Als je een high tea bestelt in het ‘smaakatelier’ van Anna Yilmaz hoef je niet te rekenen op een simpele wrap met zalm en roomkaas. De menukaart is een afspiegeling van Anna’s half Turkse bloed en daarmee onderscheidt haar smaakatelier zich in de stad. “De Turkse mensen voelen zich hier op hun gemak omdat ze ook Turkse thee kunnen bestellen en alle producten met halal gelatine zijn. Ik wil dat dit een plek is voor alle lagen van de samenleving, van reformatorisch tot evangelisch, maar ook met of zonder hoofddoek.”
Anna is het gewend om met verschillende geloven en culturen samen te leven. Mijn vader is Turks, mijn moeder Nederlands en een deel van mijn familie is moslim.” Ze kreeg het christendom mee in haar opvoeding, maar hecht juist daarom veel waarde aan onderlinge acceptatie, “Ik denk dat we als christenen juist de liefde van Jezus moeten uitdelen en niet hoeven te oordelen.” Om die reden bidt Anna ook voor haar familie en alle andere moslims. “Dat is het enige wat we kunnen doen en ik hoop dat de Heilige Geest ze aanraakt met zijn liefde.”
Van korporaal naar een eigen zaak
Na het VMBO volgde Anna aan de hotelschool de koksopleiding, maar eigenlijk voelde ze altijd al een connectie met defensie. “Ik was zo stijf als een hark dus ik dacht dat het niks voor mij was. Maar ik kwam door alle keuringen heen en heb uiteindelijk elf jaar bij de marine gezeten. Ik deed een logistieke functie, denk aan de bevoorrading van de voeding, ik reed vrachtwagen, ik zat in een medisch team maar ik moest ook wel eens bedienen op chique diners bij ministers in Den Haag, het werk was heel erg breed.”
“Ik keek al jaren naar Heel Holland Bakt, na drie keer inschrijven werd ik pas toegelaten.” Het feit dat ze in tussentijd leidinggevende was geworden bij de marine en ze een foto in haar uniform bij haar portfolio stopte, heeft wellicht in haar voordeel gewerkt. “Het blijft natuurlijk wel televisie” vertelt ze lachend. “Maar het is ook een mijlpaal in mijn carrière, ik ben er best trots op.” Zo verscheen Anna als korporaal Yilmaz in de tent tussen de andere bakkers. Tijdens de opnames bleken haar discipline en strakke planning haar te helpen. “Aan boord moet je ook altijd alles op tijd af hebben en je moet ook een plan B of C achter de hand hebben. Je kunt als leidinggevende niet zomaar in de stress schieten, want dan raakt je hele team in paniek. Ik had van A tot Z alles uitgewerkt, ik werkte met lijstjes waarop zelfs stond wanneer de oven aan moest zetten.”
“Na Heel Holland Bakt heb ik in de media geroepen dat het me leuk leek om voor mezelf te beginnen. Ik kreeg van de marine een jaar vrij spel om mijn bakboek te schrijven en aan andere verplichtingen te voldoen die om de hoek komen kijken voor iedere winnaar. Na dit jaar zou ik weer operationeel moeten, maar daar had ik eigenlijk helemaal geen zin in. Dit was het moment om de omslag te maken. Mijn moeder zei altijd, je kunt beter spijt krijgen van iets dat je wel hebt gedaan, dan van iets dat je niet hebt gedaan.”
Anna woog de voor- en nadelen zorgvuldig af en zo begon ze weloverwogen aan een businessplan. Ze deed marktonderzoek en dacht concepten uit, niets werd aan het toeval overgelaten. “Als ik niet bekend was geweest, had ik het waarschijnlijk niet gedaan. Ik heb nu een eigen concept gemaakt waar ik in geloof. De twist in de gerechten die ik aanbiedt, met de Turkse en Midden-Oosterse smaken zijn uniek en ons uitgebreide assortiment met diverse croissants vindt je op geen andere plek in Amersfoort.”
“Ik voelde me fysiek echt opgebrand, maar geestelijk was ik juist fit. Ik was veel aan het bidden en God sprak juist in die periode veel door muziek en de Bijbel.”
Als ondernemer is er meer vrijheid dan bij de marine, maar het leven is ook minder stabiel. “Het afgelopen jaar ging gingen de energierekeningen keer vier, dat leverde heel veel stress op.” Die moeilijke periode gaf het geloof Anna veel rust, wetende dat het leven op aarde tijdelijk is en God een groter plan heeft. “Ik voelde me fysiek echt opgebrand, ik at slecht en had veel spanning in mijn lichaam. Maar geestelijk was ik juist fit, ik was veel aan het bidden en God sprak juist in die periode veel door muziek en de bijbel. Die periodes heb je ook nodig, als het altijd goed gaat, vergeet je soms hoe afhankelijk je eigenlijk bent.”
Je bent nooit alleen, ook niet midden op zee
Als marinier kwam Anna in aanraking met een grote diversiteit van achtergronden, culturen en religies. Ze werd hervormd opgevoed en ging als kind naar een PKN gemeente toe, maar aan boord kwamen mensen van alle denominaties samen. “Iedere zondag was er een geestelijke samenkomst, maar die is heel breed. Hierdoor heb ik ook een ontwikkeling doorgemaakt in mijn geloofsleven. Ik leerde dat het niet uitmaakt hóe je kerk bent. De ene keer sta je op Curaçao met je handen in de lucht te aanbidden en een andere keer ga je naar een mis toe omdat er geen protestantse kerk in de buurt is.”
