Het enthousiasme onder LEGO-fans en liefhebbers van vliegtuigen was groot. Na jaren wachten kwam LEGO met een bouwdoos van een écht bestaand reddingsvliegtuig. In samenwerking met vliegtuigconsortium Bell Boeing ontwikkelde de Deense speelgoedfabrikant namelijk een bouwdoos van de unieke V-22 Osprey. Wereldwijd zetten liefhebbers van militaire luchtvaart die alvast op hun verlanglijstje. Maar: de Osprey zal nooit landen. Vorige week dwong de Duitse Vredesvereniging het Deense speelgoedmerk op de knieën.
Geen vliegende start dus voor LEGO-doos 42113, en een smet op het blazoen van LEGO. De parallelle handel spint er echter garen bij.
Wapenindustrie
De Bell Boeing V-22 Osprey is een bijzondere verschijning. Met zijn tiltrotor kan het vliegtuig vliegen als een helikopter én vliegtuig. Daarmee is de kist flexibel inzetbaar –en geliefd in het Amerikaanse leger. Dat vliegt er namelijk al jaren mee in Irak, Afghanistan en andere crisisgebieden. Regelmatig vervoeren de Ospreys mariniers van hot naar her, en als het moet worden de kisten ingezet om mensen te redden of andere humanitaire acties uit te voeren. De V-22 Osprey is daarmee multi-inzetbaar in tal van situaties.
Die inzet bleek vorige week echter tegen het zere been van de Duitse pacifistische organisatie DFG-VK. De ‘Vredesbeweging’ beijvert zich al jarenlang voor demilitarisatie en stimuleert het pacifisme. Dat juist LEGO een set van een militair vliegtuig zou uitbrengen, kon de vredesbeweging niet zetten. Het civiele uiterlijk en de ‘camouflage’ als reddingsvliegtuig deden daar niets aan af. De Osprey wordt in de praktijk immers nauwelijks ingezet om drenkelingen te redden. Erger nog was de samenwerking met vliegtuigfabrikant Boeing: daardoor zou LEGO indirect de wapenindustrie steunen en zijn eigen waarden verloochenen. Om het merk op andere gedachten te brengen werden grootscheepse demonstraties bij LEGO-winkels in Berlijn, Hamburg en Frankfurt aangekondigd. Na 2 demonstraties ging het Deense speelgoedmerk overstag: model 42113 werd vroegtijdig uit de handel gehaald.
Hoe positief de Vredesbeweging het besluit van LEGO ook vond, onder LEGO-fans leidde de ommezwaai tot hoongelach. Dat het merk zijn oren naar een antimilitaire beweging liet hangen, was ‘slap’. Fans die hoopten dat de samenwerking met Boeing in de toekomst meer interessante bouwdozen zouden opleveren, reageerden bovendien teleurgesteld. Voorlopig zal het merk zich immers nog wel een keer bedenken voor het een nieuwe bouwdoos van een (semi-)militair voertuig zal uitbrengen. Scepsis was er ook, want hoe zat het dan met die replica van de Chinook-helikopter –ook al is het geen officieel gelicentieerd model en heet de bouwdoos anders? En wat te denken van al die ridders en ninja’s? Dat die wel worden getolereerd, ging er bij diverse LEGO-liefhebbers niet in.
Het Osprey-debacle zelf lijkt nog het meest op een inschattingsfout van LEGO. Het merk hanteert immers al jarenlang het beleid om geen oorlogsmaterieel uit te brengen. Dat er tóch een militair vliegtuig zou worden uitgebracht, laat zien dat het de tegenreactie schromelijk heeft onderschat.
Officiële instructies op internet
Ondertussen laten teleurgestelde fans het er niet bij zitten. Op internet verschenen inmiddels de officiële bouwinstructies –inclusief een onderdelenlijst– waar een LEGO-liefhebber de hand op wist te leggen. Het Chinese merk Lepin, die alle dozen van LEGO kopieert en voor een prikkie op internet aanbiedt, presenteerde al snel een kloon van de bouwdoos. Op veilingwebsite ebay.com verwisselen bovendien originele dozen voor meer dan 1.000 dollar van eigenaar.
Daarmee is de doos, ondanks of juist dankzij alle commotie, een heus collector’s item geworden. Al was dat zonder meer niet de bedoeling van de Duitse Vredesbeweging.
