Het hoofdkwartier van de Kerk van Nazener* is gevestigd in het ondernemerscentrum aan de Stadsring. Tussen allerlei startende en doorstartende bedrijven. Waarschijnlijk is de kerk, met een vestiging in 107 landen, een van de weinige multinationals in het pand.
Het sluit aan op de filosofie van de moderne kerk, waarbij monumentale panden niet langer nodig zijn. Zelfs de Paus van Rome zit inmiddels op die lijn. Als is die katholiek natuurlijk.
Geen baan voor het leven
Dominee Karel Müller (42) is wel in zijn element tussen de kleine ondernemers. Zelf heeft ie ook een niet alledaags dienstverband bij de kerk. "Ieder jaar bekijk ik samen met de kerkenraad of we nog bij elkaar passen." Van een baan voor het leven is in deze kerk geen sprake.”Ik ben dominee met een meerderheid van stemmen. Het betekent wel dat ik anders werk. Ik moet mijn publiek boeien en rekening houden met wat hen bezighoudt. Zo krijg je draagvlak. "
'Ik ben dominee met een meerderheid van stemmen'
Voor de dominee staat allang vast dat het instituut kerk, zoals we het kennen, verleden tijd is. "Maar het is heel lastig vechten tegen een beeld van ruim 2000 jaar oud.”
Afhankelijk van giften
De crisis treft ook zijn kerk. “We zijn afhankelijk van giften. Iedereen draagt bij, maar alleen de penningmeester weet de exacte bedragen.” Het verklaart ook de praktische keuze voor het ondernemerscentrum. “We hebben geen ruimte in de kerk zelf. Hier kan ik me rustig terugtrekken in mijn kantoor en als we meer ruimte nodig hebben, kunnen we die hier in het gebouw huren.”
De kerk van Nazener heeft wel een jonge doelgroep. “Kinderen zijn bij ons heel belangrijk. Het is ons godsbeeld dat je, net zoals Jezus deed, je prioriteit legt bij de kwetsbaren en de afhankelijken.”
Zwevende gelovigen
De jonge aanwas zorgt voor de toekomst van zijn kerk. Maar het merk kerk zelf is niet meer te vermarkten, zoals Muller, bewoner van een ondernemershuis, het stelt. “In de westerse wereld heeft de kerk zijn tijd wel gehad. We zijn ons monopolie als opiniemaker allang kwijt. Ik denk niet de kerk zal verdwijnen, maar veranderingen zijn noodzakelijk.”
Muller ziet toekomst in het mensen helpen om in het teken van God, liefdevol met elkaar te leven op deze planeet. De kerk is daarbij een partner. “De kerk gaat zich meer aanpassen aan de behoeften van mensen. Daarbij sluit ik helemaal niet uit dat ze daarbij soms wisselen van filiaal. Er is 1 god, maar soms past de ene stroming beter dan de andere. Net al zwevende kiezers in de politiek, zie ik wel zwevende gelovigen.”
Psalmen en Coldplay
In zijn eigen kerk is de nieuwe samenleving al zichtbaar. “Laatst heb ik op Facebook gevraagd welke onderwerpen ik zou moeten behandelen in de preek. In onze muziekkeuze zijn we heel breed. We programmeren een eeuwenoude psalm rustig na een nummer van Coldplay.”
'In de westerse wereld heeft de kerk zijn tijd wel gehad'
“Op zondag hebben we twee diensten. Meestal zijn dat dezelfde, maar soms experimenteren we. De eerste houden we traditioneel, maar van de tweede maken we een multiple choice dienst. Eerst een stukje gezamenlijk en dan een keuze tussen een lezing volgen, mediteren, schilderen of zelfs een vechtsport doen.”
Eigen authenticiteit
Nog belangrijker is volgens Muller zijn eigen authenticiteit in de dienst. “Ik kan niet meer aankomen met een verhaal van 2000 jaar oud. Mensen willen weten wat ik zelf van iets vind.”
Voor zijn kerkgangers is het geen geheim dat de predikant zelf een flinke crisis achter de rug heeft. “Ik heb een burn-out gehad en het was nog maar de vraag of ik ooit nog zou kunnen werken. Dus ik kan me wel verplaatsen in mensen die nu hun baan kwijtraken en zich daardoor verschrikkelijk waardeloos voelen. Dat helpt, want dan nemen ze toch sneller van je aan dat de waarde van je leven niet alleen in je baan of je gezondheid zit. Zelfs zonder werk of een goede gezondheid kun je waardevol leven.”
*De Kerk van Nazener is theologisch het meest verwant met het Leger des Heils. De diensten in Amersfoort worden gehouden in de aula van het Corderius College.
