamas won die strijd. Het gebruik van gewelddadige middelen, waaronder zelfmoordaanslagen, heeft het conflict verder geïntensiveerd.
Rond dezelfde tijd mengde een andere invloedrijke acteur zich in de strijd. Hezbollah, een machtige sjiitische politieke en militaire organisatie in Libanon, verklaarde zich tegen de Israëlische dominantie in de regio en zijn steun aan de Palestijnse zaak met behulp van zowel politieke als militaire middelen.
De alliantie van Hezbollah met Iran, een fervent tegenstander van Israël, werd een cruciale factor in het Israëlisch-Palestijnse conflict. De betrokkenheid van Iran bij het conflict is terug te voeren op de Iraanse revolutie van 1979, waarbij de sjah werd omvergeworpen en vervangen door een anti-Israëlisch islamitisch regime.
Iran begon groepen als Hezbollah en Hamas financieel, ideologisch en militair te steunen. Deze steun omvatte de levering van wapens, financiering en training, waardoor deze groepen de middelen kregen om aanvallen op Israël uit te voeren. De steun van Iran heeft de spanningen verder aangewakkerd en het conflict tussen Israëli’s en Palestijnen verlengd. Door Hezbollah en Hamas te steunen wil Iran als onderdeel van zijn bredere agenda de dominantie van Israël tegengaan en zijn invloed over het hele Midden-Oosten uitbreiden.
Saddam Hoessein, voormalig president van Irak, speelde ook een rol in het Israëlisch-Palestijnse conflict. Tijdens de Golfoorlog in 1991 lanceerde Hoessein Scud-raketten richting Israël, met als doel een reactie uit te lokken die de regio zou destabiliseren. Hoewel Israël zich terughoudend opstelde door geen wraak te nemen, benadrukte het de kwetsbaarheid waarmee het land wordt geconfronteerd en verergerde het de spanningen in de regio verder. (Alpert Nathan van de Government Press Office maakte in 1991 deze foto van patriotraketten die worden gelanceerd om een Iraakse Scud-raket boven de stad Tel Aviv te onderscheppen.)
Hoewel zijn acties er niet in slaagden internationale steun te verwerven en de Israëlische vastberadenheid aan te tasten, benadrukten ze wel de onderlinge verbondenheid van regionale conflicten en de impact die deze kunnen hebben op de Israëlisch-Palestijnse dynamiek. Tegen deze achtergrond vormt de Gazastrook het brandpunt van het Israëlisch-Palestijnse conflict.
De terugtrekking van Israël uit Gaza in 2005 werd gevolgd door het feit dat Hamas in 2007 de controle overnam, waardoor een voortdurende uitdaging voor de Israëlische veiligheid ontstond. Israël heeft te maken gehad met raketaanvallen vanuit Gaza, wat aanleiding gaf tot militaire operaties en blokkades die de humanitaire situatie voor de Palestijnen die in de Gazastrook wonen verder hebben verergerd.
Het Israëlisch-Palestijnse conflict is een complexe samensmelting van historische gebeurtenissen, geopolitieke belangen en diepgewortelde grieven. Zolang er geen resolutie komt die tegemoetkomt aan de legitieme aspiraties en zorgen van zowel Israëliërs als Palestijnen, zal de cyclus van geweld en spanningen voortduren.
Inspanningen voor een rechtvaardige en duurzame vrede blijven ongrijpbaar, maar onmisbaar voor de welvaart en stabiliteit van de regio. Helaas zijn burgers altijd slachtoffer van politiek falen om tot een vreedzame oplossing te komen. Met Hamas hebben de Palestijnen hun eigen vonnis getekend.
