Hoeveel akkefietjes kan een partijvoorzitter zich veroorloven?

Het is niet het jaar van partijvoorzitter Conner Rousseau van Vooruit, de Vlaamse sociaaldemocraten. Eerst bevond hij zich afgelopen zomer in het oog van de storm vanwege drie vermeende gevallen van grensoverschrijdend gedrag. Nu is er weer heibel vanwege vermeende racistische uitspraken. Hoeveel krediet kan een partijvoorzitter hebben?

Rousseau heeft veel kwaliteiten. Hij is een vlot spreker, benaderbaar en durft standpunten in te nemen die in potentie moeilijk zouden kunnen liggen bij zijn achterban. Dat levert hem geen windeieren op. Een jaar voor belangrijke verkiezingen – Europees, federaal, gewestelijk en in de gemeenten – staat zijn partij er goed voor. Het zou nu de derde grote partij in Vlaanderen zijn met een score van rond de 15%. Nog maar een paar jaar geleden flirtte Vooruit met de 10%. Met die score van 15% laten de sociaaldemocraten de liberalen en christendemocraten met gemak achter zich. Alleen de rechtse N-VA en extreemrechts Vlaams Belang doen het beter.

Politicus met iets te nadrukkelijke menselijke trekjes

Bij politici heb je vaak het idee dat zij zich zoveel mogelijk afschermen voor de boze wereld buiten de politiek. Dat is uiteraard hun goed recht. Rousseau doet dat niet. Hij deed vorig jaar mee aan een populair programma bij de Vlaamse commerciële omroep VTM, The Masked Singer. En afgelopen zomer volgde de bekentenis dat hij biseksueel is. Die bekentenis kwam dan weer niet geheel spontaan.

Hij had geworsteld met zijn geaardheid en of hij daarmee naar buiten zou moeten komen, zo zei hij in een interview op YouTube. Dat is op zich niet vreemd. Velen die zich outen, zijn bang voor de gevolgen die het kan hebben. Bij een partijvoorzitter zijn die eventuele gevolgen nog een graadje serieuzer. Media en politieke collega’s zijn niet altijd je beste vrienden. Maar er speelde nog iets anders.

Tegen Rousseau liepen op het moment van outen twee onderzoeken wegens grensoverschrijdend gedrag. In de zomer kwam daar zelfs een derde beschuldiging bij. Uiteraard sprongen de Vlaamse media erbovenop. De bevoegde parketten concludeerden na onderzoek dat er in geen van de gevallen sprake was van strafbare feiten. Alle drie de beschuldigingen werden geseponeerd. Eind goed al goed?

Nee, want begin september zou hij in zijn thuisstad Sint-Niklaas racistische opmerkingen over Roma hebben gebezigd in het bijzijn van de politie. Volgens Rousseau was hij toen dronken en kon hij zich niet meer goed herinneren wat hij om 06:00 uur ’s ochtends precies had gezegd. Volgens hem waren zijn uitspraken eerder ‘grappend en vriendelijk’ dan racistisch. Niets menselijks is Rousseau vreemd. Hij drinkt weleens een slok te veel waarna hij dingen zegt waarvan hij al snel spijt heeft.

Het duurde tien dagen voordat de politie een proces verbaal had opgesteld, wat al tot wilde speculaties leidde. Donderdag 5 oktober vernam Rousseau dan bij de politie wat er precies in stond (Het Laatste Nieuws en VTM wisten dat al een week eerder en wilden eruit publiceren. Rousseau hield dat tegen via een kort geding. Volgens sommigen riekte dat naar censuur).

Persconferentie

In een persconferentie donderdagavond gaf hij nadere uitleg. Hij had tijdens het bewuste cafébezoek gereageerd op situaties van onveiligheid in Sint-Niklaas en daarbij kwetsende uitspraken gedaan over Roma. Dat was fout, hij was er zelf van geschrokken en daarvoor ‘bood hij zijn oprechte excuses aan’. Hij benadrukte zijn jarenlange betrokkenheid als vrijwilliger met jongeren uit vele culturen en dat de partij volledig achter hem blijft staan. Hij beloofde verder tot aan de verkiezingen geen druppel alcohol meer te drinken. Hij wil tot slot onder de mensen blijven komen.

Het parket moet nu beslissen of ze vervolging instelt. Rousseau acht dat niet waarschijnlijk, omdat uit het proces verbaal zou blijken dat hij geen intentie had een bepaalde bevolkingsgroep te beledigen. Als de storm weer is gaan liggen, wil hij in gesprek met mensen in Sint-Niklaas over de problematiek die aanleiding was voor de ‘zattemansklap’.

De eerste reacties op zijn door het stof gaan, waren niet uitsluitend positief. Ze varieerden van ‘racisme is racisme’ tot ‘het op je dronkenschap gooien, is een zwaktebod’. De woordvoerder van de Roma gemeenschap in Sint-Niklaas zei dat hij de excuses aanvaardde, maar dat Rousseau de Roma’s duidelijk niet kent. ‘Op onze stemmen hoeft hij niet te rekenen.’

Tegen zichzelf beschermen

Ondertussen leeft bij Rousseau en Vooruit het gevoel dat hij de kop van jut is voor de Vlaamse media en dat alles wat hij doet, wordt uitvergroot. In de meest recente peiling lijkt al het gedoe rondom Rousseau nog geen nadelige gevolgen te hebben. De partij blijft derde. Toch is het de vraag hoeveel krediet Rousseau in de nabije toekomst houdt. Naarmate de verkiezingen dichterbij komen en hij achtervolgd blijft worden door akkefietjes rondom zijn persoon zal dit onvermijdelijk van impact gaan zijn op het uiteindelijke stemgedrag.

Iedereen maakt fouten en niemand is een heilige. De morele lat ligt bij politici wel hoger dan bij gewone burgers. Het zou daarom goed zijn als Rousseau en zijn partij meer voorzichtigheid in acht nemen in wat hij allemaal doet (en vooral beter laat). Al was het maar, omdat er in 2024 veel op het spel staat. Goede peilingen zijn mooi, maar de kiezer houdt niet van gedoe. Zijn belofte om geen alcohol meer te drinken, lijkt een verstandige eerste zet in deze.

Mijn gekozen waardering € -

Johan Peters is een freelance journalist/redacteur die momenteel in Antwerpen woont, maar zeker ook beschikbaar is voor de Nederlandse markt. Zijn interessegebied is breed. Een van de hoofdonderwerpen daarbinnen is leven met een beperking. Rond dat thema heeft hij een aparte website: https://www.mensenmeteenbeperkingaanhetwoord.be/