Woman, Life, Freedom, een politieke Koerdische slogan wordt nu geroepen door Iraanse vrouwen en mannen tijdens de hevige nationale protesten die afgelopen najaar losbarstten in reactie op de brute dood van de 22-jarige Mahsa Jina Amini. Zij overleed op 16 september 2022 onder verdachte omstandigheden, nadat ze door de zedenpolitie werd gearresteerd, omdat ze haar hijab niet correct zou hebben gedragen. Het ‘onderricht’ dat ze zou krijgen werd een martelpartij met de dood tot gevolg.
De journalist, Niloofar Hamedi, die het verhaal naar buiten bracht via Twitter met een foto van de zwaar toegetakelde Mahsa Jina Amini, werd later gearresteerd en zit tot op heden in eenzame opsluiting in de beruchte Evin prison, waar vele andere vrouwelijke Iraanse activisten, advocaten, journalisten en mensenrechtenverdedigers het zwijgen is opgelegd. Vrouwen, die strijden voor rechtvaardigheid, gelijkheid en vrijheid in Iran. Eén van hen is de bekende Iraanse mensenrechten-advocaat, Nasrin Sotoudeh. In maart 2019 pakten ze haar voor de zoveelste keer op. Sotoudeh kreeg een gevangenisstraf van 38 jaar en 148 zweepslagen vanwege haar werk als voorvechter van vrouwenrechten.
Er zijn sinds 17 september 2022 ruim vijfhonderd Iraniërs omgekomen, waaronder ook kinderen. Het getal ligt vermoedelijk vele malen hoger, omdat de Iraanse autoriteiten families van gedode demonstranten onder druk zetten om niet met de media te praten.
Eenogige vrouwen
De vrouwen die openlijk strijden voor fundamentele mensenrechten, zoals vrijheid van expressie, doen dat tegen een zeer hoge prijs: de terreur van de staatsveiligheidstroepen. Vrouwen werden op straat doodgeschoten toen zij in de afgelopen maanden vreedzaam protesteerden; verloren een oog; werden vastgehouden zonder toegang tot een advocaat en seksueel misbruikt en geslagen terwijl ze in hechtenis zaten. Er zijn mannen, mede-strijders, publiekelijk opgehangen. Toch volharden de Iraanse vrouwen en meisjes – en ook mannen – in hun eisen voor fundamentele rechten en vrijheden.
Al decennialang vechten moedige Iraanse vrouwen, waaronder activisten, advocaten, journalisten, schrijvers, dichters, actrices en moeders van de slachtoffers van de Iraanse staatsterreur voor gerechtigheid, vrijheid, gelijkheid en fundamentele burgerlijke vrijheden voor alle Iraniërs. Waarom horen we dan zo weinig van westerse feministen over de onderdrukking en het religieus fundamentalistische geweld tegen hun Iraanse zusters? Of heb ik niet goed geluisterd?
Diepe ongelijkheid
Het gaat natuurlijk om meer dan de verplicht gestelde hijab voor meisjes en vrouwen. Het gaat om een diepe ongelijkheid tussen Iraanse mannen en vrouwen, gevoed door een fanatieke, intolerante politieke Islam dat een giftig en corrupt ‘rechtssysteem’ (ook voor mannen) zonder rule of law kent, en niet terugdeinst om de eigen bevolking te terroriseren en te vermoorden. In Iran heerst totale straffeloosheid.
Vrouwelijke politieke gevangenen, zoals ook Nasrin Sotoudeh, van wie sommigen al jaren gevangen zitten omdat ze zich inzetten voor fundamentele mensenrechten, steunen deze strijd voor vrijheid zelfs van achter de tralies, door in, uit de gevangenis gesmokkelde brieven, op te roepen tot het beëindigen van de executies van demonstranten.
Op Iraanse meisjesscholen zijn gedurende de nationale protesten tevens 400 kinderen vergiftigd, waarvan een kind dodelijk. Sommige activisten op sociale media hebben gespeculeerd dat de aanvallen zijn uitgevoerd door een extremistische religieuze groepering die bekend staat als Fadaian Velayat, of “toegewijden van de Islamitische Staat”. Door de groep verspreide flyers vermelden dat onderwijs voor meisjes, volgens hun lezing van de islam, verboden is en de groep heeft gedreigd hun aanvallen te verspreiden naar meisjesscholen in het hele land.
Wat doet de internationale gemeenschap aan de Iraanse staatsterreur?
De internationale gemeenschap heeft op 14 december jl. met een nipte meerderheid Iran weggestemd uit de VN Commissie voor de Status van Vrouwen. Wat deed Iran daar? En wat doet Afghanistan hier nog? Ook Afghaanse vrouwen en meisjes worden door een extreem religieus en intolerant regime, de Taliban, zwaar onderdrukt. Volgende stap is om Afghanistan uit deze VN-commissie te zetten.
Op 20 februari jl. heeft de Europese Unie verdere sancties aan de Islamitische Republiek Iran opgelegd wegens mensenrechtenschendingen. Er gelden nu sancties tegen 196 personen en 33 entiteiten.
‘Embrace equity’
De reden waarom ik dit schrijf, is omdat het 8 maart Internationale Vrouwendag is. Het thema dit jaar is Embrace Equity. Wat dat betekent?
‘Stel je een wereld voor waarin gender gelijkheid bestaat,’ zo is op de website te lezen. ‘Een wereld zonder vooroordelen, stereotypen en discriminatie. Een wereld die divers, rechtvaardig en inclusief is, waarin we verschillen waarderen en vieren. Samen kunnen we de gelijkheid van vrouwen tot stand brengen.’
Een wereld zonder geweld tegen vrouwen. Geweld dat veelal voortkomt uit vooroordelen, stereotypen en discriminatie. Een diverse, rechtvaardige en inclusieve wereld. Zeker wil ik dat ook. Maar vrouwen, voorbij onze grenzen, in Iran en Afghanistan, kunnen niet eens hun fundamentele mensenrechten uitoefenen. Voor losse haren wapperend in de wind staat geweld, een leven dat niet meer zeker is. Meisjes kunnen niet meer veilig, of helemaal niet, naar school. Daarmee wil ik de Iraanse vrouwen niet als weerloze slachtoffers van een onmenselijk, fanatisch regime aanmerken, maar juist als de meest dappere strijders die onze volle support moeten krijgen.
Op Internationale Vrouwendag 8 maart denk ik aan de moedige vrouwen en meisjes van Iran, en de mannen die hen bijstaan, in hun strijd voor, in Nederland vaak vanzelfsprekende, fundamentele mensenrechten en vrijheden.
Iraanse ambassadeurs in de EU op het matje
Teken deze petitie van het Center for Human Rights in Iran e.a. om overheden van de Europese Unie aan te sporen hun Iraanse ambassadeurs te ontbieden om eensgezind de Islamitische Republiek Iran op te roepen om, onder meer, per direct het geweld tegen vreedzame protesterende vrouwen te beëindigen.
Nasrin Sotoudeh, die momenteel met medisch verlof is, vertelde onlangs in een exclusief interview met CNN dat de protestbeweging standhoudt. “De autoriteiten proberen hun spieren meer te laten rollen, ze proberen veel meer dan voorheen hun kracht te tonen, maar de burgerlijke ongehoorzaamheid gaat door en veel vrouwen blijven moedig de straten opgaan.”
Nee, het vuur waarmee de protesten vorig jaar zijn uitgebroken, is nog lang niet gedoofd.
International Women’s Day 2023: Woman, Life, Freedom.
Beeld: Artin Bakhan/Unsplash
