Het onderzoek komt als geroepen: het kabinet sprak met de werkgevers af dat er de komende tien jaar 125.000 banen bij moeten komen voor jonggehandicapten die nu een Wajong-uitkering krijgen. Dat wordt lastig, erkent ook onderzoeker Gemma van Ruitenbeek. ‘Maar dit is in ieder geval de meest effectieve en duurzame methode om banen te creëren. Geen Melkert-banen, maar blijvende banen, met werk dat sowieso gedaan moet worden.’
Wat is er mis met de arbeidsmarkt?
‘Al decennialang worden functies alleen maar complexer, en zie je banen aan de onderkant verdwijnen. Het lijkt of die taken dan ook verdwijnen, maar dat is niet zo. Die worden nu gedaan door mensen die hoger gekwalificeerd zijn. Zij zijn 20 tot 30 procent van hun tijd kwijt met taken onder hun niveau. Ik kan bijvoorbeeld op de universiteit zelf met een druk op de knop iets uitprinten. Maar dan moet ik wel naar de printer lopen. Dan is het papier op en kost het me vervolgens veel tijd en frustratie om het juiste printpapier te vinden. Vroeger was dat kopieerwerk dat een secretaresse deed.’
Kunnen jonggehandicapten complex werk niet aan?
‘De veronderstelling is vaak dat een Wajonger iemand is met alleen een fysieke beperking. Maar slechts 14 procent heeft fysieke problemen. Maar bijna 70 procent heeft een ontwikkelingsstoornis, en bijna 20 procent een psychiatrisch ziektebeeld. Vaak zijn ze laagopgeleid.’
‘Meestal wordt er per individu een vacature gezocht, en dan wordt die vacature aangepast aan wat iemand kan. Dat is prima, maar het creëert geen banen voor grote groepen. Bovendien wordt de afstand tussen de vacatures en wat iemand kan steeds groter.’
Hoe pakt u het aan?
‘Wij kijken naar werkprocessen. Niet binnen een functie, maar voor een hele afdeling. En liever nog over de muren van afdelingen heen. Kijk eens hoeveel bedden verpleegkundigen moet opmaken in een week. Naar al het bloed dat ze naar het lab moeten brengen, naast hun andere werk. Op het Slotervaart hebben we de functie van afdelingsassistent gecreëerd, die dat minder complexe werk uit handen neemt.’
Dan heb je minder verpleegkundigen nodig.
‘Uiteindelijk wel. Maar in de toekomst hebben we krapte op de arbeidsmarkt, en dan zijn deze handen nodig. Vooral in de zorg zijn als eerste problemen te verwachten.’
Op dit moment zijn er nog veertien jonggehandicapten uit dit project aan het werk in het Slotervaart. Valt dat tegen?
‘Het ziekenhuis kwam in een financieel zware tijd terecht. Alle tijdelijke contracten werden niet verlengd, en iedereen in onze doelgroep had zo’n contract. Toch hebben er een aantal een vaste aanstelling gekregen. Gezien de ontwikkelingen is dat een mooi resultaat.’
Dit artikel stond eerder in Trouw.