“Toen ik 21 was zat ik een jaar in curaçao, een eiland vol vertier en gezelligheid. We gingen daar naar een Nederlandstalige Hervormde gemeente. Hier heb ik besloten om belijdeniscatechisatie te gaan volgen. Ik kwam er daar achter dat ik toe was aan deze stap, ik leerde dat je met God nooit alleen bent en ik kon de meningen van anderen makkelijker naast me neerleggen, ondanks dat je best stevig in je schoenen moet staan als je samenleeft met veel ongelovigen.” Na de stap om belijdenis te gaan doen op een eiland ver van huis ervaarde ze juist de vrijmoedigheid om over haar persoonlijke geloof te spreken met anderen.
“Op zee kun je je vaak eenzaam voelen, ik legde dan uit dat ik me nooit alleen voel omdat ik weet dat God altijd bij me is.”
“Ik was het helemaal niet gewend om iets te delen van mijn geloof, maar aan boord ging dat vanzelf. Omdat je een Turkse achternaam draagt, moet je vaak uitleggen dat je christen bent. Collega’s stelden dan nieuwsgierige vragen over hoe je dat ervaart en wat het voor je betekent. Op zee kun je je vaak eenzaam voelen, ik legde dan uit dat ik me nooit alleen voel omdat ik weet dat God altijd bij me is.”
Anna vindt het nu heel mooi dat in haar winkel alle culturen, achtergronden en religies een plek kunnen krijgen. Het verlangen naar die diversiteit is niet alleen van de menukaart af te lezen. In de keuken en in de bediening wil Anna iedereen een kans geven. “Een van de stagiaires Lucas is nu bezig met niveau één, ik vind het mooi als mensen tot bloei komen en dat zie ik bij hem gebeuren, hij gaat straks versneld niveau twee doen. Maar naast hem staat bijvoorbeeld ook Hannah in de bediening, zij is Amerikaans en kwam voor de liefde naar Nederland. Uiteindelijk zou ik graag vrouwen die nog geen status hebben, uit bijvoorbeeld Syrië, of Afghanistan aan het werk willen helpen. Die culturen hebben een hele rijke keuken en het lijkt me mooi om met hen aan het werk te gaan. Heel veel van die vrouwen zitten gewoon thuis en hiermee kun je echt iets voor hen en voor de stad betekenen.”
Samen eten en het leven delen
Het ondernemen zit niet in Anna’s familie, niemand heeft een eigen bedrijf. Maar de gastvrijheid en haar zorgzaamheid heeft ze wel van huis uit meegekregen. “Met kerstavond kwamen er mensen bij ons thuis over de vloer die een beetje tussen wal en schip vielen. Ook deelden we veel uit van dingen die we gebakken hadden, zo heb ik altijd geleerd om te delen met elkaar.”
Het eten samen delen is mooi, maar ook het leven samen delen is iets wat Anna heel belangrijk vindt. Zowel aan boord als korporaal, maar ook als ondernemer in haar eigen zaak wil ze graag dat mensen zich veilig voelen en hun hart kunnen luchten. “Voor mijn eigen team bakte ik op zee wel eens pannenkoeken, dan ontstond er vaak een soort van kringgesprek. Dat vond ik ook belangrijk. Die kerels praten niet zoveel, maar ik wilde gewoon weten wat er in hen omging. Als je vier of vijf maanden met elkaar weg bent moet je weten wat de ander bezig houdt, anders wordt je gek. De baksels hielpen daar altijd bij.”
“Het voelt soms egoïstisch om zoveel tijd in mijn bedrijf te stoppen. Ik wil graag iets voor andere mensen doen”
Graag voor anderen zorgen
Ze noemt zichzelf soms een beetje een moedereend. Ook in haar eigen zaak zorgt ze ervoor dat iedereen gezien wordt en wil ze graag weten hoe het gaat met haar werknemers. “In de horeca hoor je vaak dat personeel wordt uitgebuit. Ik vind het belangrijk dat we als een soort familie samen werken.” Saamhorigheid en echt contact, dat is wat Anna onderling graag wil bereiken. “Ik vind het belangrijk dat mensen echt gezien worden, zowel iedereen die in de zaak komt, als al mijn werknemers. Het is als ondernemer makkelijk om dollartekens in je ogen te krijgen, maar dat wil ik echt niet. We zijn hier op aarde om anderen te helpen en niet voor onszelf.”
Hoewel het ondernemerschap Anna op het lijf lijkt geschreven, denkt ze ook wel eens na over wat ze hierna zou kunnen doen. “Soms is het net alsof ik aan boord zit, ik ben alleen maar in dit pand aanwezig.” Zegt ze lachend. “Het voelt soms egoïstisch om zoveel tijd in mijn bedrijf te stoppen. Ik wil graag iets voor andere mensen doen en er zijn zoveel plekken waarop dat mogelijk is. Ik zou bijvoorbeeld graag meer vrijwilligerswerk doen, daar heb ik nu geen tijd voor.”
