Een van de unieke films op IDFA dit jaar is Francesco Giullare di Dio (Fransciscus, Nar van God) van Roberto Rossellini. Over Franciscus van Assisi (1182-1226) door de Italiaanse regisseur gemaakt in 1950. Rossellini was het boegbeeld van het neorealisme, een stroming waarin gedraaid werd op locatie, met vaak niet professionele acteurs. Rossellini, een van de grote inspiratoren van Rosi, werd bekend met invloedrijke films als ‘Rome Open Stad’, ‘Voyage to Italy’ en ‘Stromboli’.
Francesco Giullare di Dio
In Francesco zien we Franciscus van Assisi, twee jaar na zijn dood heilig verklaard, met zijn volgelingen trekken door de velden rond Assisi. In prachtige gerestaureerde kristalheldere zwart-wit beelden. Fellini was een van de coscenaristen aan deze uit negen korte parabelen bestaande film. De Franciscus monniken verzamelen en verdelen voedsel, preken en ontvangen zuster Clara.
Nog steeds zijn er St Clara nonnen in Assisi te vinden, evenals een monumentale Franciscus basiliek, die in 1997 gedeeltelijk door een aardbeving verwoest en weer opgebouwd werd. Bekend is ook de Sint Franciscus pelgrimsroute tussen Florence en Rome.
De film lijkt enigszins op ‘Il Vangelo secondo Matteo’ (het Evangelie volgens Mattheus) van Pier Paolo Pasolini. Ook in magnifieke zwartwit beelden gedraaid, maar in mijn ogen een betere film. Sterker nog de beste film ooit gemaakt over het leven van Jezus van Nazareth. Met mooie parabels, authentieke bewoners van Zuid-Italië, prachtige muziek van Bach, Prokofiev en Billy Holiday. Vooral in het geheugen vereeuwigd door een glansrol van de verstilde en charismatische Enrique Irazoqui, die Jezus speelt.
Sacro Gra
‘Sacro Gra’ is een documentaire uit 2013 over bewoners aan de rand van de samenleving, ze leven langs de ringweg van Rome. Dit vind ik de minste van de drie films van Gianfranco Rosi, Fuocoammere, Notturno (zie Impressie 1) en deze documentaire. Rosi volgt enkele personages, zoals een man die larvengeluiden bestudeert, een luxe B& B eigenaar die kunst verzamelt en in een gouden bad ligt met een sigaar in zijn mond. Als ook een ambulance broeder, enkele transseksuelen vrouwen in een caravan, straathoeren en een schaapherder. De ambulance broeder levert de mooiste en meest tedere scène op, als hij zijn hulpbehoevende moeder opzoekt.
De personages lijken met een zekere willekeur gekozen, ondanks dat Rosi hun meerdere malen bezoekt beklijft het niet. De film blijft bij mooi geobserveerde scenes uit het dagelijkse leven. Dat is de zwakte van direct cinema, als het onderwerp niet urgent en dramatisch is, zoals het leven van de vluchtelingen in Fuocoammare en Notturno, kan het bij de oppervlakte blijven steken.
David Byrne’s American Utopia
Van totaal andere aard is de energieke docu ‘David Byrne’s American Utopia.’ Een door Spike Lee geregisseerde concertfilm over Byrne en zijn internationale groep musici. Byrne was de leadzanger van de in de jaren negentig populaire popgroep Talking Heads. Hun muziek is een mix van new wave, Latin, Folk, African en avant-garde. In de film zien we alle musici op blote voeten gestileerd bewegen en musiceren in een losjes grijs kostuum.
De super originele muziek swingt de pan uit, in een theater opgenomen op Broadway in New York. De apotheose komt op het einde met een indrukwekkende protestsong van Byrne, waar in zang en beeld een hele reeks zwarte mensen getoond worden, die in de VS omgekomen zijn door racisme of politiegeweld. ‘Noem hun naam’, wordt in een refrein steeds herhaald. De laatste song is een prachtige close harmony song ‘One Fine Day’.
– Fotorechten IDFA 2020.
– Trailer David Byrne. https://youtu.be/lg4hcgtjDPc
